در اتاق کلاب هاوس با موضوع ایمنی در کارگاه‌های کوچک مطرح شد:
تنها راهحل کلان کاهش حوادث کارگاه‌های کوچک، آموزش و فرهنگ‌سازی ایمنی است
فرید باطومچی سخنگوی کانون صنفی مسئولین ایمنی و بهداشت کار، حمیدرضا نیازی شکیب کارشناس HSE و مشاور ایمنی صنایع و جمعی از علاقه‌مندان و فعالان این حوزه در کلاب‌هاوس گرد هم آمدند تا درباره عوامل موثر بر کاهش پنج درصدی حوادث کار، طبق آمار اعلامی وزارت کار در سال۹۹ گفت‌وگو کنند.
به گزارش تازه نیوز، در بازهی زمانی اعلامی در گزارش وزارت کار یعنی از سال ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۹ با توجه به بازگشت تحریمها، مشکلات اقتصادی و همه‌گیری کرونا فعالیت کارگاه‌های ساختمانی بسیاری کم شد و به همان نسبت کارگاه‌های کوچک هم تعطیل شدند. بنابراین کاهش حوادث نسبت مستقیمی با کاهش فعالیتهای صنعتی دارد. با اینحال از نظر مهندس باطومچی آیین‌نامه‌ی صلاحیت ایمنی پیمانکاران نقش موثری بر کاهش پنج درصدی حوادث داشته‌است گرچه که راجع به چگونگی اجرای آن در سطح شهرستانهای مختلف می‌شود بحث کرد: “با بالا آمدن این آیین‌نامه به تمامی سازمانها ابلاغ شد که اگر میخواهید از پیمانکار استفاده کنید پیمانکار باید صلاحیت لازم را کسب نماید در دستورالعمل اجرایی آن آموزشها بازرسیها و ارزیابی ریسک‌های بسیاری در نظر گرفته شده و سخت گیری‌ها هرساله نسبت به قبل بیشتر می‌شود”.
در سالهای اخیر مدیران اداره‌ی کار باتوجه به کمبود مسئولین متخصص ایمنی تصمیم به آموزش و استخدام از رشته‌های غیرمرتبط گرفتند. به علاوه تلاش داشتند تا افراد شاغل در کارگاهها خصوصا کارگاه‌های کوچک را مسئول انجام بعضی از اصول ایمنی کنند.
کانون‌های صنفی باتوجه به مسئولیت اجتماعی‌شان باید با این تصمیم مقابله و مخالفت می‌کردند چون وجود کارشناسان از رشته‌های غیرمرتبط با تخصص ایمنی محیط کار مغایرت دارد. مخالفت کردیم و به‌دنبال راهحل دیگر بودیم. “در این میان توانستیم دامنهی مسئولیت افسران از رشته‌های غیرمرتبط را در آییننامهای موسوم به مسئولین ایمنی کوچک کنیم و قرار شد این افراد در صنایعی با ریسک کمتر که تعداد کارگرانشان نهایتا به 7 نفر میرسد همکاری داشته باشند. در این آیین‌نامه کارگاهها حسب تعداد کارگران و پرخطر یا کم خطر بودن دسته بندی شدند.”
این طرح در کنار مدل خوداظهاری ایمنی که کارگاه‌های کمتر از ۲۵ نفر را ملزم به در تماس و مشاوره بودن با کارشناسان ایمنی کرده بود طرحهای قابل دفاعی برای ارزیابی ایمنی کارگاه‌های کوچک بودند اما نهایتا تصویب این آیین نامه از سوی دیوان عدالت اداری ملغی شد. “در زمان اجرای آیین‌نامه‌ی مسئولین ایمنی در کارگاه‌های کوچک بلافاصله پس از اجرای لایحهی صلاحیت ایمنی پیمانکاران، کارفرما را مجبور میکردیم تا مسئول ایمنی را معرفی کند و ما نیز برای‌شان پیشنهادهایی داشتیم اما الان پیمانکار مدعی می‌شود که کارگاه زیر ۲۵ نفر مسئول ایمنی لازم ندارد.”
نیازی‌شکیب نیز بالا رفتن فرهنگ ایمنی سازمانها در این مدت را عامل کاهش حوادث میداند: “به‌نظر میرسد رویهی بسیاری از مدیران ما نسبت به ایمنی و بهداشت تغییر کرده. در ابتدا و با التزام به بعد قانونی بحث اضطرار تعیین مسئول ایمنی موثر عمل کرده است و در چند سال اخیر بعد انسانی جلوگیری از بروز حوادث برای مدیران پررنگ‌تر شده و به تبعات روانی و البته جنبهی مالی هزینههایی که یک حادثه به سازمان تحمیل میکند آگاه‌تر شده‌اند. در واقع آموزشهای مستمری که مسئول ایمنی از سوی سازمانها برای کارگران بطور مستمر برگزار میکنند سطح آگاهی را بالاتر برده است”
حوادث کارگاه‌های کوچک در هیچ سامانه‌ای ثبت نمی‌شود
ما سامانه‌ای نداریم که اگر حادثه رخ داد بطور اتومات امکان گزارش و ثبت را داشته باشیم اگر کارگران بیمه باشند و حادثه‌ای رخ بدهد آن حادثه ثبت می‌شود. اما بسیاری از مراکز بیمه نیستند و بالطبع با نبود مسئولین ایمنی جراحتهایی مثل سوختگی شکستگی یا بریدگی با انتقال کارگر به یک درمانگاه رفع شده و در هیچ جا ثبت نمی‌شود. وجود سامانه‌ای جامع و یکپارچه در مراکز درمانی برای ثبت مستقیم اطلاعات حادثه دیده میتواند به رهگیری حوادث کمک کند با این حال در مواردی کارفرما مرکز درمانی را از علت حادثه مطلع نکرده و به دروغ می‌گوید اتفاق در خانه افتاده.
در وضعیت موجود تنها راهحل کلان کاهش حوادث کارگاه‌های کوچک، آموزش و فرهنگ‌سازی ایمنی از طریق خانواده رسانه و مدرسه است زیرا عملا امکان استخدام بازرس به تعداد کارگاه‌های کوچک و بزرگ سراسر کشور وجود ندارد. پیگیری آموزش از طریق رسانه به متولیانی چون وزارت کار نیاز دارد تا برای تولید محتوا به صدا و سیما بودجهی معین اختصاص دهد. فرهنگ‌سازی ایمنی برای کودکان و آموزش ضرورتها و اصول ایمنی با مساعدت و پیگیری وزارتخانهها شدنی است و از اشخاص کاری برنمیآید.
در پایان جلسه باطومچی یادآور شد که در حال حاضر غربالگری تنها راه رهگیری حوادث کارگاه‌های کوچک است. نباید توقع داشته باشیم تا یکپارچه‌سازی سیستم اطلاعات HSE صورت بگیرد چون سال‌هاست که دعوای دائمی میان وزارت بهداشت، وزارت کار و وزارت صنعت در خصوص تعریف دستورالعمل ایمنی و اطلاعات اجرایی آن حل نشده و نخواهد شد. غربالگری مسئولیتی است که به اصناف به عنوان صادر کننده‌ی مجوز کارگاهها سپرده می‌شود تا از همان ابتدا کارفرما و کارگرانش را به گذراندن دوره ایمنی ملزم کنند. همانطور که اداره بهداشت هم برنامه مشابهی دارد و یک سوپر مارکت پیش از راهاندازی بایستی کارت بهداشت را دریافت کند.
منبع عکس: اقتصادآنلاین
