کابوس دلار ۷۰هزار تومانی؛ تنش‌ها و منازعات سیاسی اقتصاد ایران را نابود می‌کند؟
دلاری که دو ماه پیش با افزایش تنش‌های سیاسی میان ایران و اسرائیل مرز ۶۵ هزار تومان را رد کرد و بازار برای دیدن رنگ دلار ۷۰ هزار تومانی خود را آماده می‌کرد، این روز‌ها با شور و حال برگزاری دور دوم انتخابات ریاست جمهوری در مرز ۶۰ هزار تومان بالا و پایین می‌شود. اما مطالبه فعالان بازار و مردم متقاضی ارز از دولت چهاردهم چیست؟
به گزارش تازه‌نیوز، فعالان بازار ارز بر این باورند اگر دلار رقمی را تجربه کرد، دیر یا زود به آن خواهد رسید؛ همانطور که در اسفند ۱۴۰۱ دلار ۶۰ هزار تومان شد، اما در بهار ۱۴۰۲ به ۵۰ هزار تومان بازگشت، اما این روز‌ها باز هم دلار پایین‌تر از ۶۰ هزار تومان نیست.
اوضاع زمانی به هم می‌ریزد که وقتی در بازار می‌روی و برای گران شدن پایه‌ای‌ترین و روزمره‌ترین کالا‌ها گلایه می‌کنی، فروشنده حق به جانب رفتار کرده و می‌گوید: «کجای کاری، دلار ۷۰ تومن شده. از این گرون‌تر هم همه چی میشه». این استقبال از گرانی درحالیست که هنوز دلار ۷۰ هزار تومانی در بازار جا نیفتاده، اما انگار کاهش نرخ دلار هیچ وقت قرار نیست جا بیفتد و کالا‌ها را ارزان کند.
خیابان قیمت اقلام در ایران یک طرفه است؛ با قیمت دلار افزایش می‌یابد و با کاهش آن هیچ وقت راه رفته را برنمی‌گردد. شاید در برخی از کالا‌های وارداتی مانند موبایل و لوازم الکترونیکی، کاهش نرخ ارز تاثیری بر آن داشته باشد، اما برای سایر اقلام به‌ویژه کالا‌های مصرفی و روزانه، این روند صادق نیست.
حال که اقتصاد ایران و وضعیت معیشت مردم ارتباط مستقیمی با دلار دارد، بدیهیست که چشم‌ها بیشتر بر نرخ لحظه‌ای این اسکناس‌های ارزشمند متمرکز باشد. بازار آزاد به عنوان تصمیم‌گیر قیمت دلار، در این روند جایگاهی جدی داشته و هیچ گاه برای تغییر تحولات لحظه‌ای این قیمت‌ها، از هیچ تلاشی فروگذار نکرده است. این روز‌ها هم که انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در کنار تصمیمات داخلی واپسین روز‌های دولت سیزدهم، بهانه‌های مختلفی برای نوسانات نرخ ارز فراهم می‌کند.
انتخابات آمریکا نزدیک است
کامران ندری، کارشناس اقتصادی در گفتگو با اقتصاد ۲۴، درباره وضعیت فعلی بازار ارز گفت: نه تنها در ایران، بلکه در تمامی کشور‌ها نرخ ارز و ارزش واحد پولی کشور‌ها وابسته به متغیر‌ها و مولفه‌های متعددی است. از این رو شاهد تغییرات گا‌ها لحظه‌ای قیمت‌ها هستیم. ایران نیز از این قاعده مستثنی نبوده و مولفه‌های داخلی و خارجی بر ارزش ریال تاثیرگذار است. در حال حاضر انتخابات ریاست جمهوری ایران در جریان بوده و مناظرات انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نیز آغاز شده است. بدیهیست که در این شرایط، اتفاقات سیاسی و برخی اظهار نظرات چه داخلی و چه خارجی بر نرخ ارز در ایران تاثیر بگذارند. بخشی از این نوسانات فعلی بازار هم از این موضوع سرچشمه می‌گیرد.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: تنش‌ها و منازعات سیاسی، هیچ گاه نتایج مثبتی را برای اقتصاد ایران به همراه نداشته و این موضوع به دفعات به ما ثابت شده است. در چند وقت اخیر هم این واقعیت به خوبی در بازار‌های اقتصادی ایران قابل مشاهده بود و افزایش چشم‌گیر نرخ ارز و به تبع آن گرانی کالا‌ها و تحولات عرصه‌های مالی، از پیامد‌های آن بودند. از این رو بازار اگر حس کند این تنش‌ها بیشتر شده و یا در ادامه تشدید خواهد شد، به سرعت به آن واکنش نشان می‌دهد. هر چه ثبات در بازار ارز بیشتر باشد، وضعیت اقتصادی سامان بیشتری خواهد داشت و سایر بازار‌های مالی نیز می‌توانند شرایط بهتری را تجربه کنند.
تضعیف مستمر پایه پولی
تراز تجاری، نرخ تورم، نرخ بهره بانکی، ثبات سیاسی و امنیتی، سیاست‌های مالی و پولی دولت و دیگر مولفه‌های اینچنینی، ارزش واحد پولی یک کشور را تضمین می‌کنند که متاسفانه ایران در هیچ یک از این موارد، احوال خوبی ندارد. ایران نه در مثبت کردن تراز تجاری (فارغ از نفت فروشی) توانسته به خوبی عمل کند و نه در بازپس‌گیری دلار‌های آن.
از سویی دیگر برخی از سیاست‌های پولی و بانکی در گرو جریانات بین‌المللی است که ایران به دلیل قبول نکردن یکسری از مسائل مانند FATF همواره در دست‌انداز حرکت می‌کند. علاوه بر آن تحریم‌ها هنوز پابرجاست و هیچ سیاستی برای بهبود و تقویت ارزش ریال دنبال نمی‌شود. با استمرار این روند باید منتظر دلار ۷۰ هزار تومانی باشیم؟
