فرونشست در اصفهان غیرقابل ترمیم است؛ گسترش پیدا کند مشکلاتی را برای سازه‌های روی زمین و نیز سازه‌های زیرزمینی ایجاد میکند
معاون پژوهشی دانشگاه صنعتی اصفهان گفت: نشست زمین در اصفهان، نشستی الاستیک نیست که مجدد ترمیم شود، بلکه گسترش پیدا میکند و مشکلاتی را برای سازه‌های روی زمین مثل ساختمانها، تاسیسات و بیمارستانها و سازه‌های زیرزمینی ایجاد میکند.
رییس سازمان نقشه برداری گفت: به غیر از استان گیلان تمام استانهای کشور درگیر فرونشست هستند و در واقع تمام کشور با فرونشست درگیر شده‌اند و در پهنه‌های مختلف ابعاد و نرخ فرونشست متفاوت از هم هستند.
این سرزمین هنوز با بیش از ۶ هزار اثر تاریخی و باستانی، یکی از زیباترین استانها و از مهمترین مقاصد گردشگری ایران و جهان است؛ نصف جهان هنوز زیباست و با معماری‌های دوره صفویه خود همچنان می‌درخشد؛ این درخشش، اما سال به سال و حتی شاید ماه به ماه بی‌فروغ‌تر میشود و این بی‌فروغی وقتی به چشم می‌آید که بدانی اصفهان؛ نصف جهان سال به سال بی‌جان‌تر میشود؛ زاینده‌رودش تشنه، زمینش خشک و مچاله و بنیان بنا‌های سحرانگیزش هر روز سست‌تر و لرزان‌تر میشود؛ تَرَک برمی‌دارد و می‌شکند و آرام آرام فرو می‌نشیند؛ آری، نصف جهانِ ایران و جهان در حال مچاله شدن؛ فرونشست و بلعیده شدن است.
چندی است به منظور بررسی ابعاد مختلف این پدیده هولناک محیط زیستی با کارشناسان، متولیان و مسئولان مربوط به گفتگو نشسته؛ پژوهشگران، متخصصان و کارشناسانی که در طول سال‌های اخیر با بررسی علل و عوامل پدیده خطیر فرونشست زمین در اصفهان را مورد واکاوی و ارزیابی قرار داده‌اند. در ادامه متن، گفت‌وگوی تسنیم درباره علل و عوامل ایجاد فرونشست و راهکار‌های احتمالی رفع این بحران را با حمیدرضا صفوی؛ معاون پژوهشی دانشگاه صنعتی اصفهان می‌خوانید:
آیا میشود به اختصار و در چندجمله علل اصلی فرونشست زمین در اصفهان را بیان کرد؟
ما در زمینه بحث فرونشست زمین در اصفهان با یکسری علل سروکار داریم؛ عللی روی سطح زمین و زیرزمین که فرونشست زمین را در پی داشته است. علت اصلی و بلکه مهمترین علت، برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی است که حالا به هر نحوی پمپاژ میشود، یا از طریق قنوات و چشمه‌ها این آب تخلیه میشود یا عوامل انسانی و حفر چاه‌ها.
امروزه بیشترین برداشت بی‌رویه توسط خود انسان انجام می‌گیرد و یکی از مهمترین مشکلاتی که ایجاد میکند، فرونشست زمین است؛ پیامد‌های منفی دیگری هم مثل کاهش کیفیت آب و پیشروی آب‌های شور از لایه‌های مجاور دارد؛ پس نگاه ما به این مسئله نگاه معلولی است، نه علتی.
از علت و معلول گفتید؛ علت‌هایی که معلول فرونشست را به دنبال داشته‌اند؛ این علت‌ها در اصفهان چه هستند؟
ببینید ماجرا از این قرار است که مناطقی مثل فلات مرکزی از قدیم با کمبود منابع آب سطحی مواجه بوده‌اند، خب حالا این مناطق که همیشه کمبود آب داشته‌اند، با بارگزاری‌های بیش از حد مواجه شده‌اند؛ استقرار و تمرکز صنایع، گسترش و توسعه کشاورزی به دلیل نیاز بیشتر به غذا و مصرف بیشتر آب به دلیل جمعیت مهاجری که به سمت اصفهان آمده و می‌آید؛ همه این موارد باعث شده که ما به آب بیشتری نیاز داشته باشیم و حتی در بحث انرژی بخشی از انرژی‌ها توسط منابع آب سطحی مثل سد‌ها تامین میشود.
این موارد باعث شد که در ابتدا منابع در دسترس رودخانه‌ها و تالاب‌ها تمام شده و به سمت خشکی بروندو در ادامه وقتی که ظرفیت این منابع یعنی رود‌هایی مثل زاینده‌رود و تالاب‌هایی مثل تالاب گاوخونی، از بین رفت، منابع آب زیرزمینی به همان دلایل نیاز به آب بیشتر، مورد هجمه قرار گرفت، برداشت شد، سطح آب زیرزمینی افت کرد و ضربات جبران‌ناپذیری بر منابع آب زیرزمینی وارد شد؛ به عبارتی خاک خالی شد و شروع به نشست کردن کرد.
این نشست زمین در اصفهان، نشستی الاستیک نیست که مجدد ترمیم شود، بلکه گسترش پیدا میکند و مشکلاتی را برای سازه‌های روی زمین مثل ساختمانها، تاسیسات و بیمارستانها و سازه‌های زیرزمینی مانند انواع تاسیسات زیربنای آب و گاز ایجاد و آنها را با مخاطرات جدی مواجه میکند. فراموش نکنیم که درجه و رتبه شکستگی در تاسیسات زیربنایی شهر اصفهان درجه بسیار بالایی است و هیچ‌گاه سابقه نداشته تا این حد شاهد شکستگی لوله‌های آب و فاضلاب باشیم.
حال اگر بخواهیم راهکار این مشکل یا بحران را هم پیدا کنیم، باید به سراغ علت‌ها برویم و اینکه به چه دلایلی فرونشست ایجاد شده است؛ درواقع باید علت‌ها را جست و برطرف کرد تا معلول برطرف شود.
تسنیم: اثرات فرونشست زمین در مناطق مسکونی شهر اصفهان هر روز بیشتر مشاهده میشود، پیشروی این فرونشست را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
قبلا آثار فرونشست زمین در اراضی کشاورزی خارج از شهرها قابل مشاهده بود و، چون خسارت کمتری داشت و در مرز شهر نبود، محسوس نبود و کمتر مورد توجه قرار می‌گرفت، اما اکنون یک دهه است که فرونشست وارد مرز شهری شده و مشکلاتی را ایجاد کرده است.
گفتیم که علت اصلی ایجاد فرونشست، برداشت بی‌رویه آب است، که باعث تهی شدن سفره‌های زیرزمینی و در نتیجه آن پیشروی فرونشست در شهر اصفهان شده است. اکنون راه‌حل‌هایی برای مناطق درگیر با فرونشست به کار گرفته شده است که:
راهکار اول:مدیریت مصرف است که تلاش شده تا آنجا که ممکن است ریخت‌وپاش‌ها و اسراف‌هایی که در زمینه آب صورت می‌پذیرد، کاهش یابد و از بارگزاری‌های بیش از حدی که در زمینه آب انجام شده، جلوگیری شود.
راهکار دوم:بحث تامین آب برای مصارف مختلف است، به گونه‌ای که روی منابع آب زیرزمینی فشار نیاید. ببینید نباید این نکته مهم را فراموش کرد که پروژه‌ها و بارگزاری‌هایی که در اصفهان انجام میشود، ملی است، و البته در این میان یک اشتباه اساسی صورت گرفت؛ اینکه، چون اصفهان در منطقه مرکزی ایران قرار دارد و به لحاظ استراتژیکی منطقه امنی است و به لحاظ دسترسی‌ها به نقاط مختلف کشوری منطقه ترانزیتی است، همه بارگزاری‌ها روی آن انجام شده که همین امر نه تنها باعث ایجاد مشکلاتی، چون آلودگی هوا، ترافیک و تصادفات شده، بلکه مصرف آب بالایی را نیز در منطقه رقم زده است.
توجه کنید که منابع آب در منطقه برای مصارف محلی این سرزمین نیز کم است؛ استان اصفهان با ۱۰۶ هزار کیلومترمربع حدود ۶ درصد مساحت کشور را دارد، از سوی دیگر از لحاظ جمعیتی حدود ۵ میلیون نفر یعنی حدود شش و نیم درصد جمعیت کشور را دارد، با این حال فقط ۲ درصد از آب کشور را در اختیار دارد که این خود ناترازی آب را نشان می‌دهد. در چنین شرایطی و با چنین ناترازی بین جمعیت و میزان آب موجود و مصرفی، طرح‌هایی همچون طرح انتقال آب از اصفهان، راه‌اندازی صنایع آب‌بر (که اخیرا در بالادست نیز صنعت دیگری به اشتباه افتتاح شده) و توسعه کشاورزی نیز صورت گرفته که اینها نه تنها لطف در حق اصفهان نیست، بلکه اشتباه بزرگی در حق این استان است.
راهکار سوم: از آنجاکه تاکنون ۱۳۰ میلیارد مترمکعب اضافه برداشت از منابع آب زیرزمینی کشور داشته‌ایم؛ پس اولین کاری که برای جبران این اضافه برداشت‌ها باید انجام دهیم، تامین آب برای مصارف مورد نیاز است؛ چگونه؟ با اجرای تعهداتی که قرار بود در این زمینه صورت بگیرد، مثل اجرای تونل سوم کوهرنگ. تامین آب و کنترل برداشت در بخش‌های مختلف اعم از کشاورزی، صنعت، بخش آب شهری نیز باید انجام شود و در کنار آن به تغذیه سفره‌های زیرزمینی هم با جریان دائم رودخانه زاینده رود توجه شود.
خاک بر سر این حکومت
با گفتن این جمله مملکت درست میشود؟
دقیقا تقصیر مردم و مهاجران است نفهمی مسئولین و خرید و فروش حفر بچه‌های غیر مجاز و فساد مسئولین و انتقال آب به استانهای دیگر و تغییر اکوسیستم و… البته کج فهمی و نادانی مسئولین هیچ دخلی به بحران‌های امروز ندارد و تقدس آنان مانع انتقاد و هشدار است.
درود وقت بخیر به مسولین که دلسوز ایران وشهر های ایران هستند..
خواهش من ایرانی این است ک افغان هارا اخراج کنید..اگر ایران کمبود اب برق گاز دارد.
چرا باید حدعقل 10میلیون اتباع افغانی غیرمجاز زندگی کنند اصلا دلسوز نیستند درمصرف اب
آب کوهرنگ هم گیریم کامل اومد سمت اصفهان
همین الانش ۱۰ درصد سابق آب داره
و اینم خشک میشه
بعدش میخواین چیکار کنید؟ اقیانوس اطلس هم بذاری پای کشاورزی و صنعت آب محور داخل یه شهر بیابانی (اصفهان) بالاخره تموم میشه
بدبختی و گرفتاری خشکاندان تالاب بزرگ گاوخونی و رودخانه زاینده رود چند استان دیگر را هم درگیر خودش خواهد کرد حکایت گاوخونی و زاینده رود و اصفهان و بقیه استانها حکایت ان خانه ای بود که سر گاو را بریدند گوسفند و مرغ و بز گفتند به ما چه
سلام متاسفانه بارگذاری بیش ازحدصنایع که تاحدودزیادی ناشی ازلابی گری واستفاده ازنفوذنمایندگان ومسوولین اصفهان بودمانندیک شمشیردودم برخوداصفهان زیبا فرودآمدوبازمتاسفانه متاسفانه باهمان فرمان همان اشنباه روبازدارندتکرارمیکنندوباانتقال آب بین حوزه ای ودستکاری درآن تخربب محیط زیستی دیگری به بارمیآورنداین به یادگاربمانددردهه های آینده،واماراه حل علت بایدازبین برودتاشایدطبیعت وزمین به روال عادی خودبرگرددگرچه این باحرص وازبشرامکان پذیرنیست صنایع آب براصفهان طبق عقل سلیم بایدجابجا وبه استانهای مجاورخلبج همیشه فارس منتقل گرددچون هم مواداولیه این صنایع که موادنغتی ومعدنی نزدیک انها است هم ازلحاظ آب مشکلی دیگرنه داذندنه ایجادمیکنندگرچه حتمافکری برای پساب انها بایدبشودوحتما تصفیه گردد
به نام خدا
برای جلوگیری ازفرونشست درشهرها فقط یک راه وجود دارد که قبلا اینجانب بارها همین موضوع رااز مدیرکل فضای سبز شیراز درخواست کرده ام وهمین اخطارها رادادم وراه حل راپیشنهاد کردم…وبدلیل عوً کردن متوالی مدیران روند بررسی واقدامات لازم انجام نشد وامروز این مشکل برای شهرها اتفاق میافتد…..تنها راه نجات ابخیزداری شهری است که باید بدان به عنوان یک رسته دانشگاهی پرداخته شود
از بس کشاورزان اون منطقه ماشالله حریص هستن .آب بشدت مصرف میکنن.
سلام چه متن پر محتوا و مفیدی بودکاش گفته می‌شد راهکارها و علت های کم آبی و فرونشست اصفهان کی به کمک این استان می‌آید و پدیده فرونشست را کاملا محو میکند از طرفی مبحث الاستیک بودن پدیده فرونشست اصفهان شهر نصف جهان با ۶ هزار آثار تاریخی موضوعی است که منو به فکر یک بیماری لاعلاج انداخت که باید منتظر روشهای نوین درمانی برای علاج بود
سلام دست از حرف نلحق چرت پرت بردار تو شهری که آب برا خوردن نیست اینم به خاطر این که رفسنجانی اب اصفهان را لوله کرد برد برا پسته های خودش نیازی به ذوب آهن فولاد مبارکه و پالایشگاه نداره چون به اندازه یک رود خانه نیاز به اب دارن فرض کنیم ۱۰۰ نفر تو این سه تا کارخانه هستند باید نباید ۶ میلیون نفر را فداکرد باید این کارخانه ها باید ببرید کنار دریا تا از گرمای جو کاسته بشه و آلودگی کمتر بشود
لطفا به داد ایران برسید اول با کم کردن مهاجران که رقمشان میلیونی هست و جلوی کشاورزیهای سنتی را بگیرید و به اجبار باید به طریق مکانیزه تولید کنن به امید پیروزی
علت این فرونشست، خالی شدن طبقات زیرین خاک است. به احتمال زیاد و کارشناسی شده این فرونشست محصول خشک شدن زاینده‌رود است، مطمئنا روز بروز بر شدت آن افزوده خواهد شد، که اگر تدبیری اندیشی نشود، دیر نباشد، که شهر اصفهان توسط حفره‌ها و سفره های خالی زمین بلعیده خواهد شد.
اینقدر از آب های زیر زمینی برای شرکت فولاد و پتروشیمی و… استفاده کردید که زمین رو بیچاره کردید
همان لابی های که صنایع فولادی و پروژه های کشاورزی عظیم را در این ۴۰ سال به خاطر خودشان و منافع شخصی در این استان کویری گسترش و ایجاد کردند
الآن در حال نابودی استان های شمالی کشورند و پروژه نابود سازی کشور همچنان ادامه دارد
سلام کمبود آب در ایران با توجه به افزایش جمعیت و کمبود بارش برای بسیاری از مناطق مشکل آفرین شده و اصفهان فعلأ در رأس آنها قرار گرفته با توجه به اینکه ایران ساحل زیادی با دریای عمان و خلیج فارس دارد تنها راه فعلی این است که آب دریا که قابل کم شدن نیست با استفاده از انرژی خورشیدی شیرین شده و در مراکز نزدیک به دریا مزارع کشاورزی و کارخانجات مختلف بوجود آیند مزارع کشاورزی را در نقاط مختلف ایران و همچنین کارخانجاتی که مصرف آب بالایی دارند کم کرد بدین طریق جمعیت هم بطرف سواحل دریا سوق پیدا کرد
لازم به تکرار است که انرژی فقط باید از انرژی خورشیدی استفاده کرد و در غیر اینصورت مفید نخواهد بود و در اینده امکان ادامه نخواهد داشت
مملکت بود بی صاب شده فرو نشست ،خشکسالی، جنگل خوری ، محیط زیست داغون ، تالاب نیست دیگه یا اینقد آلودگی داره ک نباشه بهتره آبها که الا ماشالله ،عن ق ریب همه اینها برسن ب همه مردم یکطرف تورم و شکم گشنه جوانان مایوس پدر و مادر اعصاب خرد یکطرف و اینهمه مشکلات،،، .گینه بیسائو ،ساجل عاج ، پناهندگی قبول نمیکنن خیر نداری برادر
6 سال پیش که همون شبکه مردمی وماهپاره ای منوتو داشت خودش رو میکشت و هر هفته در این خصوص برنامه های واقعا تخصصی میذاشت و از راه های پیشگیری و جلوگیری از این اتفاقات دلسوزانه صحبت میکردن شماها اون موقع داشتید به همون شبکه میخندیدید و اسمش رو گذاشته بودید شبکه معاند
یادتون که هستش قشنگ چه روزهایی رو دارم میگم ؟؟
هرچی زمان میگذره و روبه جاو می‌ره مردم ایران معاند های خودشون رو بیشتر میشناسن وباهاشون اشنامیشن
گرچه ملت فهمیم ایران همه اگاه هستند و فقط یه مشت جیره خور هستند فعلا فقط که باقی موندن و سرشون رو بخاطر منافه و راحتی خودشون کردن لای برف
که اندکی صبر اونا هم بالاخره با تمام نادان بودن شون یروزی معاندهای ایران رو خوب باهاشون اشنا میشن بزودی
کاری به آن شبکه نداشتند.
آن‌هایی که به اصفهان خیانت کردند و میکنند کم نیستند.گفتن آسیب های آن شبکه بخاطر چیز دیگه ای بود . حالا اگر ی چیزی گفته کار بزرگی نکرده.
ما بلدیم حرف بزنیم. همه از مشکلات میگن و انتظار بقیه درست کنند.
راه حل چیه؟! بگیم ما گفتیم فلان مشکلات هست؟
مثلا ما مردم چقدر رعایت میکنیم
بعضی ها ماشین را با آب مستقیم میشورن
حمام می‌روند ۲ ساعت فقط آب می‌ریزن
می‌خوان آب بخورن ، از لیوان خودش ، ۱۰ بار میشورن. ی دفعه خوردی دفعه دوم چرا اینقدر میشوره؟
به جای جارو کردن و آب پاشی کم. با آب آشغال ها را جارو میکنیم.
برای قشنگی و تمیزی مغازه ، هر روز مغازه و جلوی مغازه را تمیز میکنیم
خودمان باید کمک کنیم
هی نگیم مسئولین دزدی کردن و فلان بهان …
مواظب باشیم خودمان مثل آنها نشویم
بله متاسفانه صنایع اصفهان و انتقال آب به یزد و کرمان تبدیل اکثر مزارع به باغ ویلا و صنایع سنگ و سرامیک به صورت زیادی آب مصرف میکنند کهبه جای اینکه آز دریا اب بیارید این صنایع را ببری در کنر دریا.
همینمون کم بود ،بجای کمک به فلسطین و این جور جاها به فکر خودتون باشین که شهر هاتون داره از بین می‌ره این حکومتیه که قرار بود بکنید ؟!متاسفم براتون.
من که میدونم کامنت ها را سانسور می کنید ولی بازم این پیام را میذارم. این همه آب از سرشاخه های کارون و کوهرنگ داره به اصفهان منتقل میشه حالا گیرم او آب باقی مانده را هم انتقال دادید خوب اونوقت تکلیف طبیعت و محیط زیست و مردم خوزستان و چهارمحال و بختیاری چی میشه؟ یعنی محیط زیست اونها خراب بشه طوری نیست؟ اگه اقیانوس آرام را هم انتقال بدهند اصفهان بازم آب کم میاد چرا چون مشکل مربوط به احداث بزرگ ترین صنایع آب بر فولاد و ذوب آهن و…در اصفهان است؛ درحالیکه جای این گونه صنایع لب دریاهای جنوب در دریای عمای است، این همه صغری کبری چیدی تا بگی باید ته مانده آب کوهرنگ را بازم انتقال بدهند،؟!!!!؟
بدبختی و گرفتاری خشکاندان تالاب بزرگ گاوخونی و رودخانه زاینده رود چند استان دیگر را هم درگیر خودش خواهد کرد حکایت گاوخونی و زاینده رود و اصفهان و بقیه استانها حکایت ان خانه ای بود که سر گاو را بریدند گوسفند و مرغ و بز و خروس گفتند به ما چه بعد نوبت خود انها هم رسید
به داد مردم اصفهان برسید. از اطراف اومدن اصفهان نصف بیشتر شهر اصفهان را مهاجران تشکیل دادن که از شهرهای اطراف و روستاها هستند. تنش های قومیتی و فرهنگی هست و بحث فرونشست داره اصفهان را می‌بلعد و هیچ مدیری پیگیر نیست. باید پروژه انتقال آب دریای عمان با سرعت چندبرابری انجام بشه هرچه سریع تر باید آب زاینده رود برای اونا قطع بشه و یزدی ها هم همه کارخانه های سنگ و کاشی که دارن و از اصفهان استفاده میکنند باید هرچه سریع تر از تصفیه خانه شخصی استفاده کنند نباید آب بره برای اونجا حروم بشه یا رفسنجان باید خودش متکی باشه به خودش آقایان مسئول این حرف ها را جدی بگیرید گوش شنوا داشته باشید فقط حرف نزنید عمل کنید عمل کنید عمل کنید اگر دین و ایمان دارید
به نظر من باید آب را از خلیج فارس و دریای عمان واقعا به داخل کویر و فلات ایران آورد و مثل رودخانه رها کرد تا مخازن زیرزمینی پر شود ...