نیویورک کانون جدید برای نجات برجام خواهد بود؟

حضور سید ابراهیم رئیسی در نیویورک علاوه بر موضوع برجام و مذاکرات، احتمالا موضوعات مرتبط با مسائل داخلی و سیاست‌های منطقه‌ای را نیز شامل خواهد شد. در واقع، همانند تمامی سفر‌های پیشین مسئولین ایرانی به نیویورک، رسانه‌های خبری و خبرنگاران مسائل داخلی ایران را در مقام پرسش‌هایی چالشی، پیش‌روی رئیسی و هیات همراهش قرار خواهند داد.

در چند روز گذشته موضوع جان باختن مهسا امینی علاوه بر داخل کشور، در صحنه بین‌المللی نیز واکنش‌هایی را به همراه داشته است. به نظر می‌رسد در هفتاد و هفتمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد، این موضوع یکی از چالش‌های مهمی خواهد بود که سید ابراهیم رئیسی می‌بایست پاسخ‌گوی آن باشد. همچنین، احتمالا موضوعاتی همانند وضعیت اقتصادی ایران و مشکل تحریم‌ها برای اداره کشور از سوی خبرنگاران و رسانه‌ها خارجی  مورد پرسش قرار می‌گیرد.

علاوه بر موضوعات داخلی، احتمالا سیاست‌های منطقه‌ای ایران تحت تاثیر لابی‌های اسرائیلی- سعودی یکی دیگر از کانون‌هایی است که علاوه بر رسانه‌ها، احتمالا در نشست‌های میان هیات سیاسی ایرانی با هیات‌های دیگر کشور‌ها مطرح خواهد شد.

مسائل پادمانی ایران و آژانس همچنان در متن توجهات

همانند رویه چند ماه گذشته رسانه‌ها و رهبران سیاسی غربی، مساله پادمانی ایران با آژانس می‌تواند یکی از کانون‌های احتمالی مورد توجه در جریان هیات سفر ایرانی به نیویورک باشد. این مساله در شرایطی مطرح می‌شود که رئیسی، در آستانه سفر به نیویورک در گفتگو با برنامه «۶۰ دقیقه» شبکه سی بی اس نیوز آمریکا گفته بود که دیداری میان او و جو بایدن همتای آمریکایی‌اش اتفاق نخواهد افتاد.

همچنین، رئیسی در جدیدترین مواضع خود، در گفتگو با شبکه تلویزیونی الجزیره انگلیسی، تاکید کرده، موضوع بحث و انتظار ما از مذاکرات وین رفع تحریم‌های ظالمانه علیه جمهوری اسلامی ایران است. در این توافق آنکه به تعهد خود عمل کرد، جمهوری اسلامی ایران بود. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، قریب به ۱۵ بار اعلام کرد که جمهوری اسلامی ایران به تعهداتش عمل کرده و فعالیت‌های هسته‌ای ایران هم صلح آمیز است. این آمریکایی‌ها بودند که از توافق خارج شدند و این کشور‌های اروپایی بودند که به تعهدات خود عمل نکردند. در وین مسئله رفع تحریم‌ها را دنبال کردیم و البته تاکید داشتیم که هر توافقی باید با یک تضمین همراه باشد. دلیل مطالبه تضمین نیز این است که طرف‌های ما در توافق، نقض پیمان کردند و حالا به طور طبیعی باید اعتمادی حاصل شود که آن‌ها دوباره نقض پیمان نمی‌کنند؛ پس تضمین ضرورت دارد.

در همین گفتگو رئیسی تاکید می‌کند: «پس موضوعات پادمانی باید حل و فصل و تمام شود و در رابطه با رفع پایدار و نه موقتی و مقطعی تحریم‌ها، تضمین اطمینان‌بخش داده شود. اگر مسئله پادمانی حل و فصل شود، طبیعتاً زمینه توافق وجود دارد. الان هم این آمریکایی‌ها هستند که باید تصمیم بگیرند، چون آن‌ها بودند که نقض پیمان کردند. آن‌ها از برجام خارج شدند و الان آن‌ها باید تصمیم بگیرند که به تعهد خودشان پایبند باشند.»

با این تفاسیر، در جریان حضور هیات سیاسی ایرانی در نیویورک تا حدودی قابل پیش‌بینی است که همچنان اختلافات پادمانی ایران با آژانس در مقام بزرگ‌ترین چالش باقی مانده در روند احیای برجام مورد توجه رسانه‌ها و سیاسیون غربی قرار بگیرد.