زمستان، شاه‌کلید مذاکرات احیای برجام؟ ایران باید هرچه سریع‌تر اقدام کند!
یک تحلیلگر مسائل بین الملل گفت: «شرایط اروپا با ایالات متحده یکسان نیست. زیرا آمریکا با مشکل گاز و یا به طور کلی انرژی مواجه نیست؛ بنابراین با توجه به این مسئله، در مذاکرات هسته‌ای دست پایین را ندارد.»
به گزارش تازه‌نیوز، بعد از آنکه روسیه انتقال گاز به اروپا را قطع کرد، امید کشور‌های قاره سبز به مذاکرات هسته ایران بود. آن‌ها امیدوار هستند که میان تهران و واشنگتن توافقی صورت بگیرد و ایران جایگزین روسیه در بازار انرژی شود و گاز اروپا را تامین کند. اما این امید‌ها بعد از دور آخر مذاکرات و ارائه پیشنهاد‌ها تا حدود زیادی به باد رفت. تا جایی که مقامات اتحادیه اروپا به دنبال راه جایگزین برای تامین گاز مورد نیاز کشور‌ها شدند.
نروژ گزینه دیگر آن‌ها برای رفع این خلاء اساسی بود. آن‌ها از مقامات این کشور خواستند که تولید گاز را افزایش دهد و با قیمت مناسب در اختیار باقی کشور‌های اروپایی قرار دهد. البته پیش‌تر هم اقداماتی در این راستا صورت گرفته بود به نظر می‌رسید طرف اروپایی تا حدودی عدم توافق میان ایران و آمریکا را پیش بینی کرده بود و اواخر پارسال بعد از مذاکرات با نروژ، مقامات این کشور دستور افزایش صادرات گاز از دو میدان دریایی را صادر کرده بودند.
به نقل از فرارو، با همه این‌ها هرچند نروژ احتمالاً می‌تواند برای مدتی طولانی‌تری پمپاژ گاز را به حداکثر برساند، اما قطعا نمی‌تواند کل گازی را که روسیه در حال حاضر به اروپا می‌دهد، پوشش دهد. همچنین، نمی‌تواند تقاضای اضافی را که از آلمان می‌آید برآورده کند، زیرا آلمان نیروگاه‌های زغال‌سنگ و هسته‌ای خود را می‌بندد. ضمن اینکه اگر نگاهی به سال گذشته و میزان گاز مصرفی اروپا بی اندازیم می‌بینیم که اتحادیه اروپا در نیمه اول سال گذشته ۸/ ۴۶ درصد از گاز طبیعی خود را از روسیه وارد کرده است.
نروژ به نوبه خود ۵/ ۲۰ درصد از واردات گاز طبیعی را در آن دوره به خود اختصاص داده که کمتر از نیمی از گازی است که روسیه به اتحادیه اروپا ارسال کرده است؛ بنابراین همچنان اروپا نیاز مبرم به توافق هسته‌ای میان ایران و امریکا دارد. به ویژه که در تلاش است پیش از زمستان این اتفاق رخ بدهد.
اما نتیجه مذاکرات اخیر تا حدودی ورق را برگرداند و منجر به این شد که مقامات ایران با اشاره به نزدیک شدن زمستان، از اهرم فشار خود نسبت به اروپا استفاده کنند. محمد مرندی مشاور هیأت مذاکره‌کننده ایران آغازگر این ماجرا بود. وی در یکی از گفتگو‌های خود عنوان کرد: «به نتیجه نرسیدن توافق احیای برجام بیش از همه به ضرر اتحادیۀ اروپا است؛ زیرا زمستان نزدیک است و با سرد شدن هوا، اتحادیه اروپا با بحران انرژی فلج کننده‌ای مواجه است»
برخی معتقدند که اگر نه ایران و نه روسیه، گاز اروپا را تامین نکند، مردم این قاره زمستان بسیار سخت و بحرانی را سپری خواهند کرد. به طوری که ممکن است بسیاری از مردم آلمان آب گرم برای حمام نداشته باشند. البته مقامات اروپا هم بیکار نمانده اقداماتی مانند ایجاد اردوگاهی برای زمان بحران صورت داده‌اند، اما تا چه حد می‌توانند موفق باشند، مشخص نیست. اما آیا به راستی «زمستان» در نهایت شاه کلید مشکلات مذاکرات خواهد شد؟
در همین خصوص مهدی مطهرنیا استاد دانشگاه، اظهار کرد: «آنچه که در خصوص مذاکرات هسته‌ای مطرح می‌شود، قطعاً زوایا و جوانب گوناگونی را در بر دارد. به هرحال اثرات بحران اوکراین و جنگ با روسیه، منجر به این شده است که اروپا با مشکلاتی مانند تامین برخی حامل‌های انرژی مواجه شود. این نتیجه هواداری اروپای متحد به ویژه انگلستان از اوکراین بود که در پی آن رابطه روسیه با اروپا را دچار مشکل‌ها و تنش‌های جدی کرد. اروپایی‌ها اقدام روسیه را تجاوز به حریم یک کشور دانستند و تحریم‌هایی علیه آن‌ها اعمال کردند و روسیه‌ها در واکنش به اروپایی‌ها فروش و انتقال برخی حامل‌های انرژی به ویژه گاز و نفت خود را متوقف کرد.»
وی ادامه داد: «اما این ماجرا یک فرصت بسیار مناسب برای ایران است تا بتواند جای روسیه در بازار جهانی در حوزه انرژی بگیرد و درآمد مناسبی به دست بیاورد. زیرا مشخصاً اروپا نیاز دارد یک کشور خلاء حضور روسیه را برای این قاره پر کند. به ویژه که زمستان نزدیک است و پیش‌بینی‌ها حکایت از آن دارد که در صورت ادامه این کمبود انرژی در اروپا، مردم با مشکلات عدیده و حتی بحران بی سابقه مواجه خواهند شد.»
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی تصریح کرد: «ولی در این میان نکته بسیار مهم این است که شرایط اروپا با ایالات متحده یکسان نیست. زیرا آمریکا با مشکل گاز و یا به طور کلی انرژی مواجه نیست؛ بنابراین با توجه به این مسئله، در مذاکرات هسته‌ای دست پایین را ندارد. از طرف دیگر واقعیت این است که یکی از دغدغه‌های همیشگی واشنگتن، اروپای متحد و چین بوده است. البته درست است که اروپا در کنار ایالات متحده قرار دارد، اما به هرحال قدرتمند شدن اروپا برای آمریکا نگران کننده است؛ بنابراین خیلی هم بی تمایل نیست که اروپا تا حدودی تحت فشار قرار بگیرد. بنا براین در حال حاضر اروپا است که اصرار و نیاز به توافق هسته‌ای میان ایران و امریکا دارد.»
مطهر نیا تاکید کرد: «در کنار همه این‌ها نکته بسیار مهم این است که تصمیم‌گیرنده نهایی ایالات متحده آمریکا است و باقی کشور‌ها صرفاً سعی دارند احتلافات را کاهش دهند و زمینه را برای توافق نهایی فراهم کنند؛ بنابراین اگرچه ایران مستقیما با آمریکا مذاکره نمی‌کند، اما هر آنچه میان ما و اروپا رخ می‌دهد، به ایالات متحده انتقال داده می‌شود؛ بنابراین خیلی این نکته زمستان در پیش است نمی‌تواند اهرم فشاری بر روی آمریکا باشد و جمهوری اسلامی گمان کند که از این طریق می‌تواند امتیاز بگیرد. حتی ممکن است این فرصت که ایران بتواند در بازار جای روسیه را بگیرد مانند باقی فرصت‌ها که پیش آمد و از دست دادیم، به باد برود.»
وی در پاسخ به این سوال که اگر اروپا زمستان بحرانی را پشت سر بگذارد چه تاثیری در روند مذاکرات هسته‌ای خواهد داشت گفت: «به نظر من تا زمانی که زمستان آغاز نشده، اروپاییان تلاش می‌کنند مذاکرات به نتیجه برسد و از هر فرصتی برای حل اختلاف میان تهران و واشنگتن استفاده می‌کنند. اما اگر این تلاش‌ها در زمان باقی مانده تا زمستان به نتیجه نرسد، به احتمال زیاد مذاکرات را رها خواهد کرد. زیرا به نظر می‌رسد که گفتگوی ایران با ۱+۵ دیگر پاسخگوی تنش‌ها و چالش‌ها میان ایران و امریکا نباشد. به همین دلیل من فکر می‌کنم اگر ایران به دنبال دستیابی به توافق هسته‌ای است و درآمد حاصل از حضورش در بازار انرژی اروپا برایش اهمیت دارد، بهتر است در زمان باقی مانده اقدام کند.»
