مذاکرات وین و سناریوی احتمالی آن برای اقتصاد ایران
کارشناسان سناریوهای احتمالی اقتصاد ایران را بر پایه نتیجه مذاکرات هسته ای کنونی در ۴ مورد دسته بندی کرده اند که برجسته ترین آنها سناریوی خوش بینانه موفقیت آمیز بودن مذاکرات و برداشتن تحریم های اقتصادی از ایران است.
به گزارش تازه نیوز و به نقل از تحریریه، روزنامه «العربی الجدید» چاپ لندن نوشت، در شرایطی که بی اعتمادی میان ایران و کشورهای غربی افزایش یافته، مذاکرات هسته ای با هدف احیای توافق هسته ای و برداشتن تحریم های اقتصادی از ایران در وین آغاز شده است.
به نوشته روزنامه العربی الجدید،کارشناسان معتقدند که دولت رئیسی در شرایطی وارد این مذاکرات می شود که تحت فشارهای روز افزون اقتصادی قرار دارد؛ به طوری که میانگین تورم در این کشور به بیش از ۶۰ درصد رسیده و پول ایران در مقابل دلار ارزش خود را از دست داده است. برپایه گزارش مرکز آمار ایران، بهای برخی از مواد غذایی نظیر شیر، پنیر، تخم مرغ بیش از ۷۲ درصد افزایش یافته است. با این وجود «اسفندیار باتمن قلیچ» کارشناس مسائل ایران معتقد است «ابراهیم رئیسی» رئیس جمهوری ایران در مسیر توافق با آمریکا قدم خواهد برداشت و به هرگونه توافق با آمریکا به عنوان توافق مرحله ای و آتش بس موقت نگاه می کند که زمینه برداشته شدن تحریم ها از ایران و رهایی اقتصادی ایران از بحران های مالی و معیشتی را فراهم می کند.
به نوشته روزنامه العربی الجدید، تحلیلگران معتقدند که دولت رئیسی بدون گام برداشتن در مسیر مذاکرات برای رفع تحریم ها نمی تواند بحران های اقتصادی کشور را حل کند و هر گزینه دیگری غیر از قدم گذاشتن در مسیر مذاکره و برداشتن تحریم به زیان اقتصاد ایران و فرار مغزها از این منجر خواهد شد.
روزنامه العربی الجدید نوشت: با وجود موانعی که ایران به دلیل تحریم ها روبرو شد گزارش های ماه اکتبر صندوق بین المللی پول نشان می دهد اقتصاد ایران پس از دو سال رکود سخت به مسیر رشد بازگشت. دلیل رشد اوضاع اقتصادی ایران افزایش بهای نفت و مشتقات نفتی است.
در بخشی از گزارش روزنامه العربی الجدید درباره سناریوهای احتمالی درباره اقتصادی ایران با آغاز مذاکرات می خوانیم: کارشناسان سناریوهای احتمالی اقتصاد ایران را بر پایه نتیجه مذاکرات هسته ای کنونی در ۴ مورد دسته بندی کرده اند که برجسته ترین آنها سناریوی خوش بینانه موفقیت آمیز بودن مذاکرات و برداشتن تحریم های اقتصادی از ایران است.
درصورت تحقق این سناریو دولت رئیسی می تواند اموال بلوکه شده ایران در خارج که مقدار آن حدود ۱۰۰ میلیارد دلار برآورده شده است آزاد سازد و به ایران بازگرداند. همچنین ایران می تواند حجم صادرات نفت خود را به پیش از دوره ای برگرداند که «ترامپ» از توافق هسته ای خارج شد. در این مدت ایران توانسته حجم تولید نفت خود را به ۴ میلیون بشکه در روز برساند و حجم صادرات خود را به بیش از ۲ میلیون برساند. در صورت تحقق این سناریوی خوش بینانه، بانک های تجاری ایران به سیستم مالی جهانی باز می گردند. دولت رئیسی می تواند سرمایه های خارجی را جذب کند و پول ایران ارزش خود را بازیابد.
تحلیل های بنیاد مطالعات خاورمیانه در واشنگتن نشان می دهد موفقیت مذاکرات هسته ای با آمریکا سبب می شود اقتصاد ایران با رشد حدود ۵ تا ۷ درصد روبرو شود و میانگین تورم از رقم ۴۵ درصد کنونی به ۲۰ درصد برسد و سهم در آمدهای نفتی و تولیدات داخلی ایران افزایش یابد و دولت رئیسی به جای فروش نفت خام آن را به صورت پالایش شده به خارج بفروشد.
سناریوی دوم آن است که تهران به یک توافق جزئی با واشنگتن درباره پرونده هسته ای برسد. به موجب آن دولت رئیسی از غنی سازی اورانیوم چشم پوشی کند و در مقابل به تدریج تحریم ها از ایران برداشته خواهد شد. بنیاد مطالعات خاورمیانه در واشنگتن در این زمینه آورد چنین توافقی زمینه را برای دستیابی ایران به اموال بلوکه شده خود در خارج فراهم می کند و به ایران اجازه داده می شود که روزانه ۵۰۰ هزار بشکه از مشتقات پالایش شده را صادر کند.
کارشناسان معتقدند که چنین توافق سبب می شود دولت رئیسی با آرامش اقتصاد ایران را با انعطاف پذیری بالا و کاهش فشارهای سیاسی از دولت خود مدیریت کند.
سناریوی سوم هم آن است که از وساطت ها در مذاکرات یعنی مذاکره با گروه ۱+۵ چشم پوشی شود و واشنگتن به طور مستقیم با ایران از طریق کانال های دیپلماتیک مذاکره کند. این موضوعی است که واشنگتن به آن تمایل دارد و تهران مخالف آن است. در این صورت، آمریکا بدون ضمانت های بین المللی شرط های خود را تحمیل خواهد کرد. سناریوی چهارم هم سناریوی بدبینانه شکست مذاکرات جاری و ادامه تحریم های آمریکا و درد و رنج های اقتصاد ایران است.
