ویپین نارنگ (Vipin Narang) و پرانای وادی (Pranay Vaddi) در یادداشتی مشترک در  فارن افرز، ۵ سپتامبر ۲۰۲۵ نوشتند: پس از جنگ دوازده‌روزه اسرائیل و ایالات متحده با ایران در ژوئن ۲۰۲۵، بحث‌های گسترده‌ای درباره میزان خسارت به برنامه هسته‌ای ایران شکل گرفت. هنوز روشن نیست چه بخش‌هایی از زیرساخت‌های هسته‌ای تهران پابرجا مانده و با چه سرعتی می‌تواند بازسازی شود، اما نتیجه راهبردی جنگ آشکار است: فروپاشی استراتژی «لبه‌نشینی هسته‌ای» که جمهوری اسلامی از دهه ۱۹۸۰ در پی آن بود. ایران طی دهه‌ها دانش و توانایی لازم برای تولید سلاح را به‌دست آورد، اما به دلایل سیاسی از عبور از آستانه خودداری کرد و امیدوار بود این ابهام، هم بازدارندگی بیاورد و هم ابزار چانه‌زنی باشد. توافق برجام در ۲۰۱۵ نقطه اوج این راهبرد بود، اما حملات هوایی اخیر آمریکا و اسرائیل به نطنز، فردو و اصفهان نه‌تنها زیرساخت‌ها بلکه جایگاه راهبردی ایران را نیز ویران کرد.

به نقل از جماران، شکست تهران در دستیابی به بمب، در نقطه مقابل مسیر پیونگ‌یانگ قرار می‌گیرد. کره‌شمالی برخلاف ایران تأخیر نکرد و با وجود فشارهای دیپلماتیک و اقتصادی، گام‌به‌گام تا سلاح هسته‌ای پیش رفت. این کشور در هر مقطع از مذاکرات، وقت‌کشی کرد اما همزمان برنامه را پیش برد تا جایی که امروز زرادخانه‌ای رو به رشد و متنوع دارد و می‌تواند با تکیه بر روابط با پکن و مسکو خود را در برابر تغییر رژیم بیمه کند. برای دیگر کشورهایی که در اندیشه اشاعه هستند، پیام روشن است: تعلل در رسیدن به بمب تنها آنها را آسیب‌پذیر می‌کند.

تجربه ایران نشان داد که داشتن توان فنی بدون عبور از خط قرمز، نه‌تنها بازدارندگی ایجاد نمی‌کند بلکه دشمنان را به حمله پیش‌دستانه ترغیب می‌سازد. اسرائیل همین فرصت را دید و بهره برد. بنابراین متقاضیان جدید ممکن است به‌جای نمایش علنی برنامه، آن را به‌صورت پنهانی و زیرزمینی پیش ببرند؛ رویکردی که نمونه‌اش در سوریه دهه ۲۰۰۰ دیده شد. چنین روندی، هرچند خطر محکومیت بین‌المللی دارد، اما امنیت عملی بیشتری به همراه می‌آورد.

این دگرگونی‌ها پیامد دیگری نیز دارند: دیپلماسی هسته‌ای با قدرت‌های نوظهور بسیار دشوارتر خواهد شد. در ایران، تندروها اکنون می‌توانند ثابت کنند که مذاکره بی‌ثمر است و تنها سلاح هسته‌ای به‌عنوان بیمه‌نامه باقی می‌ماند. طرح‌هایی برای خروج از معاهده منع گسترش نیز در مجلس ایران مطرح شده است. چنین چشم‌اندازی، یادآور همان مسیری است که کره‌شمالی در دو دهه گذشته پیمود.

برای ایالات متحده، این وضعیت خطری دوچندان دارد: اگر واشنگتن به‌جای تقویت رژیم منع گسترش، با حملات نظامی و سیاست‌های متناقض عمل کند، هم متحدان و هم دشمنان به سمت گزینه هسته‌ای سوق داده می‌شوند. تناقض اینجاست که اقدام آمریکا علیه ایران، به‌جای بازداشتن، ممکن است شتاب‌دهنده اشاعه در دیگر نقاط جهان باشد.