ایران در محاصره قدرتها؛ کلاف سردرگم برجام به کجا ختم میشود؟
درون دولت بایدن جدالی بر سر بازگشت به مذاکرات و افزایش همزمان فشارها بر ایران وجود دارد. برخی مقامات آمریکایی بر این باورند که ایالات متحده و متحدانش اکنون برای بالا بردن هزینههای ایران و مجبور کردن این کشور برای بازگشت به توافق هستهای عزم جدی تری دارند.
به گزارش تازهنیوز، تحولات هستهای اجماع کم نظیری را درمیان کشورهای غربی، روسیه، چین به همراه اسرائیل و کشورهای عربی علیه ایران ایجاد کرده است. تهران گفته تا پایان هفته زمان بازگشت به میز مذاکرات احیای برجام را اعلام میکند. واشنگتن نیز از تعدد گزینههای روی میز برای مقابله با ایران سخن گفته.
انتقاد بایدن از دولت ترامپ در قبال برجام
جو بایدن رئیس جمهور آمریکا روز یکشنبه در جریان نشست جی۲۰ در رم ایتالیا از ترکشهای خروج ترامپ از توافق هستهای ایران انتقاد کرد و گفت ایالات متحده هنوز از تبعات خروج دولت ترامپ از برجام در حال صدمه دیدن است. رئیس جمهور آمریکا در همین رابطه نشستی با دیگر کشورهای عضو برجام در حاشیه نشست گروه ۲۰ برگزار کرد. در این جلسه آنگلا مرکل، امانوئل مکرون و بوریس جانسون حضور داشتند. هر چهار طرف با صدور بیانیهای اعلام کردند که به این نتیجه رسیدهاند که دستیابی و اجرای سریع یک تفاهم بر سر بازگشت به تعهدات برجامی امکان پذیر است. آنها همچنین از ابراهیم رئیسی رئیس جمهور جدید ایران خواستند تا از فرصت پیش آمده استفاده کند.
تاریخ بازگشت ایران به برجام مشخص میشود
ایران هم به تازگی اعلام کرده آمادگی بازگشت به مذاکرات برجامی را دارد. سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت خارجه صبح امروز (دوشنبه) در نشست خبری رسما اعلام کرد تاریخ دقیق بازگشت ایران به مذاکرات برجامی همین هفته اعلام میشود. علی باقری کنی معاون سیاسی وزارت امور خارجه نیز هفته گذشته اولین نشست رسمی خود را با مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا انریک مونه در بروکسل برگزار کرد. مقامات آمریکایی پیش از این اعلام کرده بودند که آمریکا قصد دارد تا پایان ماه نوامبر (۱۰ آذر) به میز مذاکره هستهای برگردند.
توقف مذاکرات وین با تغییر رئیس جمهور ایران
مذاکرات هستهای برای احیای برجام میان ایران و گروه ۴+۱ به همراه آمریکا که با روی کار آمدن جو بایدن در کاخ سفید در دولت حسن روحانی از سر گرفته شده بود، پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ایران متوقف شد. قرار شد پس از انتقال قدرت و تشکیل دولت جدید ایران این مذاکرات از سر گرفته شود. تاکنون اما ایران از بازگشت به میز مذاکرات امتناع کرده است.
با وجود این اظهار نظرها و تحولات دلگرم کننده، هفتههای اخیر تنش میان ایران و غرب افزایش پیدا کرده. وزارت خزانه داری آمریکا روز جمعه چند شرکت و شخص ایرانی را در ارتباط با برنامه پهپادی نیروهای نظامی تحت تحریم قرار داده است.
بایدن زیر فشار دولت آمریکا
منابع آگاه در واشنگتن به خبرگزاری سی ان ان آمریکا گفتهاند که درون دولت بایدن جدالی بر سر بازگشت به مذاکرات و افزایش همزمان فشارها بر ایران وجود دارد. برخی مقامات آمریکایی بر این باورند که ایالات متحده و متحدانش الان برای بالا بردن هزینههای ایران و مجبور کردن این کشور برای بازگشت به توافق هستهای عزم جدی تری دارند.
سی ان ان معتقد است چیدمان مذاکره کنندگان ایرانی در دولت جدید به وضوح به معنی مخالفت دولت رئیسی با توافق هستهای برجام است و امید کمی در واشنگتن برای نتیجه بخش بودن مذاکرات وجود دارد.
همکاری آمریکا و اسرائیل علیه ایران
آمریکا علاوه بر لفاظی و تحریم اقدامات عملی تحریک کننده دیگری را هم علیه ایران آغاز کرده است. نیروی هوایی آمریکا روز یکشنبه بمب افکنهای «B-۱ B» خود را بر فراز خاورمیانه به سمت خلیج فارس به پرواز در آورد. ارتش اسرائیل درباره پرواز این بمب افکن توضیح داده و گفته جتهای جنگنده این کشور بمب افکن آمریکایی را در منطقه اسکورت کردهاند.
آش به حدی شور است که تایمز آو اسرائیل هم اقدام آمریکا و اسرائیل را «تهدید آشکار» علیه ایران توصیف کرده است. رسانههای اسرائیل دو هفته پیش در گزارشهایی اعلام کرده بودند که آویو کوخاوی، رئیس ستاد مشترک ارتش اسرائیل، به نیروی هوایی این کشور دستور داده تمرینهای لازم برای حمله احتمالی به مراکز هستهای ایران را پس از دو سال وقفه از سر بگیرد.
اما تنها اسرائیل نقش اسکورت کننده بمب افکن آمریکایی را برعهده نداشته. خبرگزاری آسوشیتدپرس نوشته جتهای جنگنده بحرین، مصر و عربستان سعودی هم این بمب افکن را حمایت و اسکورت کردهاند.
این اقدام ایالات متحده در واقع تکرار همان الگویی است که در سال ۲۰۱۸ ترامپ انجام داده بود. او برای نمایش قدرت به ایران بمب افکن نوع «B-۵۲» آمریکایی را بر فراز تنگه هرمز به پرواز در آورد.
نتیجه پرواز بمب افکن آمریکایی در دولت ترامپ در کنار دیگر اقداماتی نظیر ترور شهید قاسم سلیمانی، ایران را مصمم به کاهش تعهدات برجامی و تسریع غنی سازی اورانیوم کرد.
سعید خطیب زاده سختگوی وزارت خارجه ایران هم اقدام اخیر آمریکا در پرواز بمب افکن را یک اقدام «بی رنگ و بو» خوانده که ایران آن را از نزدیک رصد میکند.
به نقل از رویداد ۲۴، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با یائیر لاپید، وزیر خارجه اسرائیل در اوایل ماه اکتبر در واشنگتن گفت: «زمان کوتاه است. اگر ایران مسیر خود را تغییر ندهد، آمادهایم به گزینههای دیگر روی بیاوریم و این گونه رایزنیها با متحدان و شرکای ما بخشی از آن است.» به نظر میرسد هشدارهای آمریکا برای رفتن سراغ طرح جایگزین در حال جدیتر شدن است.
خبرهای ویژه تازهنیوز را از دست ندهید: