هزینه گزاف برای هیچ؛ در این بحران برق چرا خبری از انرژی هسته‌ای نیست؟

مردم ایران برای «برنامه صلح آمیز هسته ای» هزینه زیادی پرداخت کرده اند. مهمترین کارکرد این برنامه باید تولید برق و نجات کشور از خاموشی‌های مکرر می‌بود. چرا در این روز‌ها برق هسته‌ای به داد مردم نمی‌رسد؟

رویداد۲۴ نوشت: دولت پزشکیان مدعی شده جلوی مازوت سوزی را گرفته و از آنجایی که برای سلامت مردم اهمیت بالاتری قائل است، تصمیم دارد به جای سوزاندن مازوت در نیروگاه‌ها برق خانگی را به صورت متناوب و برنامه ریزی شده قطع کند و در عین حال با ممنوعیت سوزاندن مازوت، برق بسیاری از صنایع نیز قطع خواهد شد.

تصمیم دولت برای حذف مازوت چیز جدیدی نیست. دولت رئیسی سال ۱۴۰۱ اعلام کرده بود مصرف مازوت را تا سال ۱۴۰۳ در تمام نیروگاه‌ها حذف می‌کند. سوال این گزارش، اما ارتباطی به این تناقض‌ها ندارد. معضل اصلی ناترازی انرژی است. آنچه مسلم است این است که همه دولت‌ها با چالش توزیع برق مواجه اند و بخش مهمی از لفاظی‌ها درباره اولویت سلامت بر روشنایی هم ریشه در نحوه مدیریت این چالش دارد.

دلیل ناترازی برق را می‌توان در مواردی، چون رشد سریع مصرف، نبود زیرساخت‌های تولید برق، اتلاف انرژی، وابستگی نیروگاه‌ها به منابع فسیلی و کمبود گاز یا سرمایه گذاری کم در حوزه انرژی‌های تجدید پذیر جست و جو کرد. اما یک مورد برای مردم ایران اهمیت بالایی دارد؛ برق هسته ای.

مردم ایران برای «برنامه صلح آمیز هسته‌ای» هزینه زیادی پرداخت کرده‌اند. چهار دهه تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران به دلیل برنامه هسته‌ای همواره با یک دلیل توسط مسئولان کشور توجیه شده و آن حق مسلم مردم برای برخورداری از قدرت هسته‌ای در موارد صلح آمیز است.

امیرحسین ثابتی نماینده مجلس اخیراً در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر) در پاسخ به فرزند اکبر ترکان که درباره برق هسته‌ای سوال پرسیده بود مدعی شده «با برجام بسیاری از زیرساخت‌های اتمی کشور را محدود کردند، مانع توسعه اتمی ایران شدند و برای آن توافق استعماری هلهله کردند، حالا طلبکار هم هستند که پس برق هسته‌ای کجاست؟ واقعیت تلخی است که امروز می‌توانستیم ناترازی برق و خاموشی نداشته باشیم، اگر کشور در دهه ۹۰ به سبک قجری اداره نمی‌شد.»

آیا ادعای ثابتی درباره ظرفیت برق هسته‌ای ایران درست است؟

مهمترین کارکرد برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای در جهان، تولید انرژی است. با این حال انرژی هسته‌ای حدود ۱۰ درصد از برق تولیدی جهان را تأمین می‌کند. در اروپا، به ویژه در کشور‌های فرانسه، سوئیس و بلژیک، سهم انرژی هسته‌ای بالاست. برای مثال، فرانسه حدود ۷۰ درصد از برق خود را از انرژی هسته‌ای تأمین می‌کند و یکی از کشور‌های پیشرو در این زمینه است.

در ایالات متحده، انرژی هسته‌ای حدود ۲۰ درصد از برق مصرفی را تأمین می‌کند و بزرگ‌ترین تولیدکننده برق هسته‌ای در جهان است.

کشور‌های چین، هند، کره جنوبی و ژاپن نیز به صورت فزاینده‌ای به توسعه انرژی هسته‌ای پرداخته‌اند، به ویژه چین که در حال ساخت چندین نیروگاه هسته‌ای است.بسیاری از کشورهای توسعه یافته از جمله آلمان تصمیم گرفته‌اند مصرف برق تجدیدپذیر را هرچه کمتر و به سمت تولید برق از طریق انرژی‌های تجدید‌پذیر بیشتر برود.

در مورد ایران، سهم برق هسته‌ای در بهترین حالت بسیار پایین‌تر از جهان است.

برنامه نیروگاه برق هسته‌ای ایران در دهه ۱۹۷۰ میلادی (دهه ۱۳۵۰ شمسی) و با همکاری شرکت زیمنس آلمان غربی آغاز شد. هدف اولیه، ساخت نیروگاه بوشهر و تولید حدود ۵۰۰۰ مگاوات برق از طریق انرژی هسته‌ای بود. با انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷ و تغییر شرایط سیاسی، این پروژه متوقف شد و شرکت زیمنس نیز از ادامه همکاری انصراف داد.

در دهه ۱۹۹۰ میلادی (دهه ۱۳۷۰ شمسی)، ایران با همکاری روسیه پروژه بوشهر را از سر گرفت. قرارداد جدید با شرکت روس‌اتم در سال ۱۳۷۳ به امضا رسید، و نیروگاه بوشهر در نهایت در سال ۱۳۹۰ با ظرفیت تولید ۱۰۰۰ مگاوات برق به بهره‌برداری رسید.

طبق گزارش‌های دولتی منتشر شده، تا امروز، نیروگاه بوشهر توانسته است نزدیک به ۵۰۰۰۰ گیگاوات‌ساعت برق تولید و بخشی از نیاز برق کشور را تأمین کند.

این میزان به مراتب کمتر از ظرفیت‌های اولیه در نظر گرفته شده است، چرا که نیروگاه‌های برنامه‌ریزی شده دیگر مانند دارخوین هنوز به بهره‌برداری نرسیده‌اند.

قرار است دو واحد جدید به ظرفیت‌های قبلی نیروگاه بوشهر اضافه شود و انتظار می‌رود هر کدام حدود ۱۰۰۰ مگاوات برق تولید کنند. پیش‌بینی می‌شود که در صورت تکمیل این پروژه‌ها، ظرفیت تولید برق هسته‌ای ایران به حدود ۳۰۰۰ مگاوات برسد.

بیشترین میزان برق هسته‌ای تولیدی ایران تا کنون حدود ۲ درصد از کل مصرف برق کشور بوده است.

نیروگاه بوشهر، با ظرفیت تولید ۱۰۰۰ مگاوات برق، از زمان راه‌اندازی در سال ۱۳۹۰ توانسته است سهم کوچکی از برق مصرفی کشور را تأمین کند. مصرف برق در ایران در سال‌های اخیر به بیش از ۵۵۰۰۰ مگاوات در اوج مصرف رسیده و این مقدار تولید برق هسته‌ای سهم محدودی در تأمین انرژی کشور داشته است.

در صورتی که دو واحد جدید در نیروگاه بوشهر به بهره‌برداری برسند، ظرفیت برق هسته‌ای ایران می‌تواند به حدود ۳ تا ۵ درصد از کل برق مصرفی کشور برسد، که این رقم هم همچنان بسیار پایین است.

چرا همچنان بر روی برنامه‌ای که کمترین بازدهی را برای کشور داشته پافشاری می‌‌شود؟

براساس گزارش‌های منتشرشده رسمی، تنها ۱۰ تا ۱۵ درصد از فعالیت‌های هسته‌ای ایران به کاربرد‌های غیرانرژی، به‌ویژه پزشکی هسته‌ای و تولید رادیوداروها، مربوط می‌شود؛ بنابراین برنامه هسته‌ای ایران تاکنون سود بالایی برای حوزه انرژی و سلامت نداشته است.

از سوی دیگر، تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران عملا امکان توسعه حوزه نفت و گاز ایران را سلب کرده و ایران به عنوان دومین دارنده ذخایر گازی جهان به دلیل نداشتن فناوری لازم، قادر به استفاده از این ذخایر نیست و با کمبود جدی گاز مواجه است. همین کمبود گاز به ناترازی برق منجر شده است. از سوی دیگر همین تحریم‌ها مانع از ورود سرمایه‌گذاران خارجی در حوزه نیروگاه‌های برق و تولید انرژی شده و انحصار شرکت‌های دولتی و نیمه دولتی، چون مپنا عملا ابتکار و توسعه حوزه برق را فلج کرده است.

بعد از امضای برجام شرکت کورکاس انگلیس، قراردادی برای ساخت بزرگترین نیروگاه خورشیدی ایران امضا کرد. ایران قرار بود با این همکاری بخش مهمی از تولید برق خود را به نیروگاه‌های برق تجدیدپذیر منتقل کند، اما تحریم‌های آمریکا و خروج ترامپ از برجام این قرارداد را متوقف کرد.

حتی توسعه نیروگاه بوشهر هم تحت تاثیر همین تحریم‌ها با وقفه مواجه شده است. اگرچه هربار روس‌ها دلیل توقف کار در بوشهر را دلایل فنی اعلام می‌کنند، اما بسیاری از کارشناسان معتقدند قضیه نیروگاه بوشهر برای روسیه به کارت بازی آنها در برابر غرب و آمریکا تبدیل شده است.

غلامرضا آقازاده، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در دولت‌های خاتمی و احمدی‌نژاد معتقد بود تاخیر روسیه در تکمیل نیروگاه بوشهر، عامدانه است. حسن روحانی رئیس جمهور سابق ایران سال ۱۳۸۶ گفته بود مشکل روسیه در ارتباط با ساخت نیروگاه هسته‌ای بوشهر سیاسی است و «شاید اگر پرونده هسته‌ای ایران از آژانس بیرون نمی‌آمد آنها (روس‌ها) به عهد خود وفا می‌کردند، اما امروز شرایط سیاسی کمی تفاوت کرده است.»

مقام‌های ایران در همه ادوار از بدقولی روس‌ها در پروژه نیروگاه اتمی بوشهر نالیده‌اند، اما همین تحریم‌های غرب باعث شده ایران در موضوع توسعه نیروگاه بوشهر به روسیه وابسته باشد و روسیه هم از همین جایگاه بار‌ها سواستفاده کرده است.

20 نظر
  1. دانش

    کشوری که با کمونیست ها نشست وبرخاست کند عاقبتش می شود گره شمالی وگوبا سرانشان در رفاه مردمانشان درفقر وبدبختی مرگ بر روسیه

    1. عمار

      دنیای وارونه. آمریکا تحریم میکنه. اما مرگ بر روسیه

  2. حقیقت گو

    ۲۰ ساله خون مردم رو به بهونه انرژی هسته‌ای توشیشه کرده اید و ما رو در برابر بدترین تحریم‌های دنیا قرار داده اید اونم به بهانه هسته ایی مسالمت‌آمیز خوب یکی از کاربردی ترین اهداف انرژی هسته‌ای همین تولید برقه خوب چی شد؟؟؟ چکار کردید که الان زمستان و تابستان باید برق نداشته باشیم میلیارد ها دلار موشک ساختید برای حف،ظ نظام …. برای حفظ مردم و زندگی مردم چقدر سرمایه گذاری کردید ؟؟؟؟ دروغ و تزویر و ریا کاری رو تموم کنید چوب خدا صدا نداره مطمئن باشید به پشت کمرتون انشالله خواهد خورد

  3. مهدی

    هزینه گزافی نبوده اگه دولت روحانی همه چیز را به باد نمیداد همه چیز درست می شد بدبختی ما اینه خط قرمزی در قوانین نداریم که هر دولتی میاد با ملت و آینده کشور بازی نکنه و یکی دیگه اینکه حدود اختیارات دولت ها زیاده دولت ها مسئول اجرا هستند ولی تو همه چیز حتی تصمیمات کلان کشور هم سرک میکشن اگه خط قرمز داشتیم دولت روحانی سرمایه کشور را به باد نمی داد

  4. منصور

    قدیم پدر سوخته گری حدی داشت
    ولی الان حدی ندارد

  5. کاردر

    اینکه قرار بود آب خوردن با برجام تامین شود، !! نتیجه عوامل آژانس که ماموران موساد بودن ،وارد سیستم هسته ای شدن یه قفل محکم زدن بهش، تا حدی دولت وقت، باج داد که میخواستن موشک رو هم قفل کنن! که خدا حفظش کنه آقا رو، گفت دهنتون رو ببندید ، استکبار نه تنها آب به حلق کسی نمیریزه، بلکه آب دهان را هم برای ژن یابی میکشه! وگرنه اگر ده سال قفل نبود امروز خاموشی نداشتیم، گروسی موصادی باز بوی خرما به مشامش رسیده ساز ایران بدون بمب هسته ای میزنه، عوضی کثافت

  6. من

    گرچه کسی منکر تحریم‌ها و تاثیر آن بر جنبه های مختلف زندگی مردم و از جمله بحث حامل‌های مختلف انرژی نیست ولی:
    با گذشت حدود ۴۶ سال از شروع انقلاب، چطور میتوان تحریم‌های بقول نویسنده، ۴۰ساله را به بحث هسته ای که تقریبا بیست و پنج تا سی سال پس از پیروزی انقلاب شروع شده ربط داد؟
    قرارداد برای تولید برق با انرژی های تجدید ناپذیر در آن سالها، بصورتی که بخش عمده ای از تولید برق کشور را به خود اختصاص دهد بیشتر یک شوخی است. لطفا به آمار عموم کشورهای جهان در این رابطه مراجعه کنید.
    اینکه آمار ۱۰ تا ۱۵ درصدی استفاده از انرژی هسته ای در حوزه سلامت و پزشکی را نیز کم بدانیم، اگر ناشی از غرض نویسنده نباشد، ناشی از کم اطلاعی ایشان است. چطور آمار ۲۰درصدی تولید برق هسته ای در آمریکا، آن را به بزرگترین تولید کننده برق هسته ای جهان تبدیل میکند؟ خوبست نویسنده، برای مقایسه، می‌گفت که چند درصد از انرژی هسته ای در آمریکا یا فرانسه برای امور پزشکی و سلامت استفاده میشود.

    مقایسه کشورهایی که از حدود ۷۰سال پیش استفاده از انرژی هسته ای را آغاز کرده اند با ایران که حدود ۱۳ سال از راه اندازی اولین نیروگاه اتمی آن می‌گذرد یک قیاس مع الفارق است. البته کسی انتظار ندارد ما هم هفتاد سال طی کنیم تا به وضعیت فعلی آن کشورها برسیم ولی …

  7. ناصر اسدی

    دلیلش اینه که اصلا نیروگاه بوشهر هیچگاه بیشتر از ۲۰% توانش برق تولید نکرده و همواره دچار نقص فنی بوده و هست و همواره توسط مهندسان روسی کنترل میشه و مهندس ایرانی در کنترل آن دخالت نداره و نداشته و همواره روس‌ها در تولید برق با توان مناسب تفره رفته و میروند چون این مسئله کاملا سیاسی و تحت کنترل و فرمان مقامات بالای روسیه است …

  8. رضا قشقایی

    ما رو گرفتی…سایت شما..یا جواب ما اصلا بدست شما مسولان میرسه.. پزشکیان وزیرانش و نماینده مجلس رو نمیگم…ما خودمون رو به خدا وبعد شاید اتفاقی که به مردم بعضی کشورها کمک کردمیسپاریم..برو.پول نتت رو از اپراتور بگیر…

  9. ایرانی

    آقایان مسول اگه راست میگین تو کشور از ۱۲ ماه سال نزدیک به ۱۱ ماه سال در بیشتر کشور هوای آفتابی داریم چرا از نیروگاه‌های خورشیدی استفاده نمی‌کنید خدا رو نصف بیشتر کشور زمین بایر داریم واستفاده نمیشه چرا سرمایه گذاری نیروگاه‌های خورشیدی نمیشه این حرفا چرته که منابع پولی نداریم چرا وقتی اختلاس میشه پول داریم برای راحتی مردم پول وامکانات نداریم

  10. علی صفی

    در حکومتی که از صدر تا به زیر دزد باشند چه انتظاری داریم .به نظرم اگه آمریکا بیاید تمام منابع را با ما نصف کند باز وضعیت ما اینجوری نمی باشد

    1. عمار

      خوب تو برو آمریکا زندگی من
      انگار خیلی به آمریکا اعتماد و علاقه داری

  11. حمبد

    سلام جالبی این حرف ها می دنید چی هست روسیه از اول هم همین طور بوده روباه مکار اول گرفتن خاک ایران در ادوار مختلف دوم فقط وعد و وعید دادن به ایران تو همه موارد از هسته تا دفاعی ولی باز هم بخاطر این همه مسائلی که هست ولی هنوز که هنوزه ما دنبالش هستیم نه منفعت داشته فقط ضرر داشته تا به امروز تازه شریک راهبردی مثلا هست استعماری که این روسیه از ایران کرده و می کنه اندازه یک دهم غرب نیست نبود

  12. مهدی

    وقتی عده‌ای نادان و اغلب نفوذی با هزار پدر سوخته بازی و ظاهر ی مذهبی که نقابی بیش نیست بر مسند بنشینند در حالیکه هیچ بهره‌ ای از دانش و ذکاوت و سیاست ندارند و در کلیه امور نسل جوان و صاحب فکرهای باز و روشن را با زدن هرجور برچسب از کشور برانند عاقبت آینده ایران ناگفته پیداست

  13. مرتضی مقدم

    توان نیروگاه اتمی بوشهر در حال حاضر هزار مگاوات هست که تماما در مدار قرار دارد.توان طراحی این نیروگاه به همین مقدار بوده.یک نیروگاه هزار مگاواتی نمیتواند کسری ده هزار مگاواتی برق فعلی را جبران کند.بلایی که روحانی با معاهده پاریس سر برق ایران آورد زخم سربازی است که رئیسی عزیز در حال ترمیم آن از دنیا رفت اما دولت جدید باز به همان ریل روحانی برگشته که نتایج فاجعه باری برای کشور خواهد داشت.خواهشا منصف باشید و درست بنویسید.مملکت طاقت نامردی ندارد.ما همه فرزند ایرانیم و ایران مادر و ناموس ماست

  14. م. ن

    روسها 70 الی 80 نیروگاه آبی در کنار رودخانه ولگا درست کرده اند و تولید 1/3 برق کشور و بنابراین در ایران هم با کمک محرکه آب و پمپ آب و توربین آبی و ژنراتور قابلیت تولید برق هست. از نیروگاه گازی و اتمی و سوختی بهتر است.

  15. محمدرضا گودرزی

    مثل سگ دروغ می‌گید، تولید برق هسته ای قرار بود تا بیست هزار مگاوات برسه که دولت بنفش با برجام یک طرفه توسعه تولید سوخت و بتن ریزی در پربازده ترین نوع نیروگاه هسته ای رو بیست سال به عقب برد و در عوض همون هویج رو بابت چماقی که خوردیم بهش ندادن ، در ضمن دولت قبل با برنامه ریزی در تابستان گاز و گازوئیل رو برای زمستان ذخیره می‌کرد سندش عدم قطعی گاز وبرق بود
    دولت های غربگرای بدبخت اول تا آخر هنرشان نمیشه و نمیتونیم و سر آخر هم نذاشتن کار کنیم هست ،

  16. احمدکریمی

    سلام امیرثابتی دروغگوست اگربرجام به نتیجه میرسید ایران دومین نیروگاه هسته ای خودراافتتاح میکرد ثابتی میگویداگردنبال برجام نرویم نیروگاه هسته ای می‌سازیم پس چراطی این سالها نساختندایران دانش فنی ساخت نیروگاه هسته ای راندارد۴۵سال است تحریم هستیم طی ۴۰سال گذشته ایران هیچوقت دنبال برجام نبودپس چرانتونست نیروگاه هسته ای بسازددروغگو به حکم قرآن منافق است من نمی‌دانم منافقها درمجلس چه غلطی میکنندملت نماینده دروغگو ومنافق نمیخواهد دلیل اصلی نداشتن نیروگاه هسته ای چندچیزهست اول اینکه دین وسیاست رایکی کردندقرآن میگویداگرحاکم امام معصوم علیه السلام باشدامکان یکی شدن دین وسیاست هست دیگراینکه نصف بودجه کشورصرف نهادهای مذهبی میشودیک دزدی آشکاروعلنی ازبیت المال به قول مرحوم علامه طباطبایی روحانیت نبایددرسیاست دخالت کندوظیفه روحانیت ازقدیم الایام فقط ارشادمردم بوده سیاست رافقط بایدبه سیاستمداران سپرد اگرانقلاب نشده بود ماالان ۲۰تانیروگاه هسته ای داشتیم حضرت رسول الله (ص) فرمودند: مهم نیست چه کسی برکشورحکومت می‌کند مهم این است که حاکم کشوربرای مردم چه کارمیکندروحانیت جزضرروبدبختی گرانی وتورم بی خانمانی دربدری آوارگی اعتیادبیکاری هیچ ارمغانی برای ملت نداشتندولی شاه ارزانی رفاه نعمت آبادانی صلح آوردندشما مقایسه کنیدقیمت دلارزمان شاه راکه ۷۹ریال بود باقیمت الان که ۷۰۰۰۰۰ریال است قرآن میگویدحاکم مسلمان کسی است که قیمتها راپایین بیاوردحالاشما قضاوت کنیدباقیمت وحشتناک سکه وارزکشورما اسلامی است یاطاغوتی

  17. محمود

    کدام برق هسته ای ؟! اگر عاقلانه در این چند دهه عمل کرده بودیم که این اوضاع مان نبود . نه برق داریم نه گاز داریم نه بنزین داریم نه صنعت داریم نه کشاورزی داریم چیزی نداریم !! همش دنبال تنش هستیم . کمی هم به صلح جهانی و تعمل بیاندیشم بد نیست ها . قرن بیست و یک بدون برق احمقانه است .

  18. محمد

    واقعا کی قراره بتونیم از این انرژی هسته ای بهره کافی ببریم

ارسال نظر

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.