چه کسی عملیات فرار بشار اسد را ترتیب داد؟

بلومبرگ نوشت: با پیشروی سریع نیرو‌های مخالف سوری به سمت پایتخت، دمشق، سرنوشت رئیس‌جمهور بشار اسد در دستان روسیه قرار گرفت، زیرا ارتش او در حال فروپاشی بود.

کرملین که هنوز از ویدیوی قتل و مثله شدن معمر قذافی، رهبر لیبی، توسط جمعیت در جریان جنگ داخلی آن کشور در سال ۲۰۱۱ وحشت‌زده بود، برای نجات متحد خود وارد عمل شد، حتی در حالی که به این نتیجه رسیده بود که دیگر نمی‌تواند از رژیم اسد حمایت کند.

• فوری| نیروهای داعش رسما به سوریه بازگشتند +ویدیو
• شورشی‌های تحریرالشام با ادوات جنگی وارد حرم حضرت زینب (س) شدند +ویدیو

یک فرد نزدیک به کرملین با آگاهی از این وضعیت گفته است که ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، خواستار توضیح است که چرا سرویس اطلاعاتی روسیه تهدید فزاینده علیه حکومت اسد را تا این حد دیر تشخیص داد.

به نقل از انتخاب، روسیه اسد را قانع کرد که در جنگ علیه گروه‌های مسلح به رهبری هیئت تحریر الشام، شکست خواهد خورد و به او و خانواده‌اش پیشنهاد داد که در صورت ترک فوری کشور، مسیر امنی برای خروج فراهم شود. این اطلاعات توسط سه منبع آگاه ارائه شده است.

به گفته دو نفر، مأموران اطلاعاتی روسیه عملیات فرار اسد را سازمان‌دهی کردند و او را از طریق پایگاه هوایی روسیه در سوریه خارج کردند. یکی از این افراد گفت که ترانسپوندر هواپیما خاموش شده بود تا از ردیابی جلوگیری شود.

این مداخله سوریه که برای انتقال بشار و خانواده‌اش به تبعید انجام شد، به بیش از نیم قرن حکومت خاندان اسد پایان داد. بشار اسد جانشین پدرش، حافظ اسد، شده بود که از سال ۱۹۷۱ تا زمان مرگش در سال ۲۰۰۰ رئیس‌جمهور بود.

ظرف چند ساعت پس از خروج اسد، نیرو‌های مسلح بدون مقاومت وارد دمشق شدند و پیروزی خود را در جنگ سوریه که نزدیک به ۱۴ سال به طول انجامیده بود، اعلام کردند.

سخنگوی کرملین، دیمیتری پسکوف، به درخواست برای اظهار نظر پاسخ نداد. پوتین تاکنون درباره سقوط رژیم اسد به‌صورت علنی صحبت نکرده است.

روسلان پوخوف، رئیس مرکز تحلیل استراتژی‌ها و فناوری‌ها در مسکو، یک اندیشکده دفاعی و امنیتی، گفت “این یک اقدام برای کنترل آسیب بود”

او اضافه کرد که برای روسیه بسیار منطقی بود که به اسد بگوید تسلیم شود، زیرا می‌خواست از یک حمام خون جلوگیری کند که در آن اسد همان سرنوشت قذافی یا صدام حسین، رهبر عراق، را پیدا کند که در سال ۲۰۰۶ پس از یک محاکمه اعدام شد.

با توجه به نگرانی روسیه برای آینده دو پایگاه کلیدی نظامی خود در سوریه — یک بندر دریایی در طرطوس و پایگاه هوایی در حمیمیم — کرملین سعی دارد به‌رغم غافلگیر شدن مقامات از سرعت تحولات میدانی، ظاهری شجاعانه از این ماجرا ارائه دهد.

رسانه‌های روسیه این پیام را مطرح می‌کنند که اسد مسئول شکست خود بوده است، و مسکو به وعده خود برای ترک نکردن او عمل کرده و اکنون باید بر حفظ منافع استراتژیک خود در سوریه و خاورمیانه تمرکز کند.

روسیه در ابتدا با بمباران نیرو‌های مخالف، تلاش کرد آنها را عقب براند و نیرو‌های اسد را تقویت کند. اما با مقاومت اندک ارتش سوریه در برابر شورشیانی که طی چند روز شهر حماه را پس از تصرف حلب به دست گرفتند، روسیه نتیجه گرفت که نمی‌تواند از رژیم حمایت کند، زیرا مخالفان به سمت شهر استراتژیک حمص پیش می‌رفتند.

وزارت امور خارجه روسیه روز یکشنبه اعلام کرد که اسد از مقام خود کناره‌گیری کرده و کشورش را ترک کرده است و افزود که روسیه با “همه گروه‌های مخالف سوری” در تماس است.

سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، روز شنبه در دوحه، پایتخت قطر، با همتایان ایرانی و ترکیه‌ای خود درباره بحران سوریه گفتگو کرد.