نکات مهم تغذیه برای افراد دارای دیابت چیست؟

 سیدحمید سیدی| دیابت نوع ۲ یک بیماری شایع است که باعث می‌شود سطح قند خون بیش از حد بالا برود. دلیل بروز این بیماری می‌تواند این باشد که بدن به اندازه کافی هورمونی به نام انسولین تولید نمی‌کند یا انسولین تولید شده به درستی اثر نمی‌کند این پدیده را به عنوان مقاومت به انسولین می‌شناسند.

اگر به این عارضه مبتلا هستید، رعایت موارد تغذیه‌ای برای کنترل سطح قند خون، همراه با معاینات منظم و فعالیت بدنی، بسیار مهم است.

کربوهیدرات‌های خوب و بد

چاندا پتنی، متخصص تغذیه در این باره گفت: کربوهیدرات ماده مغذی است که بیشترین تأثیر را بر سطح گلوکز خون دارد. رویکرد فردی، با تمرکز بر کیفیت و کمیت غذاهای کربوهیدراتی، برای مدیریت موثر دیابت ضروری است. کیفیت یک وعده غذایی با کربوهیدرات به دلیل داشتن شاخص گلیسمی پایین و فیبر بالا کاهش می یابد. میزان کربوهیدراتی که مصرف می کنید نیز بر سطح گلوکز خون تأثیر خواهد داشت.

• بهترین راه مقابله با دیابت چیست؟
• بهترین و بدترین منابع پروتئینی برای مبتلایان به دیابت

شاخص گلیسمی (GI) یک سیستم رتبه بندی برای غذاهای حاوی کربوهیدرات است که نشان می‌دهد با چه سرعتی یک ماده خاص می‌تواند بر قند خون شما تأثیر بگذارد. کربوهیدرات‌هایی که به سرعت در بدن تجزیه می‌شوند باعث افزایش سریع گلوکز خون می‌شوند. این بدان معنی است که آن‌ها شاخص گلیسمی بالایی دارند. ژله‌ها و نوشیدنی‌های شیرین نیز از جمله غذاهایی هستند که به سرعت در بدن تجزیه می‌شوند. اما سایر کربوهیدرات‌ها با سرعت کمتری هضم و جذب می شوند و در طول زمان باعث افزایش تدریجی قند خون می شوند.

فیبر می‌تواند یک ماده مغذی مفید برای بیماران دیابتی باشد، زیرا به عنوان یک مانع فیزیکی عمل می‌کند که جذب کربوهیدرات‌ها را کند می‌کند. خوردن یک وعده غذایی حاوی پروتئین و چربی‌های سالم نیز می‌تواند منجر به افزایش آهسته سطح گلوکز خون نیز شود.

وقتی نوبت به صبحانه می رسد، نمی‌توان برای همه دیابتی‌ها حجم غذایی یکسانی در نظر گرفت، زیرا همه افراد نه به شیوه‌ای یکسان که از راه‌های متفاوتی نظیر رژیم غذایی، فعالیت بدنی، استفاده از داروها یا تزیریق انسولی، دیابت خود را مدیریت می‌کنند.

کدام غذاها قند خون را افزایش می‌دهند

جس هیلارد، متخصص تغذیه ورزشی درباره غذاهایی که قند خون را افزایش می‌دهند، گفت: اگر در معرض خطر ابتلا به نوع ۲ هستید، بدترین چیز یک صبحانه سرشار از چربی اشباع یا قند بالا است. ما می خواهیم از یک صبحانه کامل و متعادل برای افراد دیابتی اطمینان حاصل کنیم.

مهم‌ترین مواردی که باید از آن اجتناب کنید، سرخ کردنی‌هایی است که دارای چربی اشباع بالایی هستند و اغلب در روغن‌های زیادی سرخ می‌شوند و همچنین چربی اضافی در انواع گوشت‌های فراوری شده نظیر سوسیس است. به همین ترتیب، مصرف غلات قندی نیز توصیه نمی‌شود.

چاندا پتنی سه غذای صبحانه را که می تواند بر سطح قند خون شما تأثیر بگذارد، فهرست کرد:

• یک کاسه بزرگ غلات با شکر همراه با شیر پرچرب، غلات ساخته شده از غلات تصفیه شده، حاوی شکلات دارای گلیسمی بالاتر و فیبر کمی هستند، در حالی که شیر پر چرب دارای چربی ناسالم است.
• دو تکه نان تست سفید با کره و مربا، نان سفید یک کربوهیدرات تصفیه شده است که فیبر کمی دارد و همچنین مربا از شاخص گلیسمی بالاتری برخوردار است، در حالی که کره یک چربی ناسالم است.
• شیرینی نیز غذای دیگری با شاخص گلیسمی بالاتر، حاوی قند و چربی‌های ناسالم است که خوردن آن برای صبحانه افراد دیابتی به هیچ وجه توصیه نمی‌شود.

این متخصص تغذیه، توصیه می کند که در خوردن آب پرتقال به همراه صبحانه نیز بسیار احتیاط کنید. او گفت: آب میوه به دلیل شاخص گلیسمی بالا و کمبود فیبر غذایی می‌تواند بسیار چالش برانگیز باشد و می‌تواند منجر به افزایش سریع سطح گلوکز خون شود. چاندا هشدار داد: اگر مقدار زیادی از آبمیوه را بنوشید، سطح قند خون شما بسیار سریع افزایش می‌یابد.

چه صبحانه‌ای مناسب است؟

به گفته جس هیلارد، یک وعده غذایی حاوی پروتئین و فیبر بالا شما را در طول روز سیر نگه ‌می‌دارد. او فرنی را به عنوان صبحانه‌ای سالم برای افراد دیابتی مثال زد . او افزود: این غذا پروتئین، فیبر، ویتامین‌ها و مواد معدنی و همچنین چربی‌های سالم مورد نیاز بدن را فراهم می‌کند.

می توانید روی کاسه فرنی خود را با مقداری آجیل نظیر گردو و بادام یا دانه چیا یا دانه کتان تزئین. اگر هوس یک رویه شیرین می‌کنید به آن مقداری میوه اضافه کنید توت، سیب یا گلابی را امتحان کنید.

چاندا توصیه کرد که اگر بیشتر به طعم صبحانه اهمیت می‌دهید، یک تکه نان تست همراه با آووکادو و تخم مرغ آب پز میل کنید که ترکیبی از فیبر، چربی‌های سالم و پروتئین مورد نیاز بدن شما را فراهم می‌کنند.