پیام روشن توافق جامع ایران و روسیه به غرب چیست؟
توافق ایران و روسیه یک پیام روشن داشت: «ما در برابر محاصره اقتصادی و دیپلماتیک غرب ایستاده‌ایم.» این حرکت دفاعی در شطرنج، به حریف پیام داد که نمی‌تواند به راحتی به مرکز نفوذ کند.
به گزارش تازه‌‌نیوز، «سه معاهده در چهار روز! شطرنج قدرت در منطقه» عنوان یادداشت روزنامه اعتماد به قلم علی آهنگر است که در آن آمده؛ آنچه در هفته پایانی دیماه ۱۴۰۳ در خاورمیانه و قفقاز رخ داد، بازی شطرنج پیچیده و دور از انتظار بود. تنها در چهار روز سه معاهده راهبردی در کشورهای منطقه، صفحه شطرنج قدرت را به گونه‌ای دیگر رقم زد.امریکا و ارمنستان: فرزین کژرو- نخستین حرکت با امریکا بود.
در این مشارکت استراتژیک، ارمنستان مانند بیدق کم‌تکی است که ناگاه خود را در کنار مهره وزیر در مرکز صفحه‌ای یافت که می‌تواند در هر سمت و سویی تحرکی نشان دهد و مانند فرزین کژروی کند. امریکا اما با امضای این توافقنامه راهبردی، حرکت وزیری را انجام داد تا منطقه قفقاز را از دستان روسیه خارج کند. این حرکت نشان‌دهنده علاقه امریکا به بازی طولانی‌مدت در منطقه است که صدای روسیه را درآورد.
انگلستان و عراق: اسب فراموش شده
حرکت حیرت‌انگیز دیگر در صفحه شطرنج ژئوپلیتیک منطقه، در غرب ایران، در عراق رقم خورد. حرکت، اینجا از گوشه‌ها و غافلگیرکننده بود. مهره اسب به حرکت درآمد و در خانه‌ای نشست که از یاد رفته بود. اسب مهره‌ای است که با حرکات نامتقارن و غافلگیرکننده قواعد بازی را تغییر می‌دهد. انگلستان، با امضای توافق با عراق مانند اسبی بود که از پشت صحنه به میدان بازگشت. این معاهده با محوریت بازسازی و انرژی نشان داد که لندن همچنان قصد دارد به خاورمیانه بازگردد و نقش‌آفرین باشد. انگلستان به فطرت حرکت اسبی خود برگشت و به خانه‌ای آمد که بارها از آنجا رانده شده بود. کتاب‌های تاریخ عثمانی در بین‌النهرین در قرن نوزدهم پر است از نام‌های کرکوک و موصل و بغداد و بصره که در هر جا با نام انگلستان برخورد می‌کند. در آغاز قرن بیستم، در سال‌های پایانی جنگ جهانی اول، نوبت که به سایکس پیکو رسید، مرزهای عراق و کویت با چنان ظرافتی در لندن طراحی شد که نفاق‌های همواره تا صبح روز قیامت در آنجا باقی بماند تا هیچ‌گاه از وجود انگلستان بی‌نیاز نمانند. خانه کاشی ۱۰ خیابان داونینگ در چهارشنبه ۲۶ دی ۱۴۰۳ با حرکت اسب‌گونه خود با در پیش گرفتن راهبرد «حمله آرام» به تنظیمات کارخانه برگشت. این ازرق، زخمه بر جور بغداد و بصره کشید تا نوای اشک و کاسه‌گر و فرودینه در بامداد خمار که برآید؟
ایران و روسیه: استراتژی قلعه
سومین معاهده راهبردی در طول چهار روز، در جمعه ۲۸ دیماه ۱۴۰۳ بین ایران و روسیه بسته شد. حرکت ایران و روسیه اما در شطرنج ژئوپلیتیک منطقه در قامت قلعه بود. دو «رخ» به هم پیوستند و دفاع قلعه رفتند. مانند رخ، گام در خط مستقیم نهادند. شاه‌رخ زدند تا از بازی ایام غافل نمانند. توافق ایران و روسیه یک پیام روشن داشت: «ما در برابر محاصره اقتصادی و دیپلماتیک غرب ایستاده‌ایم.» این حرکت دفاعی در شطرنج، به حریف پیام داد که نمی‌تواند به راحتی به مرکز نفوذ کند.
صفحه شطرنج همچنان پویاست
در این بازی پیچیده، هر مهره حرکتی خاص داشت و هر تاکتیک پاسخی در پی دارد. سه معاهده راهبردی هفته پایانی دیماه ۱۴۰۳ نشان می‌دهند که صفحه شطرنج ژئوپلیتیک منطقه همچنان پویاست و مهره‌ها در حال تغییر موضعند. بازی شطرنج ژئوپلیتیک، هیچ‌گاه با یک حرکت یا حتی یک بازی به پایان نمی‌رسد. حرکات دیماه ۱۴۰۳، اگرچه خطوط تازه‌ای در صفحه کشید، اما مات شدن هیچ یک از طرف‌ها را در پیش ندارد. طرفین متعاهدین در هر کدام از این سه معاهده همچنان در تلاشند تا صفحه را به نفع خود تغییر دهند اینکه این بازی و تغییرات صفحه چگونه ادامه خواهد یافت، سوالی است که زمان، پاسخ آن را خواهد داد.
مهره وزیر آنها در مرکز صفحه قفقاز نشست. معاهده راهبردی واشنگتن و ایروان در سه‌شنبه ۲۵ دیماه ۱۴۰۳ در امریکا به امضای وزیران خارجه دو کشور رسید. چنانکه متن کامل منتشر شده «منشور مشارکت استراتژیک بین ارمنستان و ایالات متحده» نشان می‌دهد، دو کشور روابط خود را در زمینه‌های دیپلماتیک، اقتصادی، انرژی، فناوری پیشرفته، علمی، آموزشی، فرهنگی، حقوقی، دفاعی و امنیتی تقویت خواهند کرد. آنتونی بلینکن در گفت‌وگو با خبرنگاران در کنار همتای ارمنی‌اش، آرارات میرزویان، از شروع گفت‌وگو برای همکاری صلح‌آمیز هسته‌ای پرده برداشت. او گفت: «این واقعا یک نقطه عطف است؛ این موضوع راه‌های تازه‌ای را برای همکاری دو کشور در زمینه انرژی هسته‌ای، علم و فناوری باز می‌کند.» بلینکن افزود: ما همچنین در حوزه امنیت و دفاع با ارمنستان کار می‌کنیم، به نیروهای ارمنستان آموزش می‌دهیم و در گشت مرزی با ایروان همراهی خواهیم کرد. نکته عجیب اینکه ارمنستان در این مشارکت استراتژیک، به ائتلاف جهانی ضد داعش پیوست. بلینکن در این لحظه چهره‌اش را به سمت وزیر خارجه ارمنستان برگرداند و گفت: «آرارات! شما به ۸۷ عضو دیگر ملحق خواهید شد تا برای ثبات بیشتر در خاورمیانه و فراتر از آن با یکدیگر همکاری کنید!»
