ماجرای یک بدهی ۴۰ ساله/ انگلیس واقعا می‌خواهد میلیون‌ها پوند به ایران بدهد؟
طبق ادعای اکسپرس، انگلیس می‌خواهد با پرداخت بدهی خود به ایران آزادی نازنین زاغری را به دست آورد؛ هر چند مقامات ایرانی هر گونه ارتباطی را بین این دو موضوع رد کرده اند.
به گزارش تازه‌نیوز و به نقل از نامه نیوز، ماجرای پرداخت بدهی انگلیس به ایران در رسانه‌های بریتانیایی سر و صدای بسیاری به پا کرده است. اما داستان این بدهی پرماجرا چیست؟
در این گزارش سعی داریم مروری بر علل، حواشی و واکنش‌های مختلف به این ماجرا داشته باشیم.
ماجرای پرفراز و نشیب یک بدهی ۴۰ ساله
ماجرای بدهی انگلیس به ایران مربوط به حدود ۴۰ سال پیش است که حالا مجددا مطرح شده است.
بدهی انگلیس به ایران مربوط به خرید تانک‌های “چیفتن” در سال ۱۳۵۰ بین وزارت دفاع انگلیس و حکومت پهلوی است که قرار بود در قالب آن یک هزار و ۵۰۰ دستگاه تانک و خودرو‌های زرهی به ایران تحویل شود.
در آن زمان برخی افرادی ذی نفوذ در دربار پهلوی محمد رضا شاه را بر آن داشتند که به جای تانک های آلمانی به تجهیزات زرهی انگلیس روی بیاورد. شاه مجاب شد و تانک های “چیفتن” را از انگلیس خرید.
پس از انقلاب اسلامی این قرارداد لغو شد و با توجه به آنکه کشورمان همه پول قرارداد را پرداخت کرده بود، دولت وقت خواستار بازپس‌گیری پول گردید. با این حال، انگلیس از آن زمان تا کنون با بهانه های مختلف از پرداخت این مبلغ ابا کرده و بدهی خود را پرداخت ننموده است.
با این حال، موضوع اصلی فقط پرداخت اصلی پول ایران نیست. یکی از موضوعات مورد مناقشه بین ایران و انگلیس سود ۲۰میلیون پوندی است که به این بدهی تعلق می‌گیرد. این مبلغ حدود ۴۰ سال است که در اختیار دولت انگلیس است و بدون شک سود بسیاری روی آن رفته است.
کشورمان سالها است که از طرق قانونی به دنبال بازپس گیری حق خود است اما متاسفانه تا کنون انگلیس زیر بار تعهدات خود نرفته و بدهی خود را پرداخت نکرده است.
واکنش رسانه‌های انگلیسی از پشت پرده پرداخت بدهی؛ جانسون دنباله رو اوباما؟
حالا رسانه های انگلیسی به ابعاد این ماجرا پرداخته اند. یکی از بحث‌های جدی در این رابطه پرداخت این بدهی در ازای آزادی “نازنین زاغری” ( شهروند دورگه بریتانیایی) است. به جز گاردین، اکسپرس نیز در یکی از گزارش‌هایش به این موضع پرداخته است.
طبق گفته نویسنده گزارش اکسپرس، انگلیس تحت اداره بوریس جانسون سعی دارد از طریق پرداخت بدهی‌های خود همان کاری را کند که اوباما در سالهای ابتدایی قدرتش در آمریکا کرد. اوباما حدودا در سال ۲۰۱۴ بخشی از بدهی دولت آمریکا به ایران را پرداخت کرد و در عوض اجازه آزادی ۵ شهروند آمریکایی را دریافت نمود.
طبق ادعای اکسپرس، حالا انگلیس می‌خواهد از همین روش آزادی نازنین زاغری را به دست آورد و هر چند مقامات ایرانی هر گونه ارتباطی را بین این دو موضوع رد کرده اند اما برخی مقامات بریتانیایی و رسانه‌ها همچنان معتقدند بین این دو موضوع ارتباطی وجود دارد.
این ادعایی است که توسط گاردین و بی بی سی نیز مطرح شده است اما با این حال، همانطور که بیان شد هرگونه ارتباطی بین این دو پرونده توسط مقامات کشورمان و نیز حقوق دانان برجسته رد شده است.
مخالفان و موافقان داخلی انگلیس؛ ترس مخالفان پرداخت بدهی از خشم ترامپ
اکنون در انگلیس دو نوع موضع گیری در مورد پرداخت بدهی ایران شکل گرفته است. برخی موافق این اتفاق و برخی مخالف آن هستند.
در گروه موافق افرادی مانند “والاس” وزیر دفاع انگلیس قراردارند که معتقدند انگلیس باید برای کسب منافع خودش هم که شده هر چه زودتر بدهی خود به ایران را پرداخت کند. والاس البته اخیرا نامه ای به خانواده زاغری نوشته و در آن سعی کرده ماجرای پرداخت بدهی های ایران را به موضوع آزادی نازنین زاغری ربط دهد.
در مقابل، برخی گروه های دیگر غالبا آمریکاگرا هستند که مخالف پرداخت بدهی توسط انگلیس بوده و آن را موجب به هم خوردن روابط آمریکا و انگلیس می‌دانند. اکسپرس در گزارش اخیرش به این دسته از افراد اشاره دارد.
طبق تحلیل این گروه، هر گونه ارتباط تجاری بین انگلیس و ایران و به خصوص پرداخت بدهی سنگین بریتانیا به کشورمان، باعث نقض تحریم‌های سنگین تجاری و مالی آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران شده و رابطه دولت جانسون را با دولت ترامپ به هم می‌ریزد.
انگلیس در اوج شیوع کرونا با بحران های بسیار زیادی مواجه است. افزایش فزاینده بیکاری، بحران برگزیت و خروج از اتحادیه اروپا و به خصوص ناتوانی دولت در کنترل بیماری کووید ۱۹ باعث شده وابستگی جانسون و دولتش به آمریکا بیشتر شود.
از این جهت بخشی از محافظه کاران معتقدند حتی اگر قصد دولت انگلیس از پرداخت بدهی ۴۰ ساله خود آزادی زاغری یا گرفتن هر گونه امتیازی از ایران باشد، بهتر است فعلا سمت آن نرود چرا که این اقدام به از بین رفتن رابطه انگلیس و آمریکای ترامپ نمی‌ارزد و انگلیس را با مشکلات بیشتری مواجه خواهد کرد.
همه این تحلیلها درحالیست که به‌نظر می‌رسد لندن خود را برای دوران پساترامپ آماده کرده و با پرداخت بدهی خود، می‌خواهد تلاشی هرچند کوچک برای حفظ فاصله از سیاست‌های ضدایرانی آمریکا داشته و استراتژی فشار حداکثری را تضعیف کند.
