چه کسی همدست آمریکا در تحویل دادن افغانستان به طالبان بود؟

به گزارش تازه‌نیوز،سیطره مجدد گروه طالبان بر افغانستان که ۲۰ سال پیش حکومتش به دست نیروهای آمریکایی سرنگون شده بود، بسیار آسان تر از رسیدن این گروه به قدرت در اواخر دهه ۱۹۹۰ بود. در آن زمان طالبان برای رسیدن به قدرت وارد جنگ داخلی با جنگ سالاران شد و شماری از فرماندهان سرشناس از جمله احمد شاه مسعود رهبر ائتلاف شمال، ترور شدند. اما امروز، طالبان برای بازگشت به کابل، نیازی به پرداخت هزینه نداشت.

ایندیپندنت عربی در تحلیلی از این تحولات نوشت: از زمان اعلام عقب نشینی نیروهای آمریکایی از افغانستان، جنگجویان طالبان بدون آن که نیاز به جنگیدن داشته باشند صرفا در یک رژه نظامی، شهرها و ولایات را یکی پس از دیگری تصرف کردند و مسئولان افغان از جمله عبدالرشید دوستم که از نمادهای جنگ افغانستان علیه اتحاد شوروی بود، به کشورهای همسایه گریختند. اوضاع به گونه ای رقم خورد که گویا آمریکایی ها افغانستان را تحویل طالبان دادند و طالبان نیز آن را تحویل گرفت. این رویداد، پرسش هایی درباره ماهیت و محتوای توافقنامه دوحه که زیر نظر آمریکایی ها بین دولت اشرف غنی و گروه طالبان به دست آمد، مطرح می کند.

زمانی که نیروهای طالبان به پشت دروازه های کابل رسیدند، فقط اشرف غنی در توهم بازپس گرفتن قدرت و سازماندهی مجدد ارتش خود بود که مانند ساختمانی مقوایی فروریخت. اما با ورود افراد طالبان به مناطق حومه پایتخت، اشرف غنی نیز چاره ای نیافت جز این که بپذیرد همه چیز تمام شده است و تنها راه، سوار شدن بر اولین هواپیما و خروج از کشور است.

اکنون در مقابل چشم دولت آمریکا و شاید هم با حمایت آن، سرکرده طالبان جای اشرف غنی خواهد نشست که متحدانش او را رها کردند. آخوندزاده وظیفه دارد توافقنامه ۲۹ فوریه ۲۰۲۰ را که در دوحه بین طالبان و دولت آمریکا امضا شد، اجرا کند، توافقنامه ای که آخوندزاده آن را پیروزی بزرگ برای طالبان توصیف کرده بود.

آمریکا از روابط نزدیک آخوندزاده با القاعده اطلاع داشت با این حال به سمت توافق با طالبان پیش رفت و برنامه خروج خود از افغانستان را اجرا کرد. واشنگتن می دانست با خروج نظامیان آمریکایی از افغانستان چه اتفاقی در این کشور خواهد افتاد و چه بسا آمریکا روند تحویل قدرت به طالبان را بدون وقوع جنگ گسترده، سازماندهی کرده است. به نظر می رسد پاکستان نقشی محوری در اجرای این برنامه ایفا می کند.

پاکستان به روابط ویژه خود با حاکمیت جدید کابل ادامه خواهد داد و احتمالا در تضمین عمل کردن طالبان به تعهداتش در قبال آمریکایی ها در خصوص تعرض نکردن به منافع آمریکا، مشارکت خواهد کرد. اما دیگر کشورهای همسایه افغانستان حال و روز خوبی نخواهند داشت. روسیه نگران نفوذش در آسیای میانه (به ویژه تاجیکستان و ازبکستان) است و چین نیز نظاره گر تاثیر تحولات افغانستان بر اوضاع مسلمانان اویغور خواهد ماند. هند نیز منتظر خواهد ماند ببیند رژیم طالبان چه موضعی در خصوص منطقه کشمیر اتخاذ خواهد کرد.

۷-از میان کشورهای همسایه افغانستان، ایران بیشترین حساسیت را به تحولات جدید خواهد داشت. ایران در ماه های اخیر تلاش کرد با طالبان رابطه برقرار کند. ایران همچنین توصیه کرده بود حکومت طالبان از عبارت «امارت اسلامی» استفاده نکند ولی این گروه افغانی که از نظر مذهبی و سیاسی با نظام ایران تضاد دارد، به برپایی «امارت» خود در مرزهای شرقی «جمهوری اسلامی» ادامه خواهد داد. به این ترتیب ایران با واقعیت ژئوپلتیک جدیدی مواجه خواهد شد.

روند تغییر حاکمیت در افغانستان به آسانی انجام شد و اکنون باید منتظر پیامدهای هرج و مرج راهبردی باشیم که آمریکا در خاورمیانه و غرب آسیا ایجاد کرده است.

بیشتر بخوانید:

• سرشناس‌ترین رهبران طالبان +عکس
• یک آمریکایی در افغانستان طالبانی حاکم شد!