آیا محصول معروف ایران‌خودرو ۲۵ برابر گرانتر فروخته می‌شود؟
آیا می توان با استناد به هزینه طراحی سمند ادعا کرد که محصول معروف ایران خودرو 25 برابر گرانتر فروخته می شود؟
به گزارش تازه‌نیوز و به نقل از تحریریه، گمانه رایج در بازار کنونی کشور این است که همه محصولات تولیدی خودروسازان داخلی با چندین برابر هزینه واقعی؛ در مقایسه با بازارهای جهانی؛ عرضه می شود که ظلم مضاعف به مصرف کننده ایرانی نامیده می شود. بررسی این ادعا باتوجه به سخنان فرشاد مقیمی قابل بررسی دقیقتر است و می توان به آن توجهی عددی و قابل اندازه گیری کرد.
فرشاد مقیمی مدیرعامل ایران خودرو درباره خط تولید تارا اتوماتیک، با بیان این‌که قریب به سه هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری انجام شده، گفت: بخشی از این سرمایه گذاری را قطعه سازان و بخشی از را خودروسازان انجام دادند. اکسل این خودرو در هفته گذشته به تولید انبوه رسید که تکنولوژی ساخت آن برای نخستین بار وارد کشور شده است. این اکسل نسبت به اکسل خودروی ۴۰۵، ۲۰ کیلوگرم کاهش وزن دارد. به گونه ای برنامه ریزی کرده ایم تا هم‌زمان با اتمام یک محصول، پروژه تولید محصول جدید آغاز شود. همزمانی این پروژه ها می تواند اهداف کشور را در تولید خودرو به سرانجام برساند.
برای خط تولید مدل تارا به اندازه طراحی ۳ پلتفورم با هزینه بیش از ۴۰ میلیون دلار برای هر پلتفورم هزینه شده است(البته دو مقوله متفاوت هستند) که می توانست بهینه تر انجام شود. این نخستین بار نیست که چنین هزینه ای انجام می شود و هزینه طراحی پلتفورم سمند نزدیک به ۱۰۰۰ میلیارد تومان با قیمت دلار کمتر از ۱۰۰۰ تومان یعنی تقریبا ۱ میلیارد دلار در اواخر دهه هفتاد انجام شد که به اندازه بیش از ۲۰ پلتفورم بود. یعنی اگر ایران خودرو از شرکت های بزرگی مانند فولکس واگن، تویوتا، میتسوبیشی و … اقدام به خرید پلتفورم آماده می کرد می توانست تقریبا ۲۵ پلتفورم مدرن خریداری کند.
ریشه این مشکل به فرشاد مقیمی باز نمی گردد و با یک ساختار غلط مدیریتی روبرو هستیم که هم خودروسازان، هم مهندسان و هم مردم قربانی آن هستند. ساختاری که با بدیهیات بازار جنگیده و فکر می کند می تواند خلاف منطق عام تولید و فروش فعالیت موفق داشته باشد.
وقتی برای طراحی پلتفورم سمند ۲۵ برابر هزینه می شود، ناگزیر از تولید این محصول برای دهه های متمادی هستند و طبیعتا قیمت این محصول هم با منطق رقابتی فاصله می گیرد و می توان ادعا کرد برای هزینه طراحی ۲۵ برابر بیشتر هزینه شده است که می تواند الگویی برای سایر هزینه ها باشد. اما واقعیت به این سادگی نیست، و خودروی سمند ۲۵ برابر گرانتر فروخته نمی شود و پلفورم هزینه ثابت اولیه است که در قیمت نهایی محصول به صورت هزینه متوسط بلندمدت خود را نشان می دهد و بخش عمده مواد استفاده شده در سمند از منطق لحظه ای بازار تبعیت می کند.
مهمتر از هزینه پلتفورم، سیاستگذار است که با کد کردن این هزینه چند برابری استانداردهای روز دنیا برای طراحی اولیه، در بزنگاههای اقتصادی مانند بحران ارزی وارد موضوع شده و قیمتگذاری غلط را به هزینه تمام شده بی ربط ضمیمه کرده و اشتباه را با اشتباه تلافی می کند که نتیجه، دور تسلسل اشتباهات است که در نهایت به ضربه خوردن صنعت خودرو کشور می انجامد.
