پیروزی اسلحه بر دیپلماسی؛ فرار ارمنی‌تبارها از قره‌باغ!

به گزارش تازه‌نیوز، تخلیه و فرار ارمنی‌‌تبارها از منطقه قره‌باغ ادامه دارد. منطقه‌ای که روزگار نه چندان دوری اکثریت ارمنی‌‌تبار در آن زندگی می‌کردند اما حالا در حال تبدیل شدن به اقلیت هستند و یکی پس از دیگری خانه‌ها را ترک می‌کنند تا به ارمنستان بروند. حتی تصاویری هم از آتش‌ زدن خانه‌ها پیش از ترک آن‌ها منتشر شده که نشان می‌دهد جمهوری آذربایجان سرانجام با زور اسلحه استیلای خود را بر این منطقه برقرار می‌کند و مردم منطقه هیچ ابزاری برای مقابله جز آتش زدن خانه خود ندارند. بر اساس آمارها تاکنون ۳۰ هزار نفر از قره‌باغ به ارمنستان فرار کردند و این روند همچنان ادامه دارد. از سوی دیگر رییس‌جمهور جمهوری آذربایجان هم در تماس تلفنی به وزیر خارجه آمریکا اطمینان داده که عملیات دیگری در این منطقه انجام نمی‌شود. البته نکته اینجاست که لزومی به انجام عملیات نیست و قره باغ و ارمنستان کاملا تسلیم زور اسلحه هستند.

ابه نقل از فراز، این اتفاق اما از جایی اهمیت دوچندان پیدا می‌کند که خطر تغییر مرزها و ژئوپلتیک منطقه را به وجود آورده است. موضوعی که در صورت وقوع می‌تواند به محاصره ژئوپلتیک ایران با از دست رفتن مرز زمینی با ارمنستان و اروپا منجر شود.

بیشتر بخوانید:

• وضعیت قره‌باغ بعد از حمله نظامی باکو/ ۱۲۰ هزار نفر از ارامنه منطقه را ترک می‌کنند
• شکست ارمنستان مقابل آذربایجان/ اعتماد به روسیه کار دست ایروان داد!

آمریکا و پشت کردن به ارمنستان در روز روشن

قسمت تلخ ماجرا شاید برای ارمنستانی‌ها اینجاست که وزیر خارجه آمریکا با صراحت به الهام علی‌اف گفته که باید به «اقلیت ارمنی اجازه داد تا با امنیت و کرامت در مناطق خود باقی بمانند.» بلینکن گویی فراموش کرده که این منطقه خودمختار را از صدها سال قبل اکثریت ارمنی تشکیل داده بود و حتی مسیحیت در قرن چهارم، سه قرن پیش از ورود اسلام به قفقاز، در منطقه قره باغ پیروانی داشته است. این موضع وزیر خارجه آمریکا اشتباه استراتژیک نیکول پاشینیان نخست وزیر ارمنستان در اعتماد به غرب را بیش از پیش آشکار می‌کند.

پاشینیان نخست وزیر ارمنستان در دو سال گذشته از روسیه دور و تلاش کرد تا امنیت ارمنستان و قره باغ را در دامن غرب و به ویژه آمریکا جست‌وجو کند. اتفاقی که هرگز رخ نداد و آمریکا به جز اظهارنظرهایی درباره اهمیت صلح و مذاکره و تلاش برای رسیدن به صلح میان دو کشور، عملا هیچ اقدام دیگری در حمایت از ارمنستان انجام نداد. ارمنستان با این اقدام حمایت روسیه که نزدیک به یک قرن از آن برخوردار بود را هم از دست داد تا باکو با کمک ترکیه و رژیم اسرائیل به راحتی با انجام عملیات نظامی بر این منطقه مسلط شود. نخست وزیر این کشور حتی در جنگ اوکراین نیز به روشنی طرف اوکراین را گرفت تا احتمال هرگونه حمایت روسیه از ارمنستان و قره باغ را به طور کلی نابود کند.

 پیروزی اسلحه بر دیپلماسی با کمک ترکیه و اسرائیل

البته برتری باکو بر ارمنستان و قره باغ در نوامبر سال ۲۰۲۰ اتفاق افتاد که در نهایت منجر به توافق صلحی شد که به سود جمهوری آذربایجان بود. در این توافق آذربایجان با در اختیار گذاشتن دالانی به نام «دالان لاچین» امکان ارتباط ارامنه داخل قره باغ را با ارمنستان تضمین می‌کرد و در مقابل در بند ۹ ارمنستان امکان ارتباط زمینی بین جمهوری خودمختار نخجوان در غرب و خاک اصلی جمهوری آذربایجان در شرق را با گذر از خاک خود به طول حدود ۴۱ کیلومتر برقرار می‌ساخت. این کریدور بعدها زنگه‌ زور نام گرفت. اما نکته اینجا بود که در دو سال گذشته جمهوری آذربایجان عملا ارتباط قره باغ با بیرون را قطع و این منطقه خودمختار را محاصره کرد.

این محاصره تا جایی ادامه پیدا کرد که گفته می‌شود در ماه جاری ذخایر اولیه آرد و سایر ضروریات قره باغ نیز به اتمام رسیده بود و درست در این زمان بود که باکو دوباره به این منطقه حمله کرد. حالا باکو در حال تسلط کامل بر منطقه قره باغ است و از سوی دیگر به منطقه خودمختار نخجوان در خاک ارمنستان با اکثریت آذربایجانی‌ها نیز هیچ خدشه‌ای وارد نشده است.

لزوم برهم‌زدن نقشه شوم دو همسایه شمالی

ترکیه و جمهوری آذربایجان قصد دارند تا از طریق دالان زنگه زور به یکدیگر وصل شوند و به این ترتیب هم ارتباط ایران با ارمنستان و اروپا را  قطع کنند و هم بر قدرت ژئوپلتیک خود بیافزایند. در حالی که ایران از آغاز جنگ در سال ۲۰۲۰ تاکنون بر حفظ و باقی ماندن مرزها تاکید داشته و از این موضع کوتاه نیامده است. با این حال رجب اردوغان رییس جمهور ترکیه مدعی شده که ایران سیگنال‌های مثبتی درباره گشایش این دالان که مرزها را جابه‌جا می‌کند فرستاده است. البته که در ادعای اردوغان باید تردیدهای بسیار کرد.

به نظر می‌رسد که ایران آماده استفاده از هر ابراز دیپلماتیک و حتی نظامی برای حفظ مرزهاست تا دو همسایه شمالی نتوانند نقشه شوم خود را عملی کنند.