روزنامه فایننشال در مقاله‌ای نوشت: اظهارنظر مارک روته، دبیرکل ناتو درباره ترکیه و اتحادیه اروپا برای بهبود روابط خود در حالی مطرح شده که خروج دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا از امنیت اروپا باعث شده تا کشورهای این قاره به سرعت به فکر ائتلاف بین خود بیفتند.
به گزارش ایسنا، به گفته مقام‌های مطلع، روته به صورت محرمانه به سران کشورهای اتحادیه اروپا تاکید کرده تا روابط و همکاری خود را با رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه پس از سال‌ها روابط مخدوش بهبود بخشند.
همچنین این تاکید از سوی روته در حالی بوده که بروکسل به دنبال راه‌هایی برای افزایش همکاری با ترکیه و دیگر کشورهای غیر عضو اتحادیه اروپا به عنوان بخشی از افزایش ظرفیت‌های دفاعی اروپاست.
تهدیدهای دونالد ترامپ برای خروج از تضمین‌های امنیتی به متحدان ناتو در اروپا و همچنین تلاش او برای از سرگیری روابط با روسیه و قطع حمایت از اوکراین، باعث نگرانی کشورهای اروپایی شده است. به علاوه، در کنار افزایش سریع هزینه‌های دفاعی، برخی از کشورهای اروپایی به حمایت از همکاری در یک «ائتلاف داوطلبانه» با کشورهای غیر عضو اتحادیه اروپا مانند نروژ و بریتانیا پرداخته‌اند.
هاکان فیدان، وزیر خارجه ترکیه اوایل ماه جاری میلادی در گردهم آیی قدرت‌های نظامی بزرگ اروپا در لندن حضور داشت تا درباره حمایت از اوکراین و مسائل گسترده دفاعی با همتایان خود دیدار و گفت‌وگو کند.
سفر فیدان به لندن به درخواست روته در یک ضیافت ناهار خصوصی با سران اروپایی اوایل فوریه بود که در آنجا، دبیرکل ناتو اهمیت افزایش همکاری با ترکیه را مطرح و به شرکت کنندگان تاکید کرد تا با ترکیه همکاری داشته باشند.
روته که دوران نخست وزیری خود در هلند جنگ لفظی شدیدی با اردوغان داشت، همچنین ژانویه ۲۰۲۵ به پارلمان اروپا گفت که همکاری کشورهای غیر عضو اتحادیه اروپا در اقدامات صنایع دفاعی این اتحادیه امری حیاتی و مهم در تضمین امنیت اروپاست.
یکی از مقام‌های ارشد اتحادیه اروپا مطلع به گفته‌های روته اعلام کرد: «اوضاع تغییر می‌کند. در مقطعی از زمان، شما نیاز دارید بدون در نظر گرفتن مسائلی که قبلا بوده، تصمیم بگیرد که چه کسی مایل است در تیم شما باشد.»
ترکیه در جمع کشورها اتحادیه اروپا و سایر متحدان در وضع تحریم‌ها علیه روسیه در ارتباط با حمله به اوکراین قرار نگرفت و همچنان روابط قوی اقتصادی و انرژی با مسکو دارد.
با اینکه همکاری مستقیم اتحادیه اروپا در امور دفاعی و امنیتی محدود به حوزه‌هایی مانند بسیج نظامی و برخی ماموریت صلح‌بانی و نظارتی است، این اتحادیه دارای اهرم‌های مالی قابل ملاحظه‌ای برای شکل دادن همکاری صنعت دفاعی خود است.
صنعت تسلیحاتی قابل توجه ترکیه بخشی از یک رقابت گسترده‌تر میان کشورهای عضو اتحادیه اروپاست که در مورد این موضوع بحث می‌کنند که آیا شرکت‌های دفاعی کشورهای ثالث باید از ابتکارات اتحادیه اروپا برای افزایش هزینه‌های تسلیحاتی بهره‌مند شوند یا خیر. مقامات همچنین اظهار کردند که تلاش برای افزایش تعامل با آنکارا به منظور تقویت روابط دوجانبه با کشورهای اروپایی نیز صورت می‌گیرد.
ترکیه از نظر تکنیکی یک کاندیدای پیوستن به اتحادیه اروپا شمرده می‌شود اما این رویه مدت‌هاست که به مشکل خورده است. اتحادیه اروپا کانال‌های مختلف گفت‌وگو را تعلیق کرده که شامل موارد مرتبط با امور دفاعی و امنیتی است و بخشی از آن هم به دلیل تنش‌های بین آنکارا و یونان است.
یکی از دیپلمات‌های یونانی گفته که آتن درباره افزایش همکاری دفاعی با ترکیه بیشتر از آنکه متعصب باشد، محتاط است.
وی افزود: «ترکیه باید در مذاکره درباره مسائل مهم با کشورهای عضو اتحادیه اروپا موثر و سازنده عمل کند.»
قبرس یونانی‌نشین عضوی از اتحادیه اروپاست که از ۱۹۷۴ و زمانیکه نیروهای ترکیه‌ای در واکنش به کودتایی با دخالت آتن و با هدف متحد کردن جزیره قبرس با یونان به شمال این جزیره یورش بردند، یکی از بزرگترین موانع در تعمیق روابط آتن و آنکارا بوده است.
مقام‌های ترکیه‌ای شکایت دارند که اوضاع پیرامون این جزیره با بیش از یک میلیون جمعیت مانع از پیشبرد ابتکاراتی برای گسترش همکاری در مسائل امنیتی اروپا شده است.در این میان، چندین دیپلمات گفته‌اند، بازگشت مجدد ترامپ به کاخ سفید دورنماهای را تغییر داده است.
فیدان همین چند روز پیش در پاسخ به تاثیر احتمالی ترامپ بر توافق‌های امنیتی اروپا گفته بود: «ما در حال بررسی انجام بهترین اقدام هستیم. اگر این دخالت به یک ساختار امنیتی اروپایی جدید ختم شود، ما برای همکاری آماده هستیم.»
