جزئیات جدید از مجموع رقم یارانه نقدی خانوار در ۱۴۰۱

همه یارانه‌های نقدی پرداخت نشده دولت!

در مبارزات انتخاباتی، ابراهیم رییسی وعده پرداخت یارانه‌ای را داده بود که گفته می‌شد باید از آذرماه ۱۴۰۰ پرداخت شود. وامی که مشخص شد بلاعوض نبوده و در قالب کارت اعتباری بوده و افراد پس از دریافت باید ماهانه اقساط آن را پرداخت می‌کردند.

کمی بعد در آبان ماه محسن رضایی، معاون اقتصادی دولت از خبر خوش آذرماه رونمایی کرد و بعدا مشخص شد که منظور او پرداخت یارانه جدیدی بوده که احتمالا در قالب یارانه بنزین پرداخت می‌شود. محسن رضایی گفته بود با پرداخت این یارانه، مجموع یارانه‌های دریافتی یک خانوار چهار نفره به ۸۰۰ هزار تومان می‌رسد. اما کمی بعد مشخص شد که احتمالا بخشی از این یارانه در قالب کارت اعتباری و برای خرید کالاهای اساسی است.

کمی بعدتر، نامه محرمانه‌ای با امضای معاونت اقتصادی رییس جمهور (محسن رضایی) منتشر شد که از طرح تغییر سهمیه‌بندی بنزین خبر می‌داد. طرحی که می‌گفت بنزین بعد از این به جای خودرو به افراد پرداخت می‌شود. بعد از آن هم گفته شد هر کد ملی ماهانه ۱۵ تا ۲۰ لیتر بنزین ۱۵۰۰ تومانی دریافت می‌کند. یعنی هر کد ملی ماهانه ۳۰ هزار تومان یارانه می‌گیرد که می‌تواند از آن برای خرید بنزین استفاده کند و یا خرید‌های دیگر.

این طرح قرار است به صورت پایلوت در کیش و قشم اجرا شود و بعد به کل کشور تعمیم داده شود. اگرچه زمان اجرای آن هنوز مشخص نیست. اما از اوایل دی ماه زمزمه افزایش مبلغ یارانه نقدی دوباره شنیده شد. یارانه‌ای که مشخص نیست چه بود. اما وزارت اقتصاد و معاونت اقتصادی گفته بودند که این یارانه با یارانه معیشتی دی ماه واریز می‌شود. اما نشد.

دولت توان پرداخت یارانه ندارد؟

حالا هم خاندوزی وعده پرداخت یارانه فوری را داده و گفته تنها راهکار دولت برای حل مشکلات همین است.

این در حالی است که نرخ تورم در ایران به ۴۳ درصد رسیده است و پرداخت چنین یارانه‌ای نمی‌تواند افزایش تورم و شکاف بین هزینه و درآمد خانوارها را پر کند. برای همین اقتصاددانان معتقدند که راهکار دولت باید بر کنترل نرخ تورم و افزایش قدرت خرید مردم متمرکز باشد نه فقط افزایش یارانه‌ها.

چون در اقتصادی با تورم ۴۳ درصدی، پرداخت یارانه‌ دردی را دوا نمی‌کند و تنها مانند مسکن موقتی است که خودش می‌تواند عامل مشکلات دیگری باشد.

از طرف دیگر، به نظر می‌رسد که پرداخت یارانه تنها ایده اقتصادی دولت جدید است. اما مشکل این است که دولت توان مالی پرداخت یارانه جدید را ندارد و یا در اجرا و تامین اعتبار آن با مشکلات جدی روبروست.

به خصوص که در لایحه بودجه مشخص است که دولت حتی توان پرداخت حقوق کارمندان خود را ندارند. حتی در این لایحه دولت این مجوز را داده که سازمان برنامه هر ماه -در صورت مشکل- حقوق کارمندان خود را از محل یارانه‌ها پرداخت کند و ظرف ۱۰ روز آن را برگرداند. از طرفی گفته شده که بخشی از اعتبار یارانه‌ها هم می‌تواند از محل تنخواه بانک مرکزی تامین شود.

این موارد نشان می‌دهد که دولت می‌خواهد یارانه بدهد اما نه اعتبار آن را دارد و نه توان اجرای طرح‌های مرتبط با آن را.

دولت قرار است سال آینده سه یارانه نقدی به مردم پرداخت کند؛ یارانه نقدی، یارانه معیشتی و یارانه جدید ۹۰ هزار تومانی. با این حساب مجموع یارانه دریافتی یک خانوار چهار نفره در سال آینده بین ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان می‌شود.

 دولت اعلام کرده که سال آینده یارانه جدیدی به مردم می‌دهد که مبلغ آن بین ۹۰ تا ۱۲۰ هزار تومان است. آنگونه که جعفر قادری، عضو کمیسیون برنامه و بودجه خبر داده یارانه جدید به هفت دهک اول جامعه پرداخت می‌شود.

این نماینده مجلس گفته مبلغ یارانه دهک اول تا چهارم ماهانه ۱۲۰ هزار تومان است و مبلغ یارانه دهک‌های پنجم، ششم و هفتم ۹۰ هزار تومان. بر این اساس یک خانوار چهار نفره که جزو هفت دهک اول درآمدی جامعه باشد، یارانه جدیدی دریافت می‎‌کند که مبلغ آن بین ۴۸۰ تا ۳۶۰ هزار تومان است.

اما چه کسانی جزو دهک اول تا هفتم قرار دارند؟ اگرچه دولت نتوانسته هنوز دهک‌ها را به درستی تفکیک کند، اما بر اساس گزارش‌هایی که منتشر شده، درآمد دهک‌های مختلف اعلام شده است. افرادی که درآمد ماهانه آنها کمتر از ۳میلیون و ۶۰۰ هزار تومان باشد، جزو چهار دهک اول درآمدی هستند و احتمالا باید مشمول یارانه ۱۲۰ هزار تومانی شوند.

اما افرادی که درآمد آنها بین ۳ میلیون و ۶۰۰ تا ۵ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان باشد جزو دهک پنجم تا هفتم هستند و مشمول یارانه ۹۰ هزار تومانی می‌شوند.

اگر گفته قادری درست باشد، افرادی که درآمد ماهانه آنها زیر ۵ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان است، منتظر یارانه جدید دولت باشند.

اما سوال مهم این است که سال آینده خانوارها در مجموع چقدر یارانه می‌گیرند؟

یارانه جدید دولت در حالی پرداخت می‌شود که گویا قرار نیست یارتنه نقدی و معیشتی حذف شود. بر این اساس یارانه‌بگیران سال آینده باید منتظر واریز سه یارانه باشند. یارانه نقدی ماهانه، یارانه معیشتی و یارانه جدید.

به نظر می‌رسد مشمولان یارانه معیشتی، در لیست دریافت‌کنندگان یارانه جدید هم باشند. از طرفی چون این افراد جزو دهک‌های درآمدی پایین محسوب می‌شوند، همچنان در لیست یارانه نقدی هم می‌مانند. اما احتمالا یارانه نقدی دهک‌های هشتم، نهم و دهم حذف می‌شود. یعنی سه دهک درآمدی بالای جامعه و افرادی که حقوق ماهانه آنها بالای ۵ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان است.

مجموع یارانه نقدی سال ۱۴۰۱

حالا با این فرض می‌توان گفت خانوارهایی که در هفت دهک اول درآمد قرار دارند، ماهانه باید منتظر دریافت سه یارانه باشند. مبلغ این یارانه برای خانوار چهار نفره بین ۷۱۴ تا ۸۳۴ هزار تومان است. بر این اساس می‌توان گفت یارانه نقدی خانوارها و یارانه معیشتی به قوت خود باقی است و یارانه ۹۰ تا ۱۲۰ هزار تومانی جدیدی هم قرار است پرداخت شود.

مبلغ یارانه نقدی برای همه افراد ثابت است و ماهانه ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان است. یک خانوار چهار نفره در هر دهکی که باشد، ماهانه ۱۸۲ هزار تومان یارانه نقدی دریافت می‌کند.

جز این یک خانوار چهار نفره ماهانه ۱۷۲ هزار تومان یارانه معیشتی یا یارانه بنزین دریافت می‌کنند.

حالا قرار است یارانه جدیدی هم به حساب این خانوارها واریز شود. مبلغ یارانه جدید برای یک خانوار چهار نفره ۴۸۰ یا ۳۶۰ هزار تومان است.

با توجه به اینکه این یارانه قرار است به دهک‌های پایین درآمدی پرداخت شود، می‌توان گفت خانوارهای ۵ تا ۷ دهک اول جامعه هر سه این یارانه‌ها را دریافت می‌کنند.

پس یک خانوار چهار نفره که در دهک اول تا چهارم قرار دارد، سال آینده در مجموع ۸۳۴ هزار تومان یارانه می‌گیرد. یک خانوار چهار نفره که در دهک پنجم تا هفتم قرار دارد ۷۱۴ هزار تومان یارانه نقدی می‌گیرد.

یارانه نقدی جدید در راه است

دولت در لایحه بودجه ۱۴۰۱ در ازای اصلاح ارز ۴۲۰۰ تومانی کالاهای اساسی پیشنهاد داده، بیش از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان یارانه جدید به مردم پرداخت شود.

سازمان برنامه و بودجه متن کامل لایحه بودجه ۱۴۰۱ را منتشر کرده که در تبصره 14 این لایحه در خصوص هدفمندی یارانه ها پیشنهاد پرداخت ۱۰۰ هزار میلیارد تومان یارانه جدید در سال آینده به مردم در ازای اصلاح ارز ۴۲۰۰ تومانی و جبران اصلاح نرخ کالاهای اساسی ، دارو، یارانه نان و خرید تضمینی گندم آمده است.

کل یارانه پرداختی در سال آینده طبق این لایحه 336 هزار میلیارد تومان پیشنهاد شده است که ۷۳ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان آن یارانه نقدی و معیشتی است.

یارانه نقدی ۸۰۰ هزار تومان می شود؟

رییس جمهور در زمان انتخابات بیان کرده بود احتمالا از آذرماه مبلغ یارانه نقدی افزایش پیدا کند. اما مبلغ افزایش یارانه چقدر است و مشمولان یارانه چه کسانی هستند؟یارانه ۸۰۰ هزار تومانی واریز می‌شود؟

هر چند رییس سازمان برنامه و بودجه می‌گوید یارانه نقدی تاثیری در بهبود معیشت مردم نداشته، اما آخرین اخبار حاکی از افزایش این مبلغ احتمالا تا پایان فصل پاییز است.

اگرچه عده‌ای معتقدند ترکیب دولت رییسی در کنار وعده‌های انتخاباتی او احتمال محقق‌شدن تغییرات در نظام پرداخت یارانه را جدی‌تر می‌کند، اما کسری بودجه و منابع مالی مورد نیاز برای اجرای این طرح‌ها همچنان محل سؤال هستند، علاوه بر اینکه براساس اظهارات پیش از انتخابات رییسی، احتمالا باید تا پایان فصل پاییز در انتظار وقوع تحولات یارانه‌ای بمانیم.

یارانه نقدی، دومین واریزی مهر بود. این یارانه نیز براساس زمانبندی در روز بیستم مهر به حساب سرپرستان خانوار واریز شد. مبلغ این یارانه نیز طی چندین سال گذشته بدون تغییر بوده، به نحوی که همه‌ی خانوار‌های مشمول مبلغ ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان به‌ازای هر یک از اعضای خانواده دریافت می‌کنند.با وجود چنین روندی تاکنون دو سناریو رقم دار منتشر شده است.

اولین آن مربوط به اظهارات ابراهیم رییسی است که برای کاهش هزینه خانواده‌ها وعده داده که کارت اعتباری معیشت صادر می‌شود. بر این اساس به ازای هر یک از اعضای خانوار در سه دهک اول ۲۰۰ هزار تومان و دو دهک بعدی ۱۵۰ هزار تومان اعتبار ماهانه قرض‌الحسنه با کارمزد دو درصد تخصیص یابد.

این یارانه برای خانواده پنج نفره سه دهک اول ۲۰۰ هزار تومان و برای دهک‌های چهارم و پنجم ۱۵۰ هزار تومان به‌ازای هر نفر است. آنطور که رییسی گفته این کمک‌های معیشتی قرار است به دولت برگردد، اما او گفته به خانواری که در پرداخت اقساط مشکل داشته باشد یارانه بازپرداخت تعلق می‌گیرد.

علاوه بر این، جوان‌ترین وزیر کابینه دولت رییسی موافقت خود را با افزایش یارانه‌ها اعلام کرده است.

جدا از بدنه دولت، در مجلس نیز زمزمه‌های در حوزه کاهش یا افزایش یارانه‌ها وجود دارد، مجلسی‌ها به دنبال این هستند که موضوع حذف یارانه‌ها را به رفراندوم بگذارند.

به گزارش سازمان هدفمندسازی یارانه‌های کشور، مدیرعامل این سازمان یادآور شد؛ دراین ماه، «دهمین قسط» از پرداخت دومین مرحله وام یک میلیون تومانی کرونایی، از حساب سرپرستان خانواده‌هایی که این وام را دریافت کرده‌اند، کسر می‌شود.

بر اساس گفته ابراهیم رییسی، هر یک از اعضای خانوار دهک‌های اول تا سوم نفری ۲۰۰ هزار تومان یارانه می‌گیرند. یارانه دهک‌های چهارم و پنجم هم نفری ۱۵۰ هزار تومان است. بر اساس وعده رییسی، هر خانوار چهار نفره در آذرماه باید منتظر یارانه ۸۰۰ تا۶۰۰ هزار تومانی باشد.

این در حالی است که اکنون رقم یارانه نقدی ماهانه نفری ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان است و مجموع یارانه نقدی یک خانوار چهار نفره ۱۸۲ هزار تومان است.

یارانه نقدی این افراد ۲۰۰ هزار تومان می شود

۱۰۰ هزار میلیارد تومان یارانه به اقشار آسیب‌پذیر اختصاص می‌یابد. این خبری است که معاون وزیر اقتصاد اعلام کرده و به‌نظر می‌رسد این گزاره پیشنهادی وزارت اقتصاد برای جبران فشار ناشی از حذف ارز ترجیحی در بودجه سال آینده باشد. هادی قوامی درباره حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی در بودجه ۱۴۰۱ می‌گوید: در لایحه بودجه ۱۴۰۱ دولت، ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی وجود ندارد و تخصیصی برای اعطای این ارز درنظر گرفته نشده است. احسان خاندوزی وزیر اقتصاد در تکمیل این گزاره می‌گوید: دولت قائل به این است که ارز ۴۲۰۰ تومانی به‌صورت تدریجی حذف شود که شوک به‌دنبال نداشته باشد. او توضیح می‌دهد: ارز ترجیحی دارو حفظ خواهد شد و درخصوص نان که قوت غالب مردم است نیز فشاری وارد نخواهد شد. همزمان سید ابراهیم رییسی، رییس‌جمهوری، دیروز در جمع دانشجویان دانشگاه شریف گفت: دولت لایحه حذف ارز ترجیحی را از مجلس پس نگرفته است.

مجلس پیش از این به فوریت لایحه پیشنهادی دولت برای تغییر مسیر ارز ۴۲۰۰ تومانی رأی نداد. اکنون به‌نظر می‌رسد دولت امیدوار است در قالب لایحه بودجه سال آینده، از حجم ارز تخصیصی با نرخ ترجیحی، بر مبنای دلار ۴۲۰۰ تومانی، بکاهد و بخشی از آن را در قالب کمک معیشتی و یا به‌صورت یارانه نقدی بین ۶ دهک جامعه توزیع کند. اگر مبنای قضاوت را مبلغ اعلام‌شده از معاون وزیر اقتصاد در نظر بگیریم، به‌نظر می‌رسد دولت تصمیم دارد؛ سال آینده، ۴ میلیارد دلار از ارز ترجیحی را با نرخ ۲۵ هزار تومان آزاد و آن را بین ۶۰ میلیون نفر از اقشار متوسط و آسیب‌پذیر توزیع کند. برآورد می‌شود در سال آینده با درنظر گرفتن مبلغ ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان یارانه نقدی و همچنین کمک معیشتی دولت ناشی از افزایش قیمت بنزین در آبان ۹۸، سرانه یارانه نقدی یا کالایی هر شهروند مشمول ماهانه ۲۰۰ هزار تومان خواهد شد. البته این به‌معنای دادن ۲۰۰ هزار تومان یارانه به‌صورت نقد نیست بلکه به‌نظر می‌رسد در نتیجه تصمیم احتمالی مشترک دولت و مجلس، بخشی از این یارانه در قالب کارت اعتباری خرید کالاهای اساسی، بین افراد مشمول توزیع شود.

با وجود چنین روندی تاکنون دو سناریو رقم دار منتشر شده است

اولین آن مربوط به اظهارات ابراهیم رییسی است که برای کاهش هزینه خانواده‌ها وعده داده که کارت اعتباری معیشت صادر می‌شود. بر این اساس به ازای هر یک از اعضای خانوار در سه دهک اول ۲۰۰ هزار تومان و دو دهک بعدی ۱۵۰ هزار تومان اعتبار ماهانه قرض‌الحسنه با کارمزد دو درصد تخصیص یابد.

این یارانه برای خانواده پنج نفره سه دهک اول ۲۰۰ هزار تومان و برای دهک‌های چهارم و پنجم ۱۵۰ هزار تومان به‌ازای هر نفر است. آنطور که رییسی گفته این کمک‌های معیشتی قرار است به دولت برگردد، اما او گفته به خانواری که در پرداخت اقساط مشکل داشته باشد یارانه بازپرداخت تعلق می‌گیرد.

اما دومین اظهار نظر مربوط به محسن رضایی است. پیشنهاد معاون اقتصادی رییس‌جمهور چیست؟ محسن رضایی وقتی کاندیدای ریاست جمهوری بود گفت که یارانه‌ها را ۱۰ برابر می‌کند و ۶۰ میلیون نفر یارانه ۴۵۰ هزار تومانی می‌گیرند؛ بنابراین دومین سناریو در دولت به اظهارات معاون اقتصادی برمی‌گردد که به احتمال زیاد پیشنهاد افزایش ۱۰ برابری را در دولت مطرح می‌کند.

علاوه بر این، جوان‌ترین وزیر کابینه دولت رییسی موافقت خود را با افزایش یارانه‌ها اعلام کرده است. وزیر کار از روش جدید برای شناسایی مشمولان یارانه گفته است. حجت الله عبدالملکی گفته است: قطعا این یارانه‌ای که الان پرداخت می‌شود اثر رفاهی ویژه‌ای ندارد.

جدا از بدنه دولت، در مجلس نیز زمزمه‌های در حوزه کاهش یا افزایش یارانه‌ها وجود دارد، مجلسی‌ها به دنبال این هستند که موضوع حذف یارانه‌ها را به رفراندوم بگذارند. آیا دولت و مجلس یارانه‌ها را افزایش خواهند داد؟

• پرداخت یارانه ۲۷۳ هزار تومانی از بهمن نهایی شد
• یک کاسه شدن تمام یارانه‌های پرداختی به مردم/ چه مبالغی به کارت معیشت واریز می‌شود؟