بازندگان انتخابات بعد از شکست چه کردند؟
کاندیداهای شکست خورده از سال ۵۸ تا ۹۶، بعد از شکست در انتخابات چه کردند؟ با هم در ادامه می‌خوانیم.
به گزارش تازه‌نیوز، مصطفی آرانی در روزنامه هفت صبح نوشت: فردا دوره سیزدهم انتخابات ریاست‌جمهوری برگزار می‌شود. با درنظر داشتن اینکه در دوره اول به‌طور رسمی ۱۲۴ کاندیدا ولی به طور واقعی، ۹ کاندیدا حضور داشتند می‌توان گفت که در این مدت،(بدون حذف افرادی که در چند دوره کاندیدا بودند) ۶۱ نفر نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری بودند.در این شرایط جالب خواهد بود اگر ببینیم که کاندیداهای شکست خورده، بعد از شکست در انتخابات چه کردند.از دوره اول با هم مرور کردیم و رسیدیم به دوره دوازدهم و عجب که سرنوشت شکست‌خوردگان در این ۴۰سال چقدر متفاوت و عجیب بوده است.شکست‌خوردگان ۵۸ کجا و شکست‌خوردگان ۹۶ کجا!
*** دوره اول: بنی صدر،مدنی و حسن حبیبی، نفرات اول تا سوم آن انتخابات شدند.بنی صدر ۱۱میلیون رای آورد و سید‌احمد مدنی ۲میلیون و ۲۴۰هزار رای و حسن حبیبی حدود ۷۰۰هزار رای. افراد دیگری هم بودند.داریوش فروهر و صادق قطب‌زاده و کاظم سامی و حسن آیت و صادق طباطبایی و صادق خلخالی.فقط حسن حبیبی و صادق طباطبایی از این حجم عاقبت به‌خیر شدند.بنی صدر رئیس‌جمهور شد ولی حدود یک‌سال و چهار ماه بعد، عدم کفایت او توسط مجلس تصویب و توسط امام عزل شد و بعد با مسعود رجوی از ایران فرار کرد.سید احمد مدنی در انتخابات مجلس اول شرکت کرد و از حوزه کرمان به مجلس راه پیدا کرد ولی به دلیل برخی اسناد منتشرشده از سفارت سابق آمریکا، اعتبارنامه او به تصویب نرسید و برای همیشه از ایران رفت.
داریوش فروهر که ۱۳۳ هزار رای آورده بود پاییز سال ۶۰ را در زندان گذراند و بعد از آن را هم به فعالیت سیاسی در حزب ملت ایران.در پاییز سال ۱۳۷۷ هم به همراه همسرش پروانه فروهر، هدف یکی از قتل‌های زنجیره‌ای قرار گرفت و کشته شد.صادق قطب‌زاده ۴۸هزار رای آورد و بعد از آن زمینه جدایی‌اش از نظام آغاز شد و در نهایت به اتهام توطئه و مشارکت در کودتا و تلاش برای ترور رهبر انقلاب به اعدام محکوم شد.دکتر کاظم سامی بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری در انتخابات مجلس شرکت کرد و نماینده دور اول مجلس شد و پس از آن به طبابت می‌پرداخت تا اینکه در آذر سال ۱۳۶۷ توسط فردی ترور شد.نام این فرد محمود جلیلیان ذکر و گفته شد که او بعد از سه هفته در یک حمام در اهواز خودکشی کرده است.
شهید حسن آیت نیز که در آن انتخابات شرکت کرده و بازنده شده بود بعدا در انتخابات مجلس به عنوان نماینده تهران منتخب شد ولی در مرداد سال ۱۳۶۰ ترور شد و به شهادت رسید. صادق خلخالی هم با وجود اینکه حاکم شرع قدرتمند ابتدای انقلاب بود،از دور اول تا سوم مجلس نماینده بود ولی بعد از آن کم‌کم منزوی شد و در سال ۱۳۸۲ درگذشت.همانطور که گفتیم از آن همه حسن حبیبی و صادق طباطبایی صرفا عاقبت به‌خیر شدند. حبیبی نماینده مجلس شد، بعد از آن وزیر دادگستری شد، بعد از آن و به طور همزمان هم معاون رئیس‌جمهور بود برای ۱۲سال و هم عضو شورای نگهبان و البته برای ۲۱سال عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام.حبیبی در سال ۱۳۹۱ درگذشت.صادق طباطبایی اما از آن به بعد در سیاست حضور چندانی نداشت و بیشتر به عنوان راوی روزهای انقلاب او را در رسانه‌ها می‌دیدیم.
*** دوره دوم: دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری در مرداد سال ۱۳۶۰ برگزار شد.محمد‌علی رجایی در آن انتخابات پیروز شد ولی یک ماه و چهار روز بعد به شهادت رسید.رقیب اولش، عباس شیبانی بود.از شهریور سال ۱۳۶۰ نماینده مجلس شد تا خرداد ۱۳۷۹٫ بعد از آن از اردیبهشت ۱۳۸۲ عضو شورای شهر شد تا مرداد سال ۱۳۹۶٫ حالا هم در ۹۰سالگی، سایه‌اش مستدام بر سر عزیزان و خانواده‌اش.نفر سوم آن انتخابات علی اکبر پرورش بود.بعد از انتخابات وزیر آموزش‌وپرورش دولت اول میرحسین موسوی شد و دو دوره سوم و چهارم مجلس را هم به نمایندگی و حضور در هیات رئیسه گذراند.نفر چهارم هم حبیب الله عسگراولادی بود.او هم دو سال وزیر بازرگانی دولت موسوی شد و نماینده دوره چهارم مجلس و البته از سال ۱۳۷۵ تا سال ۱۳۹۲، یکی از اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام.پرورش و عسگراولادی که هر دو از اعضای موتلفه اسلامی بودند به فاصله دو ماه در سال ۱۳۹۲ درگذشتند. عسگراولادی در آبان و پرورش در دی ماه.
*** دوره سوم: دور سوم انتخابات در مهر سال ۱۳۶۰ برگزار شد و آیت‌الله خامنه‌ای سه رقیب داشت،هر سه از یک حزب سیاسی یعنی موتلفه.نفر دوم علی اکبر پرورش بود و نفر سوم سید‌رضا زواره‌ای که نماینده اول و دوم مجلس شد و بعد از آن هم رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور. او در سال ۱۳۸۴ درگذشت.نفر آخر هم حسن غفوری فرد که وزیر نیرو شد در همان دولت آیت الله خامنه‌ای و بعد در دولت هاشمی رئیس سازمان تربیت بدنی شد و سه دوره پنجم و هفتم و هشتم هم نماینده مجلس بود. او این روزها ۷۸ ساله است.
*** دوره چهارم: انتخابات دوره چهارم در مرداد سال ۱۳۶۴ برگزار شد و بالاخره رئیس‌جمهور توانست یک دوره کامل چهار ساله را پشت سر بگذراند. رقیب اصلی آیت‌الله خامنه‌ای در آن انتخابات سید محمود کاشانی، فرزند آیت‌الله کاشانی بود که یک میلیون و ۴۰۰ هزار رای هم آورد ولی نتوانست به نزدیکی آرای آیت الله خامنه‌ای که ۱۲میلیون و ۲۰۰ هزار رای بود هم برسد. نفر سوم آن انتخابات هم حبیب الله عسگراولادی بود.
*** دوره پنجم:بی‌جان‌ترین انتخابات ریاست‌جمهوری طول تاریخ انقلاب در سال ۱۳۷۲ برگزار شد. بین اکبر هاشمی رفسنجانی و عباس شیبانی. این خاطره اکبر هاشمی رفسنجانی از روز ۱۸تیر ۱۳۶۸ است: با آیت‌الله خامنه‌ای جلسه کوتاهی داشتیم…قرار شد به شورای نگهبان توصیه کنیم که تعداد بیشتری از نامزدهای ریاست‌جمهوری را ذی‌صلاحیت معرفی کنند که انتخابات جلوه بیشتری داشته باشد. امروز فقط من و آقای دکتر [عباس] شیبانی را صالح معرفی کرده‌اند.آقای [مهدی] کروبی هم آمد.در همین خصوص اصرار داشت و از شورای نگهبان به خاطر عدم توجه به مسائل سیاسی انتقاد می‌کرد.»
*** دوره ششم: دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری اما جان داشت.احمد توکلی از منتقدان اقتصادی رئیس‌جمهور با پایگاهی در روزنامه رسالت، رقیب جدی هاشمی بود و نزدیک به ۲۵درصد آرا را به دست آورد.دو نامزد دیگر اما جدی نبودند.عبدالله جاسبی که به روایت خاطرات هاشمی رفسنجانی در روز ۳۰ اردیبهشت ۱۳۷۲،«برای مشورت در مورد شیوه تبلیغات انتخاباتی» نزد هاشمی رفسنجانی رفته بود.از رجبعلی طاهری اطلاعات زیادی نداریم جز اینکه اولین فرمانده سپاه استان فارس بوده و در مهر سال ۱۳۹۲ درگذشته است.
*** دوره هفتم: سید محمد خاتمی که انتخابات را برد،علی‌اکبر ناطق نوری برگشت به خیابان امام خمینی و در همان مجلس قدیم با آن صندلی‌های سناتوری قرمزی، به ریاست مجلس ادامه داد. سید رضا زواره‌ای، نفر سوم کاندیداهای آن انتخابات بود که معرفی‌اش کردیم و نفر چهارم هم آیت‌الله محمد محمدی ری شهری که بعد آن انتخابات همچنان دو سمت کلیدی خود را در اختیار داشت:تولیت آستان حضرت عبدالعظیم که هنوز هم آن را در اختیار دارد و رئیس بعثه رهبر انقلاب در حج یا به قولی امیر الحاج ایرانیان در مکه که در دی سال ۱۳۸۸ از آن استعفا داد. بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری هفتم،جمعیت سیاسی ری شهری،یعنی جمعیت دفاع از ارزش‌های انقلاب اسلامی هم به کار سیاسی خود پایان داد.
*** دوره هشتم: باز هم احمد توکلی رقیب خاتمی بود که این‌بار ۱۶درصد از آرا را به دست آورد. علی شمخانی دیگر کاندیدای آن دوره بود.با وجود آنکه وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح خاتمی بود برای دور دوم ریاست‌جمهوری، رقیب رئیس خود شد اما در دولت دوم باز هم رئیس ماند.در دولت احمدی‌نژاد وقتش را در شورای روابط خارجی گذراند و با آمدن حسن روحانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی شد هر چند که آبش با او در یک جوی نمی‌رود.عبدالله جاسبی و سید محمود کاشانی از دیگر کاندیداهای انتخابات سال ۸۰ بودند که معرفی‌شان کرده‌ایم.
*** دوره نهم: اکبر هاشمی رفسنجانی، بازنده بزرگ آن انتخابات، همچنان رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام و بعد از فوت آیت‌الله مشکینی از سال ۱۳۸۶ تا سال ۱۳۸۹، رئیس این مجلس بود. او از حوالی سال ۱۳۹۱، به یک مورد نادر از احیای حیثیت سیاسی در ایران تبدیل شد تا جایی که به گفته اخیر وزیر اطلاعات وقت، به دلیل مقبولیت در انتخابات سال ۱۳۹۲، ردصلاحیت شد. با این حال او در آخرین انتخابات عمر خود یعنی خبرگان سال ۱۳۹۴، دو میلیون و ۳۰۰هزار رای در تهران آورد.اکبر هاشمی رفسنجانی در دی ماه ۱۳۹۵ درگذشت. مهدی کروبی، دیگر بازنده آن انتخابات، بعد از انتخابات از مجمع روحانیون مبارز که دبیر کل آن بود به دلیل حمایت از هاشمی، گلایه‌مند شد و حزبی به نام اعتماد ملی را تشکیل داد.
او در سال ۱۳۸۸ هم یکی از کاندیداها بود و از معترضان به نتایج آن انتخابات که از زمستان ۱۳۸۹ در حصر خانگی است. محمد باقر قالیباف که در آن انتخابات ۴ میلیون رای آورد، بعد از آن انتخابات به مدت ۱۲ سال شهردار تهران شد و در این مدت در انتخابات ۱۳۹۲ هم شرکت کرد و انصراف داد. از سال ۱۳۹۹ هم که او رئیس مجلس شورای اسلامی است. مصطفی معین که در آن انتخابات رای ۹ درصد مشارکت‌کنندگان را به دست آورد پس از آن به امور علمی و پزشکی پرداخت. علی لاریجانی دو سال، دبیر شورای عالی امنیت ملی و مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای احمدی‌نژاد شد ولی بعد از آن دید که با او نمی‌تواند کار کند و استعفا داد و بعد از حدود یک‌سال به مجلس رفت، حداد عادل را کنار زد و ۱۲ سال رئیس مجلس بود. حالا هم که نامزد ردصلاحیت‌شده انتخابات ریاست جمهوری است. نفر آخر هم که محسن مهرعلیزاده بود که همین دیروز از این انتخابات انصراف داد.در دولت احمدی‌نژاد تقریبا سمتی نداشت ولی در دولت روحانی عضو هیات مدیره منطقه آزاد کیش بود و مدتی هم استاندار اصفهان.
*** دوره دهم: میرحسین موسوی، نفر دوم اعلامی انتخابات آن سال بعد از انتخابات به شدت به نتایجش اعتراض کرد و از زمستان آن سال در حصر خانگی است. به همراه همسرش و البته مثل مهدی کروبی، دیگر نامزد آن انتخابات. محسن رضایی اما همچنان دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام باقی ماند و البته در انتخابات ۹۲ نیز در انتخابات حضور پیدا کرد و نزدیک به ۴میلیون رای آورد.
*** دوره یازدهم:در این انتخابات نفر دوم قالیباف بود که در دوره نهم از او یاد کردیم. نفر سوم سعید جلیلی بود. ۴میلیون رای آورد.بعد از انتخابات نماینده رهبر انقلاب ماند در شورای‌عالی امنیت ملی و فردا هم یکی از کاندیداهاست.نفر چهارم محسن رضایی است که باز هم از او در انتخابات دهم یاد کردیم.نفر پنجم علی اکبر ولایتی است که بعد از آن انتخابات همچنان رئیس بیمارستان مسیح دانشوری و البته صاحب سمت‌های فراوان دیگر باقی ماند و از تابستان ۱۳۹۶ هم به رئیس هیات امنای دانشگاه آزاد شد.سید محمد غرضی،نامزد ششم آن انتخابات هم همچنان در بخش خصوصی فعال است.
*** دوره دوازدهم: سید‌ابراهیم رئیسی که در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۱۳۹۶، شانزده‌میلیون رای آورد به آستان قدس رضوی برگشت اما از اسفند ۱۳۹۷ و بعد از پایان دوره آیت‌الله لاریجانی (و البته انتصاب او به سمت رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام بعد از فوت آیت‌الله شاهرودی) رئیس قوه قضائیه شد.مصطفی میرسلیم،دیگر رقیب روحانی در این دوره از اسفند ۱۳۹۸ به عنوان منتخب مردم تهران به مجلس راه پیدا کرد و هاشمی طبا، همچنان به عنوان فعال سیاسی و البته مدیریت ورزشی نزدیک به اصلاح‌طلبان در صحنه باقی ماند.
بیشتر ببینید و بخوانید:
