رویداد۲۴ نوشت: مذاکرات ایران با سه کشور اروپایی (آلمان، فرانسه و انگلیس) فردا در ژنو برگزار می‌شود؛ نشستی که دستور کار اصلی آن مسائل هسته‌ای و موضوع رفع تحریم‌ها عنوان شده است. مجید تخت‌روانچی ریاست هیأت ایرانی را بر عهده دارد و از طرف اروپا معاونان وزرای خارجه سه کشور در این گفت‌وگو حضور خواهند داشت.
مذاکرات در سایه تهدید اسنپ بک
در چند ماه گذشته روند روابط ایران و اروپا فراز و نشیب‌های قابل توجهی داشته است. پس از تشدید اختلافات بر سر میزان غنی‌سازی و فعالیت‌های هسته‌ای ایران، سه کشور اروپایی بارها تهدید به فعال سازی مکانیسم اسنپ‌بک اشاره کردند؛ اقدامی که در صورت اجرایی شدن، می‌تواند بازگشت تحریم‌های سازمان ملل را به همراه داشته باشد. ایران این تهدید را غیرقانونی دانست و هشدار داد که هرگونه توسل اروپا به چنین سازوکاری، تبعات جدی در پی خواهد داشت.
از سوی دیگر، در هفته‌های اخیر تماس‌های دیپلماتیک فشرده میان وزرای خارجه ایران و سه کشور اروپایی برقرار بوده است. جمعه گذشته نیز وزیر امور خارجه کشورمان در گفت‌وگویی تلفنی با همتایان اروپایی خود، مواضع جمهوری اسلامی را در قبال تعهدات برجامی و مسئولیت اروپا در قبال تحریم‌ها به‌صراحت بیان کرد.
تأثیر جنگ ایران و اسرائیل بر فضای مذاکرات
مذاکرات ژنو در شرایطی برگزار می‌شود که تنش‌های بی‌سابقه میان ایران و اسرائیل و درگیری‌های مستقیم و غیرمستقیم در منطقه، فضای دیپلماتیک را به شدت پیچیده کرده است. اروپا نگران است که گسترش تنش‌ها، عملاً هرگونه امکان بازگشت به میز مذاکره و توافق با ایران را از بین ببرد. در مقابل، ایران این جنگ را نتیجه سیاست‌های خصمانه تل‌آویو و حمایت‌های غرب می‌داند و تأکید دارد که مسائل امنیتی و هسته‌ای باید به‌طور مستقل از یکدیگر حل و فصل شوند.
با این حال، واقعیت این است که سایه جنگ بر روند مذاکرات سنگینی می‌کند. هرگونه توافق یا شکست در ژنو نه تنها بر آینده برجام، بلکه بر معادلات امنیتی منطقه نیز تأثیرگذار خواهد بود.
آخرین مواضع طرفین
ایران در هفته‌های اخیر موضع سفت و سختی اتخاذ کرده و تأکید دارد که بدون لغو واقعی تحریم‌ها و تضمین منافع اقتصادی، بازگشت به تعهدات و توافق ممکن نیست.
اروپا نیز ضمن نگرانی از روند غنی‌سازی ایران، تلاش می‌کند مسیر دیپلماسی را زنده نگه دارد تا از ورود پرونده به شورای امنیت و تشدید تنش جلوگیری شود، اما مدام تهدید می‌کند که مکانیسم ماشه را فعال خواهد کرد و در یک ضرب الاجل تا پایان اوت به ایران مهلت داده است.
چرا مذاکرات فردا مهم است؟
این دور از گفت‌وگوها در ژنو اهمیت ویژه‌ای دارد، زیرا این نشست می‌تواند به‌عنوان ابزاری برای مدیریت بحران عمل کند؛ نه فقط در حوزه هسته‌ای، بلکه در جلوگیری از گسترش تبعات جنگ منطقه‌ای. از منظر اقتصادی نیز، هر نشانه‌ای از کاهش تنش و احتمال توافق می‌تواند پیام مثبتی برای بازارهای داخلی و روابط تجاری ایران داشته باشد.
پیش‌بینی نشست ژنو
با توجه به سطح هیأت‌ها (معاونان وزرای خارجه) و عمق اختلافات، دستیابی به توافقی جامع بعید است. اما احتمال می‌رود دو طرف برای مهار بحران و ادامه مسیر گفت‌وگو به توافق‌های مقدماتی یا بیانیه‌های مشترک اکتفا کنند. در واقع، ژنو بیش از آنکه پایان‌بخش یک مناقشه باشد، می‌تواند مقدمه‌ای بر مذاکرات طولانی‌تر و پرچالش‌تر باشد.
نظر شما