نگاهی به فیلم سینمایی ایلیا جستجوی قهرمان/ جایگاه چهارم فروش گیشه از آن یک پویانمایی

نیایش احمدی/ تازه‌نیوز؛ فیلم ایلیا جستجوی قهرمان، فیلمی در ژانر کودک است که با استفاده از فرم بازی‌های رایانه‌ای، به مسئله‌ای کاملا ایدئولوژیک که همان تاریخچه و علت دشمنی صهیونیست‌ها با اسلام و مسلمانان، به ویژه ایران اسلامی است، اشاره می‌کند.

این فیلم با بهره گیری از فضای بازی‌های VR که برای جامعه مخاطب خود، یعنی کودکان و بخشی از نوجوانان جذاب است، با یک تیر دو نشان زده است؛ هم وضعیت حاکم بر این بازی‌ها را به تصویر می‌کشد و هم در تبیین مسائلی از جنس درگیری چند ده ساله فلسطین با رژیم صهیونیستی برای کودکان، به کمک والدین می‌آید.

همچنین با نگاهی کوتاه به راحتی درمی‌یابیم که فرزندان این نسل، بیش از هر چیز با انیمیشن، فیلم و سریال، موسیقی و همینطور بازی‌های رایانه‌ای خو گرفته‌اند. آمارها نشان می‌دهد در ایران بعد از موسیقی، بازی‌های رایانه‌ای بیشترین استفاده را در بین محصولات فرهنگی دارند و چیزی نزدیک به 5 میلیون نفر از این بازیکن‌ها، در رده سنی کودک و نوجوان هستند.

فیلم ایلیا جستجوی قهرمان محصول سال 1402 است. این فیلم ابتدا قرار بود یک انیمیشن کامل باشد اما پس از 2 سال وقفه در کار، تصمیم بر این شد که به شکل ترکیبی از پویانمایی و فیلم سینمایی عرضه و اکران شود. تولید فیلم ایلیا 2 سال زمان برده و فیلمبرداری آن در 4 شهر کاشمر، مشهد، تهران و قم صورت گرفته است.

داستان فیلم و خلاصه

داستان فیلم ایلیا جستجوی قهرمان، درباره کودکی 11 ساله به نام آرش است که به عنوان نماینده ایران در بازی واقعیت مجازی «جستجوی قهرمان» حضور دارد. با حذف 3 بازیکن دیگر، آرش باید به تنهایی بازی را ادامه بدهد اما رفته رفته متوجه می‌شود که این یک بازی ساده نیست و پای خانواده‌اش به این بازی کشیده شده است. فیلم ایلیا جستجوی قهرمان با شبیه سازی فتح قلعه خیبر توسط امام علی (ع) در بستر یک بازی واقعیت مجازی، به دنبال بیان حقیقت برای کودکان است و به گفته کارگردان آن، علی موسوی نژاد، ضد اسرائیلی ترین فیلم ژانر کودک به حساب می‌آید.

چهار بازیکن حرفه ای از کشورهای مختلف در مرحله پایانی بازی بین المللی در جستجوی قهرمان in search of hero به مشکل می‌خورند. با حذف لوئیس، جین و حبیب، آرش باید به تنهایی به دنبال قهرمان بازی بگردد تا به این ترتیب با شکست دادن غول‌ها به قلعه وارد شود.

از طرفی پدر آرش معتقد است این بازی با تحریف تاریخ، حقیقت را کتمان می‌کند و او را از بازی منع می‌کند. آرش که به دنبالی راهی برای بازگشت به بازی است، با مایکل آشنا می‌شود، غافل از اینکه از هویت واقعی او با خبر باشد.

شخصیت‌ های بازی در جستجوی قهرمان و قدرت های آن‌ها

آرش: اهل ایران؛ با مهارت در استفاده از تیر و کمان؛

حبیب: اهل فلسطین؛ استفاده از سنگ قلاب و معروف به تله گذاری؛

جسن: اهل چین؛ ماهر در هنرهای رزمی؛

لوئیس: اهل فرانسه؛ سلطان ضربات شلاقی و طنابی

این فیلم در ژانر کودک و نوجوان تولید شده و در نتیجه مخاطب آن همین رده سنی هستند. اما با توجه به اتفاقات فیلم، بازی‌ هنرمندان و نیز دیالوگ‌هایی که در طول فیلم می‌شنویم، فیلم ایلیا جستجوی قهرمان برای کودکان مناسب‌تر است و ممکن است نوجوانان آنطور که باید با آن ارتباط برقرار نکنند؛ از آن جهت که دیالوگ‌ها بسیار ساده و بعضا اغراق آمیز هستند.

از طرفی صحنه‌های اکشن فیلم به گونه‌ای طراحی شده‌ است که حداقل میزان خشونت را داشته باشد؛ در نتیجه تماشای آن صرفا کودکان به هیجان می‌آورد و خطر جانبی نخواهد داشت.

بازیگران و عوامل فیلم

ایلیا جستجوی قهرمان، فیلمی هیجان انگیز در ژانر کمدی است که مؤسسه فرهنگی هنری «درخشان» و مؤسسه «سفیر پیام پویا فیلم» تهیه کنندگی آن را بر عهده داشته‌اند. عوامل سازنده این فیلم عبارتند از:

نویسنده و کارگردان: سید علی موسوی نژاد؛ تهیه کننده حقیقی: سید علی موسوی نژاد؛ جلوه‌های ویژه رایانه‌ای: استودیو سینمایی تصویر روشن، استودیو سینمایی سفیر قم؛ مدیر دوبلاژ: علی زکریایی.

فیلم ایلیا جستجوی قهرمان، فیلمی درباره کودکان و برای کودکان است که بازیگران کودک و خردسال آن، در همکاری با هنرپیشه‌های بزرگسال، نقشی اساسی در پیشبرد داستان دارند. کار با بازیگران کودک چالش‌های خود را هم دارد؛ برای مثال آن‌ها در سن رشد و بلوغ هستند و ممکن است با گذشت زمان، چهره و صدایشان تغییر کند.

آرمین مرگان در نقش آرش؛ سلنا گلزاری در نقش سارا، خواهر آرش؛ علی زکریایی در نقش پدر آرش؛ بهار نوحیان در نقش مادر آرش؛ زینب برات زاده در نقش کاترین موشه؛ مبین عطاری در نقش مایکل؛ حامد عزیزی در نقش مجری.

از آنجا که تعدادی از بازیگران فیلم ایلیا جستجوی قهرمان، لهجه داشتند و وقایع فیلم هم لزوما در شهر یا منطقه خاصی رخ نمی‌داد، این اثر دوبله شده است. در میان بازیگران ایلیا، افرادی همچون علی زکریایی یا حامد عزیزی را می‌بینیم که در زمینه گویندگی و دوبله شناخته شده‌ هستند.

عوامل را تغییر میدادم

موسوی نژاد، کارگردان ایلیا در خصوص انتخاب عوامل این سینمایی می‎‌گوید: اگر قرار بود فیلم ایلیا جستجوی قهرمان را از نو بسازم تعدادی از عوامل را تغییر می‌دادم.

این کارگردان، یکی از چالش‌های اساسی تولید این اثر را تامین بودجه می‌داند؛ چرا که فیلم ایلیا جستجوی قهرمان، نخسین سینمایی علی موسوی نژاد است و به گفته معمولا تهیه کننده‌ها به فیلم اولی‌ها اعتماد نمی‌کنند؛ به همین دلیل ایلیا با هزینه شخصی تولید و فیلمنامه آن 10 بار بازنویسی شده است. پویانمایی قسمت‌های مربوط به بازی هم با همکاری تیم‌هایی از قم و کاشمر انجام شده است.

سید علی موسوی نژاد، با اشاره به این مطلب که یکی از فضاهایی که دغدغه کودکان و نوجوانان امروز است، فضای بازی‌های کامپیوتری است، گفت: امروز نیمی از جمعیت ایران به بازی‌های کامپیوتری علاقه دارند و از آن استفاده می‌کنند و طبق آماری که بنیاد بازی‌های رایانه‌ای داده است بازی‌های رایانه‌ای ۴۰ میلیون در سراسر کشور مخاطب دارند. در فیلم ایلیا در جستجوی قهرمان سعی داریم با الهام گرفتن از بازی‌های رایانه‌ای به‌صورت غیر مستقیم به کودکان و نوجوانان آموزش دهیم. هدف دیگر این فیلم آسیب‌شناسی بازی‌های رایانه‌ای است، خیلی عجیب است با توجه به این نکته که بازی‌های رایانه‌ای در کشور ۴۰ میلیون مخاطب دارد اما فیلم خاصی در سینمای ایران درباره بازی‌های رایانه‌ای ساخته نشده است.

موسوی نژاد ادامه داد: دغدغه دیگر ما موضوع قهرمان پروری و قهرمان‌شناسی در سینمای کودک و نوجوان است. در سینمای کودک و نوجوان قهرمانان بسیاری وجود دارند که کاراکترهای ایرانی و دینی نیستند و متاسفانه در فیلم‌های کودک و نوجوانان، کمتر به قهرمانان ایرانی و اسلامی خود پرداخته‌ایم. در فیلم ایلیا در جستجوی قهرمان سعی کردیم نشان دهیم امیرالمومنین(ع) یک قهرمان اسطوره و…. اصل سینمای ایران و سینمای کودک و نوجوان کمتر به رشادت‌های امام علی(ع) پرداخته است. تلفیق موضوع آموزش و سرگرمی ما را مجاب کرد که به سمت ساخت فیلم ایلیا و جستجوی قهرمان برویم. فضای این فیلم به گونه‌ای است که هرگاه بچه‌های داستان وارد دنیای بازی‌های رایانه‌ای می‌شوند و عینک‌های خود را به روی چشمانشان می‌گذارند، وارد دنیای انیمیشن می‌شوند و ما برای این لحظات کودکان انیمیشن ساختیم.

این کارگردان یادآور شد: نمی‌شود عنوان کرد که از فیلم‌های روز رئال و انیمیشن جهان الهام نگرفتیم اما واقعیت امر این است که صنعت بازی یارانه‌ای به سمت واقعیت‌های مجازی رفته است و شاید ۱۰ سال آینده زندگی انسان دوبخشی شود که یک دنیای رئال و دیگری دنیای مجازی با استفاده از فناوری و تکنولوژی‌های جدید است.

موسوی نژاد همچنین به اکران این فیلم در مدارس اشاره کرد و گفت: در اکران نوروزی امسال شاهد اکران دو فیلم کودک در سینمای کشور بودیم که البته اتفاق خوبی‌ است. در زمان اکران دو چالش اصلی داشتیم که نخست همزمانی نمایش این فیلم با شروع ماه رمضان و اینکه در این ایام قشری از جامعه کمتر به سینما می‌روند و دیگری تعطیلی مدارس بود که تقریبا ۲۰ تا ۲۵ روز از اکران مدارس را به دلیل تعطیلی مدارس از دست دادیم.

موفقیت‌ها و جوایز

فیلم ایلیا جستجوی قهرمان سال 1402 در سی و پنجمین جشنواره بین المللی کودک و نوجوان در بخش‌های بهترین فیلم، بهترین فیلمنامه، بهترین جلوه‌های ویژه و بهترین فیلم کاندید شد و توانست تندیس پروانه زرین و جایزه ویژه بهترین فیلم را از نگاه داوران کودک و نوجوان این جشنواره از آن خود کند.

علاوه بر این ایلیا موفق شد در چهاردهمین جشنواره مردمی فیلم عمار لوح افتخار دستاوردهای هنری را در بخش فیلم‌های داستانی بلند به دست بیاورد.

نقد و بررسی

فیلم ایلیا جستجوی قهرمان به درستی به وضعیت مبهم بازی‌های رایانه‌ای در کشورمان اشاره می‌کند و از این جهت، دغدغه سازنده قابل احترام است.

این فیلم را می‌توان نمونه‌ای از تلاش‌های یک فیلمساز در راستای تبیین حقایق و ارائه تصویری از رژیم صهیونیستی دانست؛ از آن جهت که کلان ایده بازی «جستجوی قهرمان» تحریف یک واقعه تاریخی که همان فتح قلعه خیبر باشد، است.

نکته دیگری که درباره فیلم ایلیا جستجوی قهرمان قابل توجه است، قهرمان شناسی است. این فیلم سعی می‌کند تعریف نسبتا درستی از قهرمان ارائه ‌کند و در نهایت ما شاهد یک کار گروهی در بین اعضای خانواده هستیم که هر عضو بسته به شرایط و توانایی خود، نقشی بر عهده می‌گیرد. این نکته در مجموع به تقویت روحیه کار جمعی و مسئولیت پذیری در کودکان می‌انجامد.

در شخصیت پردازی داستان، به ویژگی‌های نسل جدید و نحوه تعامل آن‌ها با دنیا اطراف توجه شده است. همچنین فیلم ایلیا جستجوی قهرمان جزو معدود فیلم‌هایی است که نقش زنان در آن فرعی و محدود نیست و این نکته در بازی مادر و خواهر آرش (سارا) مشهود است.