این ۳ بلای طبیعی ایران را تهدید می‌کند
متخصص سلامت در بلایا و فوریت‌های دانشگاه علوم پزشکی البرز گفت: از حدود ۴۰ نوع بلای طبیعی شناسایی شده در جهان، حداقل ۳۱ نوع آن در کشور ما اتفاق می‌افتد، با توجه به آمار بالای رخداد بلایای طبیعی در کشور ایران، ضروری است خانواده‌ها بدانند در مواجهه احتمالی با بلایای طبیعی چه کارهایی باید انجام دهند.
به گزارش تازه‌نیوز، سیما فیض الله زاده اظهار کرد: موضوعی که در مورد بالای طبیعی وجود دارد، این است که تا حدود ۴۰ تا ۵۰ سال پیش رویکرد مدیریت بحران در جهان این بود که منتظر می‌ماندند حادثه غیر مترقبه‌ای اتفاق بیفتد، سپس به دنبال پاسخ به آسیب‌های احتمالی و رسیدگی به خسارت‌های آن بودند. این رویکرد در سال‌های اخیر به سمت پیشگیری و کاهش آثار و خسارت‌های ناشی از بلایا تغییر کرده است. یعنی پیش از رخداد یک مخاطره طبیعی باید اقدامات ضروری برای جلوگیری از آسیب‌های احتمالی آن بلا صورت بگیرد.
به نقل از ایسنا، عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی البرز افزود: از حدود ۴۰ نوع بلای طبیعی که در دنیا شناسایی شده است، حداقل ۳۱ بلای طبیعی آن در کشور ما اتفاق می‌افتد. بر اساس آمار سالانه بیش از ۲۵۰ مخاطره طبیعی در ایران اتفاق می‌افتد که علاوه بر گرفتن جان تعداد زیادی از انسان‌ها، ۱.۵ میلیون نفر به نوعی تحت تاثیر این مخاطرات قرار می‌گیرند. اولین گام در جهت کاهش خسارات ناشی از بلایا این است که ابتدا بدانیم چه خطری ما را تهدید می‌کند، در این صورت است که می‌توانیم به اقداماتی برای کاهش آسیب پذیری خود در قبال آن خطر کنیم.
وقتی از خطر وقوع سیل و شرایطی منجر به آسیب در برابر سیل آگاه باشیم، در مسیر سیل خانه سازی نمی‌کنیم و یا وقتی هشداری مبنی بر احتمال آبگرفتگی در معابر، طوفان و سقوط اشیاء داده شود، از منزل خارج نمی‌شویم. بنابراین می‌شود جلوی آسیب‌های احتمالی در بلای طبیعی را با اقدامات پیشگیرانه گرفت.
وی افزود: چرخه مدیریت بحران شامل مراحل پیشگیری و مخاطرات آثار بلایا، آمادگی، پاسخ و توانبخشی است. دو مرحله از این چرخه چهار مرحله‌ای یعنی، کاهش آثار مخاطرات و آمادگی قبل از وقوع بلایا است و خیلی مهمتر از دو مرحله بعدی است. در خصوص مرحله پیشگیری و کاهش آثار بلای طبیعی، خانواده‌ها باید بدانند در برابر مخاطره طبیعی که احتمال وقوع دارند، چه آمادگی باید داشته باشند و به چه اطلاعاتی نیاز دارند و درباره نتیجه آثار سوء احتمالی بعد از وقوع بلایا در منطقه جغرافیایی و محل سکونت خود آگاهی داشته باشند.
خانواده باید مطلع باشد،چه احتمالاتی پیش روی آنها خواهد بود، به عنوان مثال احتمال قطع برق خواهد بود، احتمال تخریب شهر و خانه وجود خواهد داشت. اینکه آیا آب گرفتگی ایجاد می‌شود، آیا در منزل، فرد آسیب پذیری مثل زن باردار، فرد سالمند و یا کودک زیر ۵ سال و یا فردی با نیازهای ویژه دارویی زندگی می‌کند و هریک از این افراد در زمان وقوع بلایا ممکن است به چه چیزهایی نیاز داشته باشند.
دکتر فیض الله زاده بیان کرد: بنابراین برای این دو عامل یعنی پیشگیری یا کاهش آثار مخرب بلایا و آمادگی در برابر آن، آموزش کلیه اعضاء خانواده و شناسایی مکان‌های امن و پر خطر خانه، محله و شهر بسیار مهم است. شاید در بحث آمادگی این پرسش مطرح باشد که آمادگی در برابر حوادث طبیعی برعهده چه کسی است و در اذهان عمومی این تصور وجود داشته باشد که این وظایف به عهده مردم عادی جامعه نبوده و دولت‌ها موظف به امداد رسانی و پاسخ به بلایا هستند.
ولی تجربه و مقالات علمی نشان داده که این افراد عادی جامعه هستند که در ساعات اولیه خصوصا در ۳ الی ۴ ساعت اول پس از وقوع بلای طبیعی می‌توانند بهترین امداد رسانان به خود، افراد خانواده و همسایگان باشند. چون طبیعتا در این حوادث زمان می‌برد که کمک و نیروهای دولتی بتوانند در محل حاضر شده و امکانات دولتی وارد شود. بنابراین لازم است در بروز بلایای طبیعی در وهله اول خانواده، بعد محله، شهر و استان آماده باشند.
عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی استان البرز گفت: پس در چرخه مدیریت بحران به کاهش خطر، کاهش آسیب پذیری و آمادگی بیشتر اهمیت می‌دهیم. چون اگر آماده نباشیم پاسخ مناسبی هم نمی‌توانیم به یک مخاطره طبیعی داشته باشیم. انتظار می‌رود برای کاهش مرحله آسیب پذیری خانواده سالی یک بار در خصوص اینکه در منطقه مسکونی آنها چه خطراتی وجود دارد، گفتگو کنند. خانواده در این زمینه می‌تواند با بهره گیری از خاطرات بزرگترها و رجوع به منابع علمی، خبری و هشدارهایی که داده شده است، حوادث احتمالی نظیر طوفان، سیل ، زلزله و… را لیست کنند و بر حسب احتمال بیشتر و خطر وقوع، اولویت بندی و ارزیابی کنند. اگر این حوادث اتفاق بیفتد، آنها چقدر در برابر آن آسیب پذیر خواهند بود.
آیا محل سکونت آنها با توجه به شیوع وقوع حوادث طبیعی، نیاز به بازبینی توسط یک متخصص را دارد که مشخص شود در برابر زلزله مقاوم است یا خیر؟ آیا اقدام برای بیمه‌های حوادث ضرورتی دارد که اگر مشکلی ایجاد شد بتوانند از طریق پوشش بیمه‌ای جبران خسارت کنند. آیا از لحاظ وقوع زلزله و تعبیه وسایل منزل ایمنی و نکات لازم را رعایت کرده اند؟
دکتر فیض الله زاده در ادامه اظهار کرد: خانواده‌ها باید در زمان زلزله نقاط امن و پرخطر خانه را مشخص کنند و قرار بگذارند اگر اتفاقی افتاد، افراد خانواده باید به این نقطه بروند. بعد می رویم سراغ شناسایی نقاط امن محله، اینکه اگر اتفاقی افتاد کجای محله مناسب است.
آسیب پذیری‌هایمان را وقتی شناختیم به سراغ ایمنی و دور کردن وسایل آسیب‌زا و آماده بودن کیف اضطراری و امداد اولیه می‌رویم. در مرحله آمادگی که موضوع مهم آموزش است؛ بررسی می‌کنیم کهآیا عضوی از خانواده کمک‌های اولیه را آموزش دیده است یا خیر؟ چون چند ساعت اول تا کمک دولت برسد خیلی مهم است. بعد از این مراحل باید برای انجام مانورهای آمادگی مثل آنچه در مانورهای زلزله در مدارس انجام می‌شود، برای هر یک از بلایای طبیعی با افراد خانواده درزمینه اقدامات ضروری تمرینات آمادگی انجام شود.
مدیر پرستاری دانشگاه علوم پزشکی البرز گفت: زلزله، سیل و خشکسالی جزو سه مخاطره اول کشور ما هستند لذا باید بدانیم چه عوارض و پیامدهایی خواهند داشت. در زلزله تخریب ساختمان‌ها و زیربناها را داریم، بنابراین متاسفانه کشته و مجروح بسیاری را در پی خواهد داشت. شناسایی این موارد که کمک کردن به این مجروحین در چه شرایطی باید باید باشد، مجروح را چگونه از زیر آوار خارج کنیم، اعضای خانواده را کجا باید به دنبالشان بگردیم و اینکه کمبود مواد غذایی خواهیم داشت، مهم و لازم است.
وی ادامه داد: بر عکس زلزله، در سیل، مجروح زیاد نداریم، چون به دلیل غرق شدگی که اتفاق می افتاد تعداد کشته می‌تواند زیاد باشد، ولی بقیه افراد زنده می‌مانند. اما در سیل بیماری‌های واگیر افزایش می‌یابد و هر ماده غذایی که در قوطی و به صورت کنسروی نباشد، آلوده فرض می‌شود، حتی در شیشه هم امکان آلوده بودن غذا وجود دارد. در سیل تداخل آب‌های زیرزمینی که آلوده به فاضلاب باشد با آب‌های سطحی قطعی است.
بنابراین هر چیزی که در سیل خیس شود، آلوده است. در این مواقع بروز بیماری‌های روده ای، انگلی و مشترک بین دام و انسان افزایش می‌یابد و به شدت در سیستم بهداشتی ضعف مشاهده می‌شود، تمام آب‌های لوله کشی هم می‌توانند آلوده باشد. از طرفی هجوم حشرات، حیوانات موذی، خزنده و گزنده را هم داریم.
