دوئل در جبهه پایداری؛ نقش قالیباف در انشقاق تندروها چیست؟

در واقع جریانی که خود محصول انشقاق در جبهه اصولگرایی است، می‌رود تا یک انشقاق دیگر را نیز در درون خود تجربه کند. تجزیه‌ای که هرچند ریشه‌های آن به ایام انتخابات مجلس دوازدهم و قرار گرفتن برخی نمایندگان جریان پایداری ذیل لیست شانای قالیباف بازمی‌گردد اما در ادامه با برداشت‌های متفاوت دو راس پاره‌خط این جریان در مواجهه با مصالح عالیه کشور، رنگ و بوی جدی‌تری پیدا کرد.

در ادامه انتخابات ریاست‌جمهوری سال 1403 بر شکاف میان این دو طیف در جریان پایداری افزود. برخی از چهره‌های جریان پایداری معتقد بودند، در ایام انتخابات در مواجهه با دوگانه قالیباف – جلیلی باید مصالح عالیه نظام و کشور را در نظر گرفت و اگر احتمال پیروزی قالیباف در دور دوم وجود دارد، نباید اجازه داد تا اصلاح‌طلبان سکان هدایت دولت را به دست بگیرند. گروه دیگری از پایداری‌چی‌ها اما معتقد بودند، نتیجه انتخابات مهم نیست، مهم این است که پای جلیلی و منویات پایداری ماند و تا آخر در انتخابات حضور داشت! این انشقاق در طناب‌کشی روزهای اخیر میان نبویان-رسایی رخ نمایان کرده است.

لشکرکشی و حاشیه‌سازی

طیف محمود نبویان و برخی دیگر از اعضای پایداری مانند علی خضریان و کوچک‌زاده معتقدند زمانی که قوه عاقله نظام به هر دلیلی به این نتیجه رسیده که زمان برای اجرای قانون حجاب و عفاف مناسب نیست و از طریق شورای عالی امنیت ملی، مصوبه‌ای را گذرانده، دیگر دلیلی برای لشکر‌کشی خیابانی و حاشیه‌سازی معنا ندارد. در نقطه مقابل اما چهره‌هایی چون حمید‌رسایی، امیر‌حسین ثابتی، مرتضی آقاتهرانی و… قرار دارند که معتقدند برای فشار به دولت و جلب‌توجه افکار عمومی، مهم نیست که شعام مصوبه‌ای داشته یا نداشته، برای فشار حداکثری به دولت بهانه حجاب فرصت مناسبی است که باید از آن نهایت بهره‌برداری را انجام داد. در واقع به نظر می‌رسد طیفی از پایداری چی‌ها معتقدند باید در مسیر سیاست‌ها و تصمیمات نظام حرکت کرد و پشت‌پا به قانون و مصوبات عالیه نزد، اما گروه دیگری هم هستند که سرگرم به چالش کشیدن تصمیمات و سیاست‌های عالی‌ترین سطوح و نهادهای نظامند. گروهی به تصمیم شورای عالی امنیت ملی در خصوص تعلیق قانون حجاب و عفاف تن داده و آن را مطاع می‌دانند اما‌دار و دسته حمید‌رسایی و دوستان مشغول اِن قُلت آوردن برای تصمیمی هستند که کلیت نظام بر اجرای آن تاکید کرده است.

دوئل نیویان-رسایی

پس از اظهاراتی که سید محمود نبویان روز شنبه در خصوص نگرانی نظام از سوریه‌سازی ایران به بهانه حجاب مطرح کرد و تلویحا از تعلیق لایحه حجاب و عفاف حمایت کرد، دیروز حمید رسایی به میانه این منازعه ورود کرد و نبویان را به خاطر بیان یک چنین دیدگاهی نواخت و تلویحا خبر از خروج او از جریان پایداری داد! حمید رسایی، از نمایندگان رادیکال مجلس اما دیروز در توییتی به اظهارات اخیر محمود نبویان، عضو ارشد جبهه پایداری در خصوص قانون حجاب واکنش نشان داد. رسایی نوشت:« درخصوص عدم ابلاغ قانون حجاب، اول گفتند مصوبه شورای عالی امنیت ملی است، وقتی تکذیب شد، گفتند شورا که، نه دبیرخانه‌اش نامه زده، دیدند مبنای قانونی، ندارد گفتند شورا تصویب کرده هرچیزی باعث تنش می‌شود، دبیرخانه می‌تواند جلویش را بگیرد! این تشتت اقوال یعنی هیچکدام درست نیست و فقط بهانه ساکت کردن مردم است.»

او در ادامه افزود: «بعد از همه اینها ناگهان برادری که مردم از او انتظار نداشتند، برای این تخلف قانونی، لباس شرعی دوخت! برای خیلی‌ها موضع آقای نبویان قابل هضم نبود. برخی متأسف، برخی عصبانی و البته جماعتی وشکن می‌زنند که خوب اینها را روبه‌روی هم قرار دادیم. برای من اما عجیب نبود چون فقط تحلیل‌های ایشان در برجام را واقعی می‌بینم.»

این نخستین دوئل نبویان و حمید رسایی دو روحانی ارشد در دو سوی پاره‌خط جریان پایداری بر سر حجاب نبود. برای نخستین‌بار در جلسه علنی 11دی‌ماه مجلس دوازدهم بود که رویارویی نبویان و رسایی نمایان شد. در آن زمان حمید رسایی در تذکری خطاب به رییس مجلس از ابلاغ نشدن مصوبه عفاف و حجاب انتقاد کرد و گفت که «بنده مجدداً پیگیری کردم و شورای عالی امنیت ملی می‌گوید ما اصلا مصوبه‌ای در این باره نداشتیم.» محمدباقر قالیباف هم پاسخ داد «همان مرجعی که تاریخ 23 آذرماه را برای ابلاغ این قانون به ما ابلاغ کرده بود، مجدداً (تعویق ابلاغ) آن را تمدید کرد.» سید محمود نبویان اما 14دیماه در توییتر به حمید رسایی پاسخ داد. نبویان نوشت: «تا آنجایی که مطلع هستم، دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی، ابلاغ و اجرای قانون مربوط به عفاف و حجاب را به تعویق انداخته و حتی اگر رییس مجلس بخواهد هم نمی‌تواند مانع اجرای قانون مصوب مجلس که به تأیید شورای نگهبان رسیده، شود.» در آن برهه، بسیاری از خبرنگاران پارلمانی از تداوم بحث و جدل نبویان-رسایی در راهروهای بهارستان دادند.

نقش قالیباف در انشقاق جریان پایداری

اما انشقاق در منتهی علیه راست رادیکال‌ها، موضوعی نیست که به سادگی رخ داده باشد. برخی تحلیل‌ها حاکی از آن است که قالیباف پس از انتخابات ریاست‌جمهوری 1403 تلاش کرد تا برخی چهره‌های ارشد پایداری را به سمت خود کشانده و از اردوگاه پایداری جدا کند. سید محمود نبویان مهم‌تری چهره مرتبط با این جریان است که آرام آرام از مواضع رادیکال فاصله گرفته و به قالیباف نزدیک می‌شود. قالیباف برای این منظور نبویان را به عنوان نماینده مجلس در سفرهای دیپلماتیک کشور جا داد و نقش و جایگاه ویژه‌ای برای او در مجلس قائل شد. لیدر نواصولگرایان به خوبی می‌دانست که برای خنثی کردن تخریب‌های اصولگرایان لازم است، چهره‌های وزین این جریان را از اردوگاه پایداری خارج ساخت و آنها را به سمت طیف‌های خردمندتر جریان راست رهنمون ساخت. حمایت نبویان از قالیباف بر سر ابلاغ قانون حجاب و عفاف در 11و 14دی ماه در راستای این نقش‌آفریی تازه معنا و مفهوم دارد. حمید رسایی و یاران نزدیک او در جریان پایداری اما به جای تلاش برای اتحاد و پوشاندن نقاط انشقاق ترجیح دادند تا هرچه سریع‌تر عقد اخوت با نبویان و نزدیکان او را باطل ساخته و ترانه‌های جدایی و فراق سر دهند. در یک چنین شرایطی است که تحلیلگران ایام پیش رو را ایام هجران و جدایی و دوری برادران پایداری می‌دانند، پایداری که امروز بیش از هر زمان دیگری نشانه‌های ناپایداری در آن نمایان شده و هر آن می‌رود تا آتش انشقاق در آن شعله‌ور شود.