با انواع رأی باطل آشنا شوید
تصاویری از آرای باطله: از عباس بوعذار تا هایده و میرحسین احمدی‌نژاد!
بررسی آرای باطله از این جهت که نوعی تبارشناسی مردم جامعه است، ضروری به نظر می‌رسد.
به گزارش تازه‌نیوز، محمدمهدی حاجی پروانه، فعال رسانه‌ای در رشته‌توییتی درباره انتخابات ۲۸ خرداد و تبارشناسی آرای باطله نوشت:
امسال بالاترین آمار آرای باطله در انتخابات ثبت شد. اما شاید کمتر کسی، تصویر روشنی از محتوای این آرا داشته باشد. توی این رشتو سعی کردم از تجربه‌ها و خاطرات حضور ۱۹ ساله‌م سر صندوق رای بنویسم. تجربیاتی که شاید جذاب هم باشد.
قانون انتخابات میگه دوجور رای در اعلام نتایج و تنظیم صورتجلسه‌های انتخابات در هر حوزه وجود دارد: ۱- آرای صحیح ۲- آرای باطله
خود آرای باطله دو نوع تعریف شده: ۱- ماخوذه ۲- غیر ماخوذه
هرکدام از این عناوین، تعریفی حقوقی دارند. اما آنکه بین مردم معروف شده، آرای باطل ماخوذه است.
قانون انتخابات، آرای باطله ماخوذه رو هم سه قسمت کرده.
– آرایی با نام یا محتوایی غیر از اسامی نامزدهای تایید شده
– آرای ناخوانا
– آرای سفید
هرکدوم از این‌ها هم توی صورتجلسه نهایی صندوق رای که توسط عوامل و ناظران تهیه و امضا می‌شود، کامل، مستقل و دقیق شمارش شده و قید می‌شود. مثلا این برگه رای، توی شمارش و تنظیم صورتجلسه، جزو دسته اول آرای باطله قرار می‌گیره:
اما شاید براتون جالب باشه اگر بدونید همیشه بیشترین آرای باطله توی دسته سوم قرار می‌گیرن.
یعنی رای سفید…
توی آمار آرای نهایی صندوق، همیشه باید مجموع آرای صحیح +آرای باطله (سفید +ناخوانا +اسامی و عبارات غیر) + تعرفه‌های مصرف‌نشده، کاملا برابر با تعداد تعرفه تحویلی به شعبه باشه و امضای همه عوامل و ناظران و ماموران انتظامی هم پای صورتجلسه‌های صندوق باشه.
پر کردن برگه رای انتخابات با اسامی و عبارات غیر، همیشه سوژه جذابی برای مردم و رسانه‌هاست. به این اسامی و عبارات، معمولا هر دوره اضافه میشه. بسته به شرایط سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و البته سوژه‌های شبکه‌های اجتماعی. معروف‌ترینش امسال این بود:
این اسامی و عبارت‌ها رو میشه توی چند دسته تقسیم‌بندی کرد؛
دسته اول، لس‌آنجلسی‌ها: سال‌هاست که به صورت سنتی، همیشه چند تا برگه رای با این اسامی پر میشه: داریوش- ابی- گوگوش- حمیرا- هایده- مهستی- فردین- بهروز وثوقی- سیاوش قمیشی- معین
دسته دوم، معترضان اقتصادی: اوضاع سخت معیشتی و اقتصادی، بعضی وقت‌ها پاش به برگه‌های رای هم باز میشه و نویسندگان این نوع آرای باطله، این‌جوری اعتراض خودشون رو نشون میدن.
دسته سوم، سیاسی‌ها: معترضان به شیوه اداره سیاسی کشور، طرفداران و هواداران احزاب و چهره‌های دورمانده از انتخابات و حتی سلطنت‌طلب‌ها، توی این دسته قرار می‌گیرند. دامنه این آرای باطله از اسامی چهره‌های سیاسی تا ناسزاهای رکیک به نظام و شخصیت‌ها گسترده است.
دسته چهارم، معترضان مذهبی: بعضی از صاحبان آرای باطله، مذهبی‌های معترض به اداره سیاسی کشورند و ظاهرا فقط به حکم وظیفه شرعی، در انتخابات شرکت کرده‌اند. اسامی این دسته، بیشتر حاوی عبارت‌ها و اشاره‌هایی به امام زمان (عج) است و گاهی هم فقط رهبران جمهوری اسلامی را قبول دارند.
دسته پنجم، عامه پسندها: این دسته، هر دوره شخصیت‌های مشهور رو پای برگه می‌نویسن. چندتاییش که هنوز یادم مونده ایناست: یوزارسیف- پدر پسرشجاع- حشمت فردوس- باباپنجعلی-
عباس معصومی- خانوم کوچیک- کولینا- جومونگ- رحیم خالقی- جنابخان- عسگر- و البته امسال، پدیده‌ای به نام عباس بوعذار!
دسته ششم، بانمک‌ها: این دسته از صاحبان رای باطله یا متن ادبی برای معشوقه‌شان می‌نویسند، یا قربان صدقه عزیزانشان می‌روند، یا درخواست‌های خیلی خصوصی و شخصی دارند، یا به عوامل صندوق و انتخابات خسته نباشید می‌گویند، یا شوهر می‌خواهند و…
دسته هفتم، فامیل‌بازها: بعضی وقت‌ها هم طرف، اسم خودش یا اعضای خانواده‌اش را (با حفظ سمت مثلا خاله، عمه، دایی، عمو، داداش و …) می‌نویسد. عنوان‌ها را هم می‌نویسند تا شما دنبال اسامی توی لیست بلندبالای مجلس و شورای شهر نگردید.
دسته هشتم، ترکیبی‌بازها: این دسته، انشعابی از دسته بامزه‌ها هستند که با ترکیب کاندیداها، یک کاندیدای جدید خلق می‌کنند و پیام سیاسی‌شان را این‌جوری به گوش مسئولان مملکت می‌رسانند: رفسنجانی‌نژاد (۸۴)- میرحسین کروبی‌نژاد میرقائد (۸۸)- عبدالناصر رضایی‌زاده قاضی الساداتی (۱۴۰۰)
دسته نهم، قیمه‌ها توی ماست‌ها: حواس‌پرت‌ها صاحبان این آرای باطله هستند. مثلا امسال در تهران، چهار انتخابات داشتیم با چهار تعرفه رای متفاوت. بعضی‌ها امسال محسن رضایی را به مجلس فرستادند، همتی را به مجلس خبرگان و رئیسی را به شورای شهر.
به‌هر حال، آرای باطله جزو جدانشدنی همه انتخابات در همه کشورها هستند. بعضی وقت‌ها یک جور ابزار اعتراض و گاهی وقت‌ها هم حاصل بی مسئولیتی، بی‌حواسی و از سر باز کردن یک کار به هوای خوردن مهر انتخابات توی شناسنامه.
بالا رفتن تدریجی آمار آرای باطه در انتخابات ایران، می‌تونه معانی مختلف و متفاوتی داشته باشه. توجه بیش از حد به موضوع این آرا هم می‌تونه یه حربه انحرافی با مقاصد سیاسی باشه. اما در هرحال، مطالعه روند و محتوای این آرا ضروری به نظر می‌رسه. کاری که خیلی مغفول مونده.
