عصر ایران نوشت: ترامپ علیه ایران، از ترفندهای ساده برای آسیب رساندن استفاده می کند. ترفندهای ساده و آسان اما دارای ظرفیت بالا برای ضربه زدن به منافع طرف مقابل. یکی از این ترفندها، افزایش تورم در ایران از طریق افزایش قیمت دلار است.
ایجاد بی ثباتی اقتصادی و آسیب شدید اقتصادی از طریق ایجاد تورم شدید در نتیجه افزایش قیمت دلار با هدف فشار بر ایران، از سوی امریکا دنبال می شود. این علاوه بر تاثیرات منفی تحریم های اقتصادی - سیاسی امریکا علیه ایران است.
افزایش قیمت دلار در برابر ریال ایران به دو شیوه از سوی دولت امریکا دنبال می شود.
- اول: مستقیم، فیزیکی و اقتصادی: کاهش ورود دلار به ایران و کاهش دسترسی ایران به دلار.
- دوم: غیرمستقیم، غیرفیزیکی، روانی و سیاسی: افزایش سطح نزاع و درگیری با ایران.
در شیوه اول به طور طبیعی و براساس قاعده عرضه و تقاضا وقتی حجم کالایی کاهش می یابد قیمت آن نیز بالا می رود. کاهش صادرات نفت ایران، تحریم های بانکی و مالی و پولی، توقیف و توقف پول های ایران در بانک های مختلف جهان و جلوگیری از تبدیل آنها به دلار یا ارزهای جهان رو، کاهش درآمدهای دلاری و ارزی ایران، کاهش سرمایه گذاری خارجی در ایران، جلوگیری از دسترسی ایران به دلار یا ورود دلار به ایران، همه این موارد باعث کاهش حجم دلار در دسترس دولت ایران و بانک مرکزی می شود. در نتیجه، قیمت دلار در برابر ریال ایران بالا می رود.
یکی از نتایج این وضعیت را می توان در کم پولی و ناتوانی کنونی دولت ایران در واردات کالاهای مهم از جمله خودرو دید.
اما راه دوم که نسبت به راه اول، آسان تر و با تاثیرات سریع تر و شدیدتر است اقدامات دولت امریکا و شخص ترامپ در بالابردن سطح تنش با ایران است.
براساس قاعده موجود، هر گاه دو کشور وارد نزاع و تنش شوند واحد پول اقتصاد کوچکتر و ضعیف تر، در برابر اقتصاد بزرگتر و قوی تر، کاهش می یابد.
یعنی وقتی سطح تنش میان ایران و امریکا بالا می گیرد قیمت دلار در برابر ریال ایران، افزایش می یابد. این موضوع فارغ از موضوع مصداقی تنش و اینکه حق با چه کسی است رخ می دهد.
هر چه سطح تنش بالاتر و شدیدتر و هر چه فاصله دو اقتصاد با یکدیگر بیشتر باشد کاهش ارزش پول طرف ضعیف و کوچکتر، بیشتر و بیشتر می شود.
در نزاع ایران وامریکا، واضح است که اقتصاد امریکا بزرگتر و قوی تر است در نتیجه بدون اینکه امریکا دست به کار فیزیکی اقتصادی – مالی و دلاری زده باشد ارزش دلار بالا می رود و ارزش ریال ایران کاهش می یابد.
این موضوع همچنین بخشی از نقش چشم انداز در ارزش پول هر کشور است. هرگاه چشم انداز و پیش بینی سیاسی – اقتصادی یک کشور مثبت باشد ارزش پول آن کشور هم بدون هیچ رخداد فیزیکی اقتصادی – پولی – مالی، تقویت می شود و بالا می رود و عکس آن هم صادق است.
به عنوان مثال هر گاه میان ترکیه و اتحادیه اروپا یا آمریکا نزاعی در می گیرد به صورت خودکار ارزش لیره ترکیه در برابر یورو یا دلار کاهش می یابد. این اتفاق فارغ از اینکه به لحاظ مصداقی، موضوع اختلاف و درگیری چیست یا حق با کیست
همینطور وقتی در جزئیات برگزیت، میان بریتانیا و اتحادیه اروپا، اختلاف و نزاعی در گرفت ارزش پوند انگلیس در برابر یورو کاهش یافت. همچنین وقتی نتیجه مثبت همه پرسی برگزیت اعلام شد در همان روز اعلام نتیجه، ارزش پوند کاهش یافت.
وقتی ترامپ پیش از این همزمان علیه واردات کالا از سه کشور کانادا، مکزیک و چین، عوارض وضع کرد ارزش پول این سه کشور در برابر دلار امریکا کاهش یافت.
البته این کاهش ها و افزایش ها بسته به موضوع و شرایط مختلف، متغیر هستند. جایی این افزایش می توان یک درصد و جای دیگری می تواند تا ۵۰ درصد و بیشتر باشد. در همه مثال های بالا گفته، معمولا کاهش ارزش پول در اثر نزاع سیاسی، چند درصد و حداکثر نزدیک به ۱۰ درصد بوده اما در نزاع ایران - امریکا، ارزش پول ایران بیش از ۵۰ درصد کاهش یافته است.
وقتی در سال ۲۰۲۰ / ۱۳۹۹ جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری امریکا پیروز شد قیمت دلار در برابر ریال ایران کاهش یافت و برخلاف آن، در روز اعلام پیروزی ترامپ در دو انتخابات امریکا ( ۲۰۱۶ و ۲۰۲۴) ارزش دلار در برابر ریال، افزایش یافت. چون پیش بینی و نگاه و چشم انداز بعد از انتخاب جو بایدن از روابط ایران – امریکا، مثبت و ترامپ، منفی بود.
همینطور درباره انتخاب مسعود پزشکیان در انتخابات ریاست جمهوری ایران. در روز اعلام پیروزی او قیمت دلار کاهش یافت و مشخص است که در صورت پیروزی رقیبش (سعید جلیلی)، دلار صعودی می شد.
جنس افزایش شدید و جهشی قیمت دلار در سال گذشته ۱۴۰۳ از حدود ۶۰ هزارتومان در ابتدای سال تا ۱۰۰ هزارتومان در انتهای سال را می توان همین موضوع دانست. قیمت دلار با اعلام انتخاب مسعود پزشکیان، به زیر ۶۰ هزارتومان و در محدوده ۵۰ هزارتومان کاهش یافت اما با انتخاب دوباره ترامپ، سیر جهشی را شروع کرد تا در پایان سال، رکورد ۱۰۰ هزارتومان زده شود.
در حالی که ترامپ تاکنون هیچ تحریم دلاری – پولی – بانکی علیه ایران اعمال نکرده است اما هم در روز انتخاب او، افزایش سطح تنش میان تهران – واشنگتن پیش بینی شد و ثانیا از زمان بازگشت به کاخ سفید ، وی با انجام اقداماتی از جمله امضای بخشنامه فشار حداکثری، وعده صفرسازی صادرات نفت ایران یا موضع گیری های منفی مانند تهدید به حمله نظامی و بمباران ایران سطح تنش با تهران را گام به گام بالا برد.
مهمترین دلیل افزایش جهشی قیمت دلار در سال ۱۴۰۳ ترامپ است.
از زمان اعلام نام ترامپ در ۱۵ آبان گذشته به عنوان برنده انتخابات (افزایش قیمت دلار از ۶۰ به حدود ۷۰ هزارتومان) تا ورود به کاخ سفید و آغاز به کار در اول بهمن ( افزایش قیمت دلار به ۸۳ هزار تومان) و سپس تهدیدات و سخنانش علیه ایران و افزایش تنش تهران - واشنگتن، گام به گام دلار بالا و بالاتر رفت تا رکورد ۱۰۰ هزارتومان را بشکند و در یک سال، بیش از دو برابر، ارزش ریال کاهش یابد. نتیجه این وضعیت هم چیزی نیست جز اینکه کاهش ارزش پول به زودی به شکل تورم بالا ظهور می کند یا کرده است.
